سوداگران شب یلدا!

این روز‌ها هر چه به یلدا نزدیک‌تر مي‌شویم خبر‌هاي جدیدی از گرانی اجناس از گوشه و کنار بازار‌ها به گوش مي‌رسد. از ۱۰ روز قبل از یلدا شاهد بودیم که قیمت میوه ۳۰درصدی و آجیل ۲۵درصدی افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که برخی مسئولین علت افزایش قیمت آجیل را افزایش نرخ ارز مي‌دانند و با این وجود سفره یلدای اقشار جامعه نیز با یکدیگر متفاوت خواهدبود. شاید بتوان گفت نوسانات قیمت اجناس باعث شده امسال کمتر خانواده‌ها دور هم جمع شوند و یلدا را جشن بگیرند، زیرا با نگاهی به مغازه‌ها و بازار مشخص است هیچ جنب و جوش خاصی برای شب یلدا مشاهده نمي‌شود. از سویی برخی کارشناسان معتقدند افزایش قیمت برخی کالاها به دلیل عدم نظارت است زیرا برخی مغازه داران در این ایام به دنبال سودجویی بوده و قیمت‌ها را کاذب‌گران مي‌کنند، از سوی دیگر برخی مسئولان نیز به صورت شفاف از گران شدن قیمت‌ها خبر داده اند.

رشد قیمت ۳۰درصدی میوه

طی سالیان گذشته بازار میوه و آجیل شب چله همواره با رونق و تکاپو همراه بوده، هرچند امسال نیز بازار میوه و تره‌بار نسبتا شرایط آرامی را دنبال می‌کرد اما در روزهای منتهی به شب یلدا با یک افزایش قیمت همراه شده است، در همین مدت متولیان بازار همواره اعلام کردند که مشکلی در حوزه تامین میوه‌های بازار وجود ندارد و کالاهای مورد نیاز شب یلدا به وفور در بازار موجود است.

میوه جزو اقلامی است که در سبد شب یلدایی خانواده‌هااست. از اینرو برخی فعالان بازار نسبت به سرما زدگی باغات شمال کشور و کمبود این کالا در بازار خبر داده بودند که در این زمینه رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار مرکز مازندران ضمن تکذیب صریح اخبار منتشر شده در فضای مجازی در خصوص کمبود و گرانی نارنگی در بازار مازندران، از شهروندان استان خواست تا قیمت‌های واقعی میوه و انواع صیفی‌جات میدان و بازار میوه‌وتره‌بار را تنها از کانال و پایگاه اطلاع‌رسانی و سایت تخصصی اصناف مازندران دنبال کنند. امیرحسین فخرآوران در گفت‌وگو با یکی از سایت‌های خبری می‌گوید که روزهای گذشته خبر کمبود نارنگی در بازار و متعاقبا گرانی آن به‌دلیل کاهش عرضه از سوی برخی از رسانه‌ها در فضای مجازی منتشر شد که ما این موضوع را کاملا تکذیب می‌کنیم از سوی دیگر سید حسین مهاجران رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره بار تهران گفت: قیمت هنداونه امسال به نسبت سال قبل ۳۰ درصد کمتر است اما قیمت انار به جهت کمبود تولید ۲.۵ برابر سال قبل است. هندوانه پر مصرف ترین میوه شب یلداست. ساوه از مراکز بزرگ تولید انار در کشور است که متاسفانه طی سالیان گذشته به سبب سرمازدگی شدید بخش عمده‌اي از باغات این منطقه از بین رفته ومیزان تولیدمحصول کاهش یافته است. امسال قیمت انار به جهت کمبود تولید ۲,۵ برابر سال قبل است.وی در ادامه ضمن اشاره به افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت نارنگی شمال افزود: خوشبختانه دیگر محصولات زمستانه رشد قیمتی چندانی نداشته است.

حسین اصغری مدیر کل دفترمحصولات علوفه‌اي و جالیز ی معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز گفته بود: با توجه به برنامه ریزی‌هاي صورت گرفته هم اکنون به لحاظ میزان تولید و عرضه محصول هندوانه برای شب یلدا مشکل خاصی وجود ندارد. وی قیمت هندوانه را در شرایط فعلی مناسب و قابل قبول توصیف کرده وگفته بود: خوشبختانه بیشترین هندوانه‌هاي مورد عرضه برای بازار شب یلدا محصول تازه است. تولید هندوانه در این فصل بیشتر مربوط به استان‌هاي بوشهر، هرمزگان، خوزستان و فارس است. این در حالی است که برخی خبرگزاری‌ها خبر از ۲برابر شدن قیمت هندوانه در بازار را می‌دهند.

