سِزِن آکسو، ملکه پاپ ترکیه

سزن آکسو خواننده ای که توانسته به جایگاهی بلامنازع در هنر ترکیه دست یابد که کمتر هنرمندی توانایی رسیدن به آن را دارد. بانوی آواز ترکیه و پرنده ی کوچک (آنگونه که محافل فرهنگی ترکیه به او لقب داده اند) موسیقی را در گستره ی های متنوع آن از جمله ترکی، ارمنی و کردی و ...به کار  گرفته است، گویی سزن آکسو برای شنوندگانش تجسمی از اقوام و طوایف مختلف است.

سزن اکسو محبوبیت بالایی در کشور ترکیه و صد البته در کشورهای عربی دارد. دلیل این محبوبیت نمایش درام های ترکیه ای با آوازها و ترانه های سزن آکسو است که به حق بسیار زیبا و خوش بر روی آنها می نشیند. یوتیوب پر از ترانه های سزن آکسو با زیرنویس به زبانهای دیگر از جمله عربی است. در این گزارش دانستنی های جالب را درباره سزن آکسو ملکه ی پاپ ترکیه خواهید خواند. 

در نیمه های قرن بیستم در یک شب تابستانی در خانه ی (سامی یلدیریم) در ازمیر ترکیه دعوای سختی بین دختر نوجوانی به نام فاطمه و والدینش رخ داد. دخترک عاشق موسیقی و آواز بود اما پدر و مادرش برای او آینده ای درخشان و شغلی شرافتمندانه مثل مهندسی و یا پزشکی را می خواستند. هیچ یک از طرفین از موضع خود کوتاه نمی آمد، دخترک مثل همیشه به اتاق کوچکش پناه برد.

به محض این که صدای بسته شدن درهای خانه را شنید که پدر و مادرش برای رفتن به سینما خانه را ترک می کردند چراغ های خانه را خاموش کرد و روی بالکن خانه آمد و در زیر نور کمرنگ خیابان شروع به خواندن ترانه و آواز نمود. مردم در زیر بالکن جمع شده و او را تشویق می کردند. بیست سال پس از آن شب ترکیه در برابر  دوشیزه ی نوجوان که اینک بر بلندای موسیقی ترکیه ایستاده بود زانو زد و کوچه ها و خیابان ها پر از آوازها، آهنگ ها و شعرهای او شد.

فاطمه سزن یلدیریم (سزن اکسو) در سال ۱۹۵۴ در شهر (سرای کوی) در استان دنیزلی به دنیا آمد و در دوران کودکی از آنجا که پدرش یک معلم بود به ازمیر ترکیه نقل مکان کردند. بسیاری از هم محلی هایش از شخصیت شورشی و بی پروای او و رویاهای پر سر و صدایش از زمان کودکی می گفتند.

فاطمه سزن زمانی که به مدرسه ی آواز می رفت، متوجه شد که صدایش با بقیه فرق دارد و رساتر و گویاتر از سایر همکلاسی هایش می خواند. سزن همراه دوستانش به کافه تریا می رفت و ناگهان روی میز می پرید  و در مقابل تعجب دوستانش شروع به خواندن می کرد. وقتی والدینش این اندازه از شوق و عصیان او را در زمینه ی موسیقی دیدند دست از نصیحت برداشته و او را به حال خود رها کردند.

سزن آکسو فعالیت حرفه ای خود را در سال ۱۹۷۵ با انتشار اولین ترانه اش آغاز کرد. او پس از اولین آلبومش با آهنگ سازان مطرحی از جمله (اونو تونچ) موسیقیدان معروف ارمنی همکاری کرد. ترانه های او به شکل گسترده ای میان مردم ترکیه دست به دست می شد، و آثار او نوید صدای جدیدی را در عرصه ی موسیقی پاپ میداد که تلفیقی از اصالت شرقی و الحان غربی بود. ترانه های او رنگین کمانی از ترانه های ترکی، کردی و ارمنی و حتی جغرافیای بالکان است، تا جایی که نام او را به سرعت بر سر زبانها انداخت و او را محبوب قلب ها در میان همه ی طوایف و اقوام نمود.

حازم شاهین موسیقیدان مصری درباره ی او می گوید:

در صدای سزن نوری است که به قلب ها رخنه می کند و احساس منحصر به فرد رمزآلودی را به وجود می آورد. او کاریزمای توصیف ناپذیری دارد، در صدایش احساس موج می زند و کلماتش از واژگان عاشقانه معمولی فراتر رفته و به فلسفه های عمیق زندگی می رسد.

او در ادامه می گوید: وقتی صدای سزن را می شنوم انگار ترکیه را می شنوم با همه ی اصالت و مدرنیته اش و با همه ی تاریخ، تنوع و زیبایی آن. دکتر اوزان آکسوی موسیقیدان ترک و استاد دانشگاه نیویورک می گوید: هیچ کس نمی تواند به سطح او برسد، او با سابقه چهل ساله اش ذائقه ی موسیقیایی نسل ها را تغییر داد. 

از ویژگی های سزن آکسو قدرت او در ساختن عوالم خیره کننده از شادی، رنج، اندوه، خستگی، خوشبینی، حسرت و ظریفترین احساسات انسانی است. او زنی است که در آهنگ (منو فراموش نکن Beni Unutma غرور و التماس  در هم آمیخته ی یک عاشق را فریاد می زند و گاه به کسوت یک بانوی طناز و دلربای فرانسوی در می آید که معشوقه ی سابقش را در آهنگ Pardon می نوازد. او حسرت برای عشق از دست رفته و آتشین خود را در آواز (هنوز دیوانه ی توام  Ben Sevdalı Sen Belalı)به نمایش می گذارد.

در سال ۲۰۰۹ میلادی یک منجم فرانسوی به نام Jean Claude Merlin  با الهام از ترانه ی کوتلاما Kutlama با صدای سزن، نام شهاب سنگ اکتشافی اش را به همین اسم نام گذاری کرد. در سال ۲۰۱۱ رادیوی ملی آمریکا صدای او را در میان پنجاه صدای برتر جهان قرار داد و او را بهترین صدای ترکیه معرفی کرد. آلبوم اخیر او در سال ۲۰۱۷ منتشر شده و رنگ و بویی شاد و پر از مفاهیم رومانتیک و در عین حال عمیق دارد. سزن امروز علاوه بر خوانندگی سرمایه گذار و مربی آواز است و استعدادهای جدیدی را به دنیای موسیقی معرفی کرده . او از جمله مدافعین حقوق زنان و مخالف سرسخت ازدواج دختران در سنین پایین  می باشد.