غیرمتخصص ‏ها ژنِ سینما را تغییر می‏ دهند

 

موضوع ژنِ خوب این روزها تبدیل به یکی از سوژه های شبکه های اجتماعی و رسانه ها شده است. ماجرا از صحبت حمیدرضا عارف فرزند سیاستمدار صاحب نام و سرمایه گذار فیلم «فصل نرگس» شروع شد. او در گفت و گویی به این اشاره کرده بود که حتما استعدادهایی داشته که به اینجا رسیده و ژن خوب و وراثت در این زمینه بی تأثیر نبوده است. او همچنین یادآوری کرد هرکسی ادعا کند حمیدرضا عارف بدون توانایی خودش و تنها با تکیه بر پدرش کار انجام داده، حاضر است در هرجایی و در هر رشته ای با آن مسابقه دهد.

این روزها اکثر تهیه کنندگان سینما برای تأمین سرمایه پروژه خود با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کنند. در شرایطی که بخش خصوصی ما چندان قوی نیست؛ زمینه برای حضور سرمایه داران سیاستمدار و چهره، اما ناآشنا به حوزه هنر فراهم می شود و به نوعی این مسائل و دست اندازها می تواند چراغ سبزی برای حضور پررنگ تر این افراد باشد. همچنین اگر شمار سرمایه داران غیرمتخصص بیشتر شود، قراردادهایی که با بازیگران و عوامل بسته می شود، به طور سرسام آوری افزایش پیدا می کند و کارها از حالت هنری فاصله گرفته و وجه تجاری آن برجسته می شود. بخشی از این مشکل به دلیل شرایط نامناسب اقتصاد کلان است که باید برای آن چاره ای اندیشید، اما بخشی از آن نیز وابسته به تصمیم شورای عالی تهیه کنندگان و وزارت ارشاد است که موانعی بر سر راه ورود این افراد قرار دهند. در گزارش پیش رو با جمعی از سینماگران و تهیه کنندگان سینما در خصوص علت افزایش حضور آقازاده ها در عرصه سینما گفت و گو کردیم که در ادامه از نظر می گذرانید:

سیروس الوند:سرمایه‏ داران غیرمتخصص فضای تولید و تهیه را مریض می‏کنند

سیروس الوند کارگردان فیلم های «پرتقال خونی» و «زن دوم» در این رابطه که چه تحلیلی از افزایش حضور آقازاده ها در عرصه سینما دارید، به بانی فیلم گفت: این افراد همه جا می روند و با استفاده از رانتی که دارند، می خورند و می چاپند و همه جا سَرَک می کشند. سینما مورد توجه مردم و جوانان است و جذابیت و فریبندگی دارد و این ها دنبال فریب و سراب سینما هستند و گهگاهی پیدا می شوند و اکوسیستم ماجرا را بهم می ریزند؛ یعنی دستمزدهای کلانی می دهند تا بیایند و با آن ها کار کنند و فضای تولید و تهیه را بیمار و مریض می کنند.

الوند با بیان اینکه وزارت ارشاد یا شورای عالی تهیه کنندگان باید مانع این افراد شود، افزود: شاید ارشاد نمی تواند چون مناسبات سیاسی پشت قضیه است. به عنوان مثال، همین طوری نمی شود به راحتی دکه ای در خیابان داشته باشیم و بالآخره چندنفر این طرف و آن طرف ما معترض می شوند و به هرحال باید راهی طی کنیم و مناسباتی را رعایت کنیم. این افراد به راحتی فیلم تهیه می کنند و تهیه کنندگی و کارگردانی را به عهده می گیرند. نمونه این افراد قبلا وجود داشتند و الآن به خاطر جذابیتِ سینما افزایش یافته است. گاهی این افراد روزنامه و مجله در می آورند.