رشد قیمت ۲۵درصدی آجیل

بازار آجیل هم مثل گذشته با آشفتگی‌هایی همراه است و البته این موضوع می‌تواند هشداری نیز برای بازار شب عید باشد در واقع یکی از جاهایی که در شب یلدا نگران‌کننده است، بازار آجیل است که به نظر می‌رسد به دلیل تغییر تعرفه‌ها، افزایش نرخ ارز، سرمازدگی و کمبود آب، کاهش تولیدات داخل قیمت آن افزایش یافته است. فعالان این عرصه معتقدند واردات در این حوزه باید به روال سابق انجام شود که به دلیل تعرفه بالای گمرکی توجیه اقتصادی آن از بین رفته و بنابراین قاچاق در این حوزه رونق یافته است. پیش‌بینی فعالان بازار بر این است که ادامه روند فعلی بازار شب عید را با چالش مواجه می‌کند و سبب ورود کالاهای غیرقانونی به کشور می‌شود. مردم از بازار میوه ناراضی نیست و به خرید مشغول هستند اما قیمت‌های بازار آجیل باعث شده همه اقشار نتوانند سفره شب یلدا را با آجیل تزئین کنند. مصطفی احمدی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران از افزایش ۲۵درصدی قیمت آجیل برای شب یلدا به‌دلیل نوسانات نرخ ارز خبر داده و گفته است: کمبود آجیل نداریم اما به‌دلیل بالارفتن نرخ ارز شاهد افزایش ۲۵درصدی قیمت آجیل و خشکبار به‌ویژه پسته هستیم. از دو ماه گذشته افزایش نرخ ارز بر قیمت آجیل و خشکبار تأثیر گذاشته و به همین دلیل امسال برای آجیل شب یلدا نرخ‌های سقف و کف را تعیین نمی‌کنیم در حالی که سال‌های گذشته قیمت آجیل را اعلام می‌کردیم.

بیش از ۷۰ نوع محصول در حوزه آجیل و خشکبار عرضه می‌شود، حدود ۳۰ درصد محصولات آجیل و خشکبار وارداتی است و بیشتر واردات بادام هندی و همچنین بخشی از بادام درختی و تخمه آفتابگردان از طریق واردات تأمین می‌شود. وی با اشاره به نوسان قیمت آجیل در آستانه شب یلدا تأکید کرده بود: آجیل و خشکبار یک کالای صادراتی است و قطعاً نرخ ارز بر بهای آن تأثیرگذار خواهد بود. در حال حاضر هر کیلوگرم پسته ایران بین ۹ تا ۱۳ دلار در بازارهای صادراتی به فروش می‌رسد و لذا نوسانات بهای ارز بر قیمت آن در بازار داخل هم تأثیر می‌گذارد.

عوامل گرانی در بازار «شب یلدا»

 هرساله ضعف در نظارت و عدم پیگیری دستگاه‌های مسئول برای چند و چون این نوع گرانی‌ها شرایطی را برای ورود فرصت طلبان در این ایام فراهم می‌کند. هرچند که طی روزهای اخیر موضوع طرح تنظیم شناسنامه وضعیت کالاهای اساسی از سوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان خبرساز شد، اما به گفته فعالان بازار این طرح نمی‌تواند برای شب یلدای امسال یا حتی شب نوروز کارساز و حتی جنبه عملیاتی به خود بگیرد. در حقیقت با تصویب این مدل قرار است که دستگاه‌های متولی در ایام خاصی همچون ماه رمضان، یلدا، ‌نوروز و... ورود پیدا کنند و اجازه گران فروشی را از متخلفان سلب کنند؛ طرحی که به بازار شب یلدای امسال نرسید. از سوی دیگر، برخی از اقلام در این حوزه صادر شده و برخی اقلام دیگر با وجود افزایش نرخ ارز وارد شده و همین موضوع‌ها باعث شده که مردم در شب یلدای امسال با قیمت‌های گوناگون در بازار آجیل مواجه باشند.با همه این اوصاف با سو استفاده برخی فرصت‌طلب‌ها از عدم نظارت بر بازار این طور که معلوم است سفره یلدای خیلی‌ها از آجیل و هندوانه و انار رنگی نخواهد بود.