چرا شعرها کمتر در خاطر می‌مانند؟

اسماعیل آذر در گفت‌وگو با ایسنا، به بررسی این موضوع و جایگاه شعر در میان مخاطبان امروز می‌پردازد و از عوامل تأثیرگذار در حفظ کردن شعر می‌گوید.

این پژوهشگر ادبیات و تهیه‌کننده برنامه «مشاعره» تلویزیون با بیان این‌که شعر گذشته شعری با پشتوانه‌های علمی آن روزگار بوده است، می‌گوید: شعرهایی به دل می‌نشینند که پشتوانه داشته باشند، یعنی شاعر تجربه تازه‌ای ارائه کرده باشد. اما توده جوانانی که امروز شعر می‌گویند هرچند تلاش‌شان خیلی خوشحال‌کننده است اما باید به خودشان زحمت بدهند و ببینند که پیشینیان چه کرده‌اند و همچنین آثار آن‌ها را بخوانند. 

او می‌افزاید: آن‌چه شاعرانی مثل حافظ، سعدی، خیام، مولانا و ... در نظام هم‌نشینی رعایت کرده‌اند، این بوده که گفتار آن‌ها به فطرت زبانی‌شان نزدیک است. بچه‌ها در مشاعره بیشتر از ابیات حافظ و سعدی می‌خوانند چون آن‌چه آن‌ها برای شعر گفتن‌شان پیدا می‌کنند در یک نظام هم‌نشینی کنار هم گذاشته‌شده از فطرت زبانی انسان سرچشمه می‌گیرد. 

آذر در حالی که با پشتوانه سخن گفتن در شعر را عاملی موثر در ایجاد ارتباط بین شعر با مخاطب خود می‌داند بیان می‌کند: صحیح سخن گفتن، با پشتوانه سخن گفتن، انسان و خدا را در سخنان دیدن و عاطفه‌ها را برانگیختن سبب می‌شود که مخاطب ارتباط بهتری با شعر برقرار کند. 

این استاد ادبیات دانشگاه آزاد سپس شاعرانی چون شهریار، سیدحسن حسینی، قیصر امین‌پور و رهی معیری را از شاعرانی که در دوران معاصر توانسته‌اند آثار ماندنی خلق کنند توصیف می‌کند و می‌گوید: شعرهای این شاعران آن‌قدر در مسیر نظام هم‌نشینی درست قرار گرفته است که بعضا حتی اگر پشتوانه کمتری هم داشته باشند به چشم نمی‌آید. 

اسماعیل آذر با اشاره به این‌که امکانات جامعه امروز باعث شده تا همه چیز و از جمله شعر به سرعت در هر جا در اختیار مخاطب قرار گیرد اظهار می‌کند: این نکته مثبتی‌ است که برای مخاطب جامعه امروز وجود دارد؛ اگر کسی بخواهد یک حکایت از آثار گذشتگان مطرح کند لازم نیست یک غزل یا قصیده را کامل حفظ باشد؛ می‌تواند شرح مختصری از داستان را بیان کند و در کنار آن چند بیتی از آن را بخواند. 

او همچنین درباره شروع از بر کردن شعر توسط مخاطبان می‌گوید: ایرانی‌ها در شعر زیسته‌ و با شعر بزرگ شده‌اند. ایران کشور معنویت، ادبیات و شعر است و شعر در ضمیر انسان از همان نخست جای گرفته است.