به گزارش ایسنا، علی‌اکبر شکارچی- نوازنده پیشکسوت کمانچه بیان کرد: دلم می‌خواهد همان‌طور که ردیف میرزا عبدالله ثبت شد، نغمه‌هایی که از دل این سازها بر می آید نیز ماندگار و آموزش داده شوند. به صراحت می‌گویم این آواها مثل آب، خاک، جنگل و هوا که خدایی دارند، آسیب دیده‌اند. نمی‌خواهم اعلام خطر کنم اما باید بگویم که دچار آسیب شده‌اند.
او ادامه داد: من از کوچکی با یک قوطی روغن نباتی و چند سیم، ساز ساختم و نواختن را شروع کردم؛ انگار که از ۶۰ سال پیش به پیغمبری این ساز گماشته شدم و حالا از اینجا سر درآوردم. وقتی از این خوش سیم و خوش پوست صحبت می‌کنیم، به معنای این است که این ساز و موسیقی در کنار و پناهگاه انسان بوده است.
شکارچی اضافه کرد: امشب قبل از شروع برنامه در کاخ نیاوران موسیقی پخش می‌شد که واقعا جای تأسف داشت. گاهی اوقات در بناهای آثار باستانی، موسیقی‌هایی پخش میشود که آدم شرمش می آید . من هر چه به وزارت ارشاد و حوزه هنری می‌گویم، غفلت می کنند اما میراث فرهنگی می‌تواند کار مفیدی انجام دهد زیرا در استان‌ها پایگاه دارد و می‌تواند از دانشجویان و کارشناسان موسیقی برای انتخاب موسیقی‌های هر منطقه و پخش آن در اماکن تاریخی هر استان کمک بگیرد.
این هنرمند با بیان این که برخی از موسیقی‌ها جامعه را دچار بیماری کرده است، افزود: موسیقی‌های سطحی ارتباط انسان‌ها با طبیعت و خاک را قطع و مردم را بیمار کرده است. چرا سرزمینی مثل ایران که دارای ریشه کهن فرهنگی و موسیقیایی است، باید موسیقی‌هایی را که شعر، تنظیم و ساز آن سنخیتی با فرهنگ این مملکت ندارد، تحمل کند!؟ برای حفظ نغمه‌ها کاری کنیم تا نجابت و ذوق خانواده‌ها را فراهم کنیم.
این هنرمند پیشکسوت سپس یکی از کهن‌ترین دستگاه‌های موسیقی (راست پنج‌گاه) را اجرا کرد.
پرونده ثبت جهانی عود آماده شده است
داریوش پیرنیاکان- مدیر پرونده هنر ساخت و نوازنده کمانچه به عنوان سخنران دیگر این مراسم گفت: در دولت قبل از روی سایت یونسکو متوجه شدم که ساز تار توسط کشور جمهوری آذربایجان ثبت جهانی شده است. بعد از این موضوع هر چه تلاش کردم و فریاد زدم، صدایم به جایی نرسید و مسئولان وقت توجه نکردند. به همین دلیل به فکر ثبت ساز کمانچه افتادم زیرا متوجه شدم آذربایجان برای ثبت این ساز هم اقدام کرده است. وقتی با مسئولان این حوزه در دولت جدید صحبت کردم و از این اتفاق استقبال کردند، شروع به جمع‌آوری و تشکیل پرونده ثبت این ساز کردیم.
این نوازنده با بیان این که جمع‌آوری یک پرونده حدود دو سال زمان می‌برد، افزود: جمع‌آوری پرونده نیاز به تحقیقات و پژوهش بسیاری دارد اما چون از ثبت ساز تار به اسم کشور آذربایجان ناراحتی قلبی داشتم، این کار را انجام دادم. من آذری هستم اما پیش از آن که فرزند تبریز باشم، فرزند ایران زمین هستم و می‌خواستم وقتی اسم ساز کمانچه سرچ می شود، اسم ایران بیاید و این اتفاق هم افتاد.
عضو خانه موسیقی اضافه کرد: همچنین از یک سال و نیم پیش شروع به ثبت پرونده ساز عود کردیم و پرونده آن نیز آماده شده است. با توجه به این که این ساز در منطقه هم وجود دارد، با کشور سوریه صحبت کردیم که اگر تمایل دارند، مدارک لازم را برای ثبت مشترک ارسال کنند اما فقط دو قطعه عکس ارسال کردند. به همین دلیل به ترکیه هم برای ثبت پرونده مشترک اعلام کرده‌ایم تا اگر تمایل دارد با ایران سهیم شود. ما تلاش می‌کنیم تا تمام سازهای ایرانی اعم از فولکلوریک و سازهای شهری را ثبت جهانی کنیم.
