به گزارش عصر ایران، مهرداد خدیر- رییس سازمان صدا و سیما گفته است: «بودجۀ کل شبکه های صدا و سیما به اندازۀ یک کانال خارجی است.»
آقای علی عسگری حرف های دیگری هم زده است. از جمله این که «می گویند صدا و سیما افت کرده است. در حال حاضر اما صدا و سیما بالای ۸۰ درصد از مخاطبان را به خود جذب کرده و فضای مجازی ۲۰ درصد مخاطبان را به خود جذب کرده است.»
رییس رسانه رسمی همچنین گفته است: «بی بی سی یک میلیارد و چهار صد هزار پوند بودجه دارد».
دقیقا مشخص نیست آقای علی عسگری دنبال چیست اما این اظهارات قابل توجه و نقد است. آیا می خواهد بگوید بودجۀ ما کم است و دولت باز هم بودجه بدهد یا می خواهد بگوید با وجود بودجۀ کمتر محبوب تریم یا در حال رقابت نابرابریم؟
این چند نکته را اما عجالتا می توان یادآور شد:
۱. این حرف که ۸۰ درصد مخاطب صدا و سیما هستند و ۲۰ درصد مخاطب فضای مجازی دیگر چه جور مقایسه ای است؟ مثل این است که بگوییم ۸۰ درصد مردم صبحانه می خورند. ۲۰ درصد مردم هم ناهار می خورند!
در حالی که مردم هم صبحانه می خورند و هم ناهار. همین حالا که این مطلب نوشته می شود تلویزیون روشن است و از شبکه آی فیلم سریال «لیسانسه ها» پخش می شود و هم زمان به چند پیام در تلگرام (فضای مجازی) هم پاسخ می دهم. حالا من نویسنده مخاطب صدا و سیما هستم یا فضای مجازی و اگر کانال را تغییر دهم و شبکه ماهواره ای فارسی زبان را تماشا کنم چه؟
این تفکیک و درصد بندی را از کجا آورده اید؟
۲. رادیو وتلویزیون در ایران رایگان است و در هر خانه یا دفتر کار یا مغازه یا محیط عمومی در ساعاتی تلویزیون روشن است و در خودروها هم رادیو. این روشن بودن به منزله مقبول بودن است؟
تازه مگر اجازه داده اید کانال خصوصی دایر شود که آن را نبینند و دولتی ببینند؟ اصل ۴۴ قانون اساسی که توجیه و مبنای دولتی بودن است بانک و بیمه را هم دولتی می داند ولی خصوصی شده اند و تفسیر شامل رادیو وتلویزیون نشده است. یا مگر در مکان های عمومی به جز تلویزیون رسمی و داخلی را می توانند روشن کنند؟ ضمن این که برای کشوری با اکثریت جمعیت جوان اتفاقا این حجم از تماشای تلویزیون حالا چه داخلی و چه فارسی زبان ماهواره ای خوب نیست.
در کشورهای توسعه یافته غالب افرادی که تلویزیون تماشا می کنند شهروندان پا به سن گذاشته اند که امکان استفاده بهتر از اوقات فراغت را ندارند.
در کشوری که از ۸۰ میلیون جمعیت تنها ۱۴ میلیون نفر ۴۴ ساعت کار در هفته را پر می کنند و ۱۰ میلیون نفر تنها به معنی حداقل یک ساعت کار در قبال دستمزد شاغل هستند و ۵۶ میلیون نفر دیگر شاغل نیستند (شامل بچه ها و سربازان و دانش آموزان و دانشجویان و زنان خانه دار و کسانی که مایل به کار نیستند به اضافه ۳ و نیم میلیون نفر جویای کار که کاری پیدا نکرده اند ) توقع دارید این جمعیت عظیم مخاطب رادیو وتلویزیون رایگان نباشند؟!
