دولت دونالد ترامپ همزمان با افزایش فشارها بر ایران به منظور دست یافتن به آنچه «صفر کردن صادرات نفت خام ایران عنوان می‌کند»، خود نیز با چالش‌هایی مواجه شده که ممکن است منجر به برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خام آمریکا شود. از همین رو نماینده ایران در اوپک، برای دونالد ترامپ پیشنهادی دارد که با اجرای آن، دولت فعلی آمریکا برای کم کردن فشارهای سیاسی علیه خود، مجبور به برداشت از این ذخایر استراتژیک نخواهد بود.
با افزایش فشار آمریکا به متحدانش برای صفر کردن خرید نفت از ایران، بازار جهانی طلای سیاه که از ناحیه کشورهایی چون ونزوئلابا کمبود عرضه شدید مواجه بود، با رشد بیشتر قیمت‌ها مواجه شد. رشد قیمت جهانی نفت خام در آمریکا خود را به شکل افزایش قیمت بنزین نشان داد؛ اتفاقی که در آستانه برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در آمریکا، حزب متبوع دونالد ترامپ را با تهدیدهایی مواجه کرده است. از همین رو منابع آگاه اخیرا به بلومبرگ خبر دادند که دولت دونالد ترامپ در آستانه برگزاری این انتخابات، فعالانه مشغول بررسی برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خام آمریکا به منظور کنترل قیمت‌ها است.
اما در حالی که عربستان سعودی و روسیه به ترامپ وعده افزایش تولید و جبران کاهش عرضه نفت خام ایران را داده‌اند، دولت او چرا باید به برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خام خود به منظور کاهش قیمت‌ها فکر کند؟ این سوال در شرایطی وجود دارد که سیاستمداران آمریکایی اصولا موافق استفاده از این ذخایر استراتژیک نیستند.
دولت اوباما در سال ۲۰۱۱ با بهانه افت تولید در کشوری همچون لیبی (که بعد از بهار عربی رقم خورده بود) با هماهنگی اداره اطلاعات انرژی آمریکا نسبت به برداشت از ذخایر نفت خام استراتژیک آمریکا اقدام کرد. اما علت اصلی، تلاش دولت اوباما برای متعادل کردن بازار نفت در آستانه اجرای تحریم‌ها علیه ایران و جبران کاهش عرضه نفت خام کشورمان بود. از همین رو انتقادهای فراوانی به اوباما شد، مبنی بر اینکه دولت اوباما به جای استفاده از ذخایر استراتژیک نفت خام آمریکا برای شرایط اضطرار، از این ذخایر به مثابه ابزاری سیاسی استفاده کرده است.
از دیگر سو کل ذخایر استراتژیک نفت خام آمریکا چیزی حدود یک سوم از صادرات حدودا ۵/ ۲ میلیون بشکه‌ای نفت ایران در یک سال گذشته است. بنابراین به نظر نمی‌رسد در صورت کمبود عرضه چشمگیر به علت کاهش صادرات نفت خام ایران، این ذخایر بتوانند برای طولانی‌مدت حفره بزرگ کمبود نفت را پر کنند.
ترامپ در دام عربستان و روسیه
بعد از انتشار اخباری مبنی بر اینکه دولت ترامپ مشغول بررسی برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خام است، حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک به بلومبرگ گفت «توصیه من به آقای رئیس‌جمهور (دونالد ترامپ) این است که از دست زدن به ذخایر نفتی استراتژیک آمریکا به منظور کاهش قیمت‌ها خودداری کند و در عوض دست از اعمال تحریم علیه ایران بردارد.»
این پیشنهاد در حالی مطرح می‌شود که دولت آمریکا برای جبران کمبود نفت ایران در بازار جهانی نفت بر افزایش دو میلیون بشکه‌ای عربستان سعودی و اعلام همکاری آنها حساب باز کرده بود، با این حال به نظر می‌رسد این واقعیت که در دنیا مازاد ظرفیت چشمگیر برای تولید نفت وجود ندارد