فریب مردم به روش وزیر صمت!

وزیر صمت طی روزهای اخیر تایید کرد که بر اساس فرمولی جدید قرار است خودروها با ۵ درصد زیر قیمت بازار عرضه شوند و هفته بعد دوباره ۵ درصد کاهش مجدد قیمت ایجاد شود تا در نهایت یک قیمت متعادل بین کارخانه و بازار بدست آید. این اظهارات وی در حالی است که اساسا در کشور چیزی بنام "بازار خودرو" که از اصول علمی اقتصاد پیروی کند وجود خارجی ندارد؛ از همین رو مشخص نیست رحمانی وزیر صمت از کدام بازار خودرو حرف می زند.

در حالیکه روزنامه آفتاب یزد تقریبا چند هفته قبل، گزارشی با این مضمون که دولت در نهایت با قیمت‌گذاری خودرو ۵ درصد زیر قیمت بازار موافقت خواهد کرد ، منتشر کرده بود، وزیر صمت روز گذشته سرانجام رسما این موضوع را تایید و ابلاغ کرد.

وزیر صمت روز گذشته گفت:‌ برای تعیین قیمت خودرو بر اساس فرمول پیش بینی شده خودروها با ۵ درصد زیر قیمت بازار عرضه می‌شود و هفته بعد دوباره ۵ درصد کاهش مجدد قیمت خواهیم داشت تا در نهایت به یک قیمت متعادل بین کارخانه و بازار برسیم. 

وی با بیان اینکه هم اکنون به دلیل کمبود نقدینگی با کاهش تولید یا تولید ناقص در خودروسازی‌ها مواجه هستیم، گفت: دیروز جلسه ای با معاون اول رئیس‌جمهور درباره تامین نقدینگی قطعه‌سازان و خودروسازان داشتیم که در این خصوص تصمیم‌گیری شد و این تصمیم به افزایش تولید کمک خواهد کرد.

رحمانی افزود: در یکی دو هفته گذشته روند نزولی کاهش تولید متوقف شده و در روزهای آینده افزایش تولید بیشتری خواهیم داشت.

وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: در عین حال، بسته ای طراحی شده تا در بلند مدت مشکلات صنعت خودرو به طور اساسی برطرف شود.

وی اضافه کرد: تفاوت قیمتی که بین بازار با قیمت کارخانه ایجاد شده سودش نه به جیب خودروساز می رود نه به جیب مردم.

وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: وضعیت تولید در صنعت خودرو در حال بهبود است و تلاش می‌کنیم که میزان تولید خودرو افزایش یابد و مشکلی برای تامین خودرو نباشد.

وی با بیان اینکه آخرین تصمیم درباره قیمت خودرو به شهریور باز می گردد، گفت: مصوبه آن زمان، این بود که خودرو در حاشیه بازار عرضه شود و به تدریج قیمت بازار کاهش یابد؛ هر بار قیمت ۵ درصد کمتر از دفعه پیش عرضه شود تا قیمت در نهایت به تعادل مورد تایید سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برسد.

چرا غیرکارشناسی حرف می زنید؟

اظهارات خودرویی وزیر که در فرمول اعلامی اش از یک سو تلاش کرده جانب خودروساز را بگیرد و از سوی دیگر جانب مصرف کننده را به حدی غیرکارشناسانه بود که کارشناسان آن را غیرعملی دانستند.

اظهارات عجیب و غریب وزیر صمت این روزها محدود به موضوع خودرو نیست . رحمانی روز گذشته نیز در دفاع از انتصاب داماد رئیس جمهور حرف زد و گفت که انتصاب مهدیزاده به سمت معاونت وزیر اصلاً ربطی به داماد رئیس‌جمهور بودن یا نبودن این فرد ندارد و در زمان انتصاب وی موضوع داماد روحانی بودن وی نادیده گرفته شده اما همیشه ایراد گرفته می‌شود که چرا از جوانان استفاده نمی‌شود؛ حال داماد رئیس‌جمهور یک نیروی جوان و نخبه است. 

بازی‌های چند وقت اخیر وزیر صمت با موضوع خودرو نیز در نوع خود جالب است. وی یک بار گفت که قیمت خودرو افزایش نخواهد یافت بلکه اصلاح خواهد شد. ( درحالیکه منظور از اصلاح همان افزایش قیمت است) 

وقتی بازار رقابت کامل وجود ندارد و در واقع یک بازار انحصاری حاکم است که با تعداد زیادی تولید کننده روبرو نیستیم صحبت کردن از بازار و تعریف فرمول مطابق آنچه وزیر محترم می گوید با هیچ مبنای کارشناسی جور در نمی آید.