وی با اشاره به اینکه ورود این افراد تأثیر مثبتی روی سینما ندارد، گفت: بهتر است بیایند و بروند و سینما کار خودش را انجام می دهد. سعدی استاد سخن می گوید: «محال است هنرمندان بمیرند و بی هنران جای ایشان گیرند.»

فرزاد مؤتمن:این افراد فضای تولید در سینما را هذیانی کردند

فرزاد مؤتمن، کارگردان «آخرین بار کی سحر را دیدی» و «خداحافظی طولانی» درباره اینکه چه تحلیلی از افزایش حضور آقازاده ها در عرصه سینما دارید، به بانی فیلم گفت: این یک معضل اساسی است. واقعیت این است که وقتی بخش خصوصی ما هزینه نمی کند و منفعل است و از طرفی بخش دولتی هم مثل گذشته به سینما کمک نمی کند، همین اتفاق می افتد؛ یعنی از یک طرف رانت خواران می آیند و از طرف دیگر کسانی که فیگورهای سیاسی دارند، وارد می شوند. کار هیچکدام از این دو گروه به سود ما نیست اما می آیند در سینما سرمایه گذاری می کنند و جو تولید سینما را مخدوش و هذیانی کردند.

مؤتمن در پاسخ به اینکه ورود این نوع سرمایه گذاران چه تأثیری در بلند مدت روی سینما می گذارد، بیان کرد: فکر می کنم روز به روز به سمتی پیش می رویم که دیگر خود فیلم ها اهمیتی ندارد و با فیلم ها مثل یک کالا برخورد می شود و صرفا با فیلم هایی که اکران می کنند؛ براساس جوی که اطراف آن وجود دارد و نوع تبلیغاتی که به آن اختصاص داده می شود، بعضی از پخش کننده ها و تهیه کننده موفق تر عمل می کنند تا جماعت بیشتری را به سالن بیاورند.

وی با بیان اینکه راهکاری در این خصوص ندارد، افزود: این تصمیمی است که باید در دولت گرفته شود و مشکل اقتصادی کلان است و ربطی به سینما ندارد و تا این مشکلات حل نشود، همین شرایط را خواهیم داشت.

حسن کاربخش:سینما مثل ذره بین آدم ها را بزرگ می کند

حسن کاربخش کارگردان قدیمی سینما درباره اینکه چه تحلیلی از افزایش حضور آقازاده ها در عرصه سینما دارید، به بانی فیلم گفت: رقابت و زد و بند در تمام عرصه ها وجود دارد و تنها منحصر به سینما نمی شود و همه مسائل بستگی به ارتباطات دارد. بسیاری از این افراد به دلیل جذابیت و بعد تبلیغاتی که دارد، وارد سینما می شوند. سینما به این صورت است که بعد تبلیغاتی وسیعی دارد و مثل ذره بین آدم ها را بزرگ نشان می دهد و جذابیت آن بیشتر است. به این دلیل که سینما یکی از هنرهای مدرن دنیا شناخته می شود، بعضی دوست دارند از این راه وارد سینما شوند. وی با بیان اینکه طبیعی است که حضور این افراد تأثیر سوء روی سینما می گذارد، ادامه داد: می بینیم که فیلم های الآن، نسبت به فیلم هایی که در دهه ۶۰ ساخته می شود چقدر کم کیفیت شده است. در حال حاضر همه چیز بهم ریخته و این به دلیل نبود مدیریت خوب است و معمولا این افراد انگیزه های سیاسی و فرهنگی هم دارند. در همه دنیا این طور است که اگر حمایت نباشد، نمی توانیم روی پای خودمان بایستیم و سینما نیز همین طور است و حل این مشکل به کمک مسئولان فرهنگی امکان پذیر است.

کاربخش در پایان با ابراز تأسف نسبت به کار در این حوزه گفت: من بورسیه دانشگاه در رشته برق بودم و سال ۵۹ به سینما آمدیم و فکر کردیم دنیا همین طور می ماند و به مهندسی هم نرسیدم.