مردم از ما گلایه دارند
علی اصغر مونسان- رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این مراسم بیان کرد: شاید موسیقی یکی از بهترین بخش‌های میراث ناملموس کشور باشد. این کشور سرشار از هنر و فرهنگ است و خوشحالم در سازمانی فعالیت میکنم که به امر فرهنگ و هنر ایران خدمت کنم. حتما می‌دانید که ثبت‌های جهانی سهمیه دارند و ما از سهمیه‌های کشورمان حداکثر استفاده را می‌کنیم اما داشته‌های سرزمین ما آن‌قدر زیاد است که مردم همیشه از ما گلایه دارند چرا یکی دیگر از این داشته‌ها ثبت نشده است.
او با بیان این که ما ناچاریم در قالب سهمیه‌ها حرکت کنیم، اضافه کرد: اخیرا برای آن که از حداکثر داشته‌هایمان استفاده کنیم، تلاش شده از آنجایی که با برخی کشورها اشتراکاتی داریم و چون پرونده‌های مشترک جدا از سهمیه حساب می‌شوند، از این ظرفیت برای ثبت‌های جهانی نیز استفاده کنیم.
۱۲ اثر ثبتی مرتبط با موسیقی
محمد حسن طالبیان- معاون میراث فرهنگی در این مراسم بیان کرد: از دیدگاه یک کارشناس میراث، موسیقی یکی از مواریث بشری است که با انسان زیسته و زندگی می‌کند و شاهد این موضوع پیکره‌های موجود در موزه ملی است. به همین دلیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر خود واجب می‌داند تا تجلیات رنگی این میراث را در سطوح ملی و جهانی به ثبت برساند.
او ادامه داد: علاوه بر ثبت، این فرآیند نیازمند مشارکت مردم و صاحبان اصیل میراث ناملموس است و با کمک مرکز میراث ناملموس، پژوهشگاه میراث فرهنگی، استادان و پژوهشگران تلاش می شود تا تدابیری بعد از ثبت هم انجام شود.
معاون میراث فرهنگی با اشاره به این که استاد بزرگ، لشگری اخیرا دار فانی را وداع گفت، افزود: این هنرمند به عنوان گنجینه زنده بشری به ثبت رسید. در حوزه آثار ناملموس سال ٢٠٠٣ نیز ایران ١٢ اثر ثبتی دارد که همه آنها به طور مستقیم یا غیرمستقیم به موسیقی مربوط می‌شوند.
طالبیان به کمانچه نیز اشاره کرد و گفت: کمانچه از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین ابزار موسیقی ایران و منطقه آذربایجان است. امکانات صوتی این ساز سبب شده در نقاط شهری و روستایی استفاده شود. همچنین در دیگر حوزه‌های مرتبط از جمله سنت‌های شفاهی حضور پررنگ دارد.
او درباره شیوه نوازندگی پیانوی ایرانی نیز بیان کرد: حدود دو سده از ورود پیانوی کلاسیک به ایران می‌گذرد و چهار نسل نوازنده‌های ایرانی این ساز را نواخته‌اند و استادان ایرانی برای نخستین بار توانستند از آن صدایی در بیاورند که صد در صد ایرانی باشد.
در ادامه برنامه پویان آزاده نوازنده و یکی از تکمیل‌کننده‌های پرونده شیوه نوازندگی پیانوی کلاسیک ایرانی نیز قطعاتی از شیوه پیانونوازی ایرانی نواخت.
در شب کمانچه و پیانوی کلاسیک ایرانی که شب پنجشنبه، ١٨ مردادماه در کاخ نیاوران برگزار شد، از لوح ثبت "هنر ساختن و نواختن با کمانچه"و "شیوه نوازندگی پیانوی کلاسیک ایرانی" رونمایی و از علی‌اکبر شکارچی، نوازنده پیشکسوت کمانچه، داریوش پیرنیاکان، پژوهشگر موسیقی، بهروز وجدانی و پویان آزاده تقدیر شد.
- 12
- 1