در بازار فعلی یک یا دو تولید کننده دولتی و مانند کودکی ۵۰ ساله که هنوز بیمار است وجود دارند و از جیب مردم از سوی دولت از رانت بهره‌مند می شود و تسلط کامل و کافی بر روی کالا یا محصولی خاص دارند و در واقع با یک بازار کامل روبرو نیستیم.

وقتی بازار رقابتی کامل وجود ندارد !

کارشناسان می گویند به نظر می‌رسد بازار خودروی ایران گرایش بیشتری به سمت رقابت انحصاری دارد. خودروسازان هر یک، از قدرت محدودی در قیمت‌گذاری محصولات خود برخوردارند، اما این قدرت از طریق فشار رقابتی خودروسازان دیگر و خودروهای وارداتی محدود شده است. از سوی دیگر بازار ایجاد شده در صنعت خودرو سازی که از آن به عنوان بازار حاشیه یاد می شود یک بازار رانتی است که مجموعه ای از دلالان در یک رقابت ناسالم و غیر علمی نبض قیمت را در اختیار دارند.

حال در چنین شرایطی وزیر جدید صمت از بازاری صحبت می کند که آکنده از رانت و نبود شفافیت و همچنین فاقد رقابت سالم است.

مهدی پرویزی از فعالان صنعت خودرو می گوید: غیر رقابتی بودن بازار خودرو در ایران محرز است دلیل بارز آن این است که در واقع زمانی که شورای رقابت به قیمت‌گذاری بازار خودرو وارد شد، فلسفه تعیین قیمت محصولات خودروسازان توسط این شورا آن بود که ساختار بازار خودرو در ایران انحصاری است، بنا بر این باید بپذیریم که بازار سالم رقابتی وجود خارجی ندارد.

وی به خبرنگار آفتاب یزد در باره تعیین قوانین و فرمول‌های حاکم بر بازار خودرو در ایران گفت: عقب‌نشینی اخیر شورای رقابت در بحث قیمت‌گذاری خودرو، نتیجه بروز ناکارآمدی‌ها در فرمول‌های قیمت‌گذاری شورای رقابت است. اکنون دولت به خودرو ساز مجوز داده تا با یک فرمول ناشناخته تر ( ۵ درصد زیر قیمت بازار حاشیه ) ظاهر شده و در عین حال عرضه را هم زیاد کند. 

منظور کدام بازار است؟!

نرگس شیری کارشناس ارشد اقتصاد بازرگانی هم در باره اظهارات اخیر وزیر می گوید: هفته گذشته ایشان درباره همین بازار واقعی صحبت کرد که مشخص نیست منظور ایشان کدام بازار است و اساسا بازاری که آقای رحمانی می گوید از کجا آمده که فرمول ۵ درصد بر آن مترتب شده است؟

وی می افزاید : اصلا فرض می کنیم که با یک بازار رقابتی روبرو هستیم که از قضا عرضه و تقاضا هم آمده و در نرخ اعلامی سر به سر شده است ؛ یعنی با توجه به تقاضای بالا و عرضه کم، نرخ ۵ درصدی اعلام شده یک نرخ اقتصادی است ؛ خب در این صورت چگونه می خواهند با افزایش تولید علیرغم ادعای شان قیمت را پائین بیاورند؟

این کارشناس صنعت خودرو می گوید: فرمول مورد نظر وزیر اصلا کارشناسی و اجرایی نیست. سوال این است که چرا نیامدند قیمت بازار را تعدیل کنند؟ آیا همین الان کسی می داند قیمت خودرو در بازار چند است؟ اساسا در بازار آزاد معیاری برای نرخ گذاری وجود دارد؟ خیر وجود ندارد ؛ در ثانی چگونه می خواهند در فاصله ۱ هفته بعد از تعیین قیمت ۵ درصد زیر حاشیه در هفته بعد از آن قیمت را ۵ درصد کاهش دهند؟

وی درباره اهداف وزیر از بیان این اظهارات و فرمول بندی‌ها گفت: وی فقط خواسته به عنوان نخستین اقدامش در وزارتخانه کاری کرده باشد در حالیکه حرفش اصلا پشتوانه کارشناسی ندارد و تنها در این بلبشو خواسته ایده و فرمولی را مطرح کند که بگویند وزیر جدید کاری انجام داده است در حالی که تبعات اقدامات وی در درازمدت، تورم شدید در بخش قیمت خودرو خواهد بود.