حجت الله سیفی:سرمایه گذاران غیرمتخصص ژن سینما را تغییر می دهند

حجت الله سیفی کارگردان «بچه های جسور» و «سهم من از زندگی» درباره اینکه چه تحلیلی از افزایش حضور آقازاده ها در عرصه سینما دارد، به بانی فیلم گفت: ۹۰ درصد این افراد با سابقه فعالیت سیاسی وارد سینما می شوند و این به دلیل فقدان مدیریت کلان اقتصادی و نبود حمایت دولت از سینما به عنوان یک ارزش فرهنگی و ابزار اقتصادی است. به سبب اینکه دولت نمی تواند مدیریت کلان اقتصادی داشته باشد و سینما را به خوبی اداره کند، افراد سیاسی را وارد گود می کند که قدرت را به دست می گیرند. بعد از فوت امام (ره) به یکباره جریانات سیاسی متفاوت از نگاه ایشان به وجود آمد و اغتشاش اجتماعی به جای تعامل به وجود آمد. این افراد نیز با نوعی دیدگاه سیاسی وارد سینما می شوند و یکسری اغتشاشات اقتصادی به وجود می آوردند؛ یعنی عده ای رأس کار آمدند که دیدگاه سیاسی دارند و می توانند جریانات سینما را به هر طرف که دوست داشته باشند، بکشانند و این سوق دادن به خاطر کمک به سینما نیست. پیش از انقلاب افرادی در بازار فعالیت می کردند که به حرکت های فرهنگی انقلاب کمک می کردند. آن ها دیدگاهی داشتند که به این موضوع کمک کنند؛ نه اینکه بیایند انقلاب را به دست بگیرند و در حقیقت یک دیدگاه فرهنگی و ارزشی داشتند.

سیفی ادامه داد: در گذشته این آقازاده ها به صورت پنهانی می آمدند؛ یعنی اول با نفر سوم و دوم می آمدند و بعد به تدریج تبدیل به نفر اول می شدند؛ یعنی خیلی راحت می گویند من آقای ایکس فرزند ایکس هستم و چنین پروژه ای انجام می دهم و دیدگاه منت گذاری هم دارند. اگر نگاه کنید و به او بگویید آورده شما از کجاست؟…. برای آن توجیهی ندارد. اشکال ندارد ژن ایرانی قدرتمند است و به دلیل اینکه ژن خوبی داریم؛ اجازه می دهیم وارد شوی.

سیفی در پاسخ به اینکه ورود این نوع سرمایه گذاران چه تأثیری در بلند مدت روی سینما می گذارد، عنوان کرد: در این صورت سینما تبدیل به ابزاری سیاسی برای این افراد می شود. زمانی که سینما تبدیل به ابزار سیاسی شود، دیگر من نمی توانم فیلم بسازم و علاوه براین، باعث ایجاد تورم در قیمت قراردادها می شوند. به عبارتی این اتفاق می افتد که افرادی به سینما معرفی می شوند و مبالغ کلان می گیرند و بعدها حاضر نیستند برای کسانی که به آن ها کمک کردند، با همان مبالغ کار کنند. این افراد ژن سینما را از ریشه تغییر می دهند و باعث می شوند خانم ها و آقایان دستمزدهای هنگفت دریافت کنند. وقتی دستمزد زیاد دریافت کنند، سینما دیگر متعلق به سیاستمداران پولدار و ژن های غالب می شود.

این کارگردان با بیان اینکه من برای کودک کار می کردم، خاطرنشان کرد: خیلی ها به فیلم من که ارزشی است می گویند فایده ای برای بچه ها ندارد. من برای فیلمم ۳۰۰ میلیون هزینه کردم و ۲۰ میلیون برگشت سرمایه داشت و با این شرایط می خواهم با سینما خداحافظی کنم و باید بروم جلوی مجلس برای افراد دارای ژن خوب لبو بفروشم!