۳. اگر منظور رییس صدا و سیما این است که بودجۀ بیشتری بگیرند واقعا جا ندارد. وقتی دولت قصد دارد ۹ هزار میلیارد تومان به سبد حمایتی در مقابل تورم مواد غذایی و تحریم اختصاص دهد و این عدد نصف جمعیت ایران را در بر می گیرد اگر پولی باشد باید برای همان سبد حمایتی اختصاص یابد و صدا وسیما بهتر است هزینه های خود را کم کند. وقتی برنامه های ورزشی اصلی را شبکه ۳ پخش می کند شبکه ورزش دیگر چه صیغه ای است؟ یا نمی توانند این شبکه را به فدراسیون های مختلف بسپارند؟
۴. اگر معیار رسانه های خارجی است آیا آنها هم ۴۰ هزار کارمند و حقوق بگیر دارند؟ نمی دانیم این عدد یک میلیارد و چهار صد هزار پوند بی بی سی را از کدام منبع استخراج کرده اند ولی آنچه دربارۀ «من و تو» شنیده ایم در حد تزریق ۵۰ میلیون پوند در سال است.
۵. مشکل صدا و سیما بودجه نیست. ۱۰ برابر هم بودجه بگیرند تغییر چندانی ایجاد نمی شود. چون اولا به لحاظ فرهنگی محدودیت ها و ملاحظاتی دارد و پاره ای برنامه های رقص و موسیقی و نامتناسب با فرهنگ اسلامی را نمی توانند پخش کنند و اتفاقا ایراد مردم در این مورد نیست.
مشکل صدا و سیما در بخش اطلاع رسانی است و این که جهت گیری آن با انتخاب اکثریت مردم سازگار نیست.
این است که بازیگر دست چندم را دعوت می کند ولی از شاعر و نویسنده و هنرمند و روزنامه نگار مستقل خبری نیست. این است که به جای این که «رسانه» باشد در فعالیت های خبری به «بوق» تبدیل می شود.
واقعا اگر دچار کمبود بودجه اند انتشار روزنامه زیان ده ضرورت دارد؟ مملکت خبرگزاری رسمی و این همه خبرگزاری ندارد که خودشان هم باید خبرگزاری عریض و طویل داشته باشند؟
مشکل اما بودجه و این حرف ها نیست. این است که صدا وسیمای جمهوری اسلامی در اطلاع رسانی جانب دار است و از یک طرف ادعا می کند «ملی» است اما خیلی از صداهای ملی و سیماهای ملی به آن راه ندارند و گاه در جنس اطلاع رسانی تصور می کنی ارگان جبهۀ پایداری است.
کار به جایی رسیده که وقتی بعد از چند ماه فرزند ایدئولوگ شهید جمهوری اسلامی و نایب رییس مجلس شورای اسلامی به برنامه ای دعوت می شود باور نمی کند به او آنتن زنده داده اند.
مشکل صدا وسیما بودجه نیست. تنگ نظری است. انحصار است. تعریف تنگ از «هنرمند» است که تنها بازیگران سریال های خود صدا وسیما را شامل می شود نه خیل هنرمندان و نویسندگان در رشته های مختلف را.
سه کارکرد برای صدا وسیما تعریف شده است. اولی اطلاع رسانی است و بدترین کارنامه را در این زمینه دارد. دومی سرگرمی است. با برنامه هایی چون «خندوانه» و «نود» و« حالا خورشید» و فوتبال این بخش را البته بهبود بخشیده اند. سومی آموزش است و گمان می کنند با شبکه آموزش این مهم را انجام می دهند.
مهم ترین نقد اما این است که اکثر شهروندان ایران صدا وسیمای خود را در این جام جم نمی بینند.
اگر باور ندارید و اگر این گفتۀ مدیر جوان شبکه ۳ در برنامۀ «حالا خورشید» را قبول دارید که مرکز نظر سنجی صدا وسیما معتبر ترین است این پرسش را با مردم در میان بگذارید که چقدر به رویکردهای صدا وسیما علاقه و اعتماد دارند؟
آیا نتیجۀ این نظر سنجی هم ۸۰ درصد خواهد بود؟ این مهم است وگرنه معلوم است از هر که بپرسید آیا در ساعت یا ساعاتی مخاطب یکی از برنامه ها هست یا نه پاسخ مثبت می دهد. چون هزینه ای هم ندارد و سری به خندوانه یا فوتبال می زند اما این چه ربطی دارد به اسکی کردن روی اعصاب مردم با جنس و لحن ۲۰ و ۳۰؟
- 18
- 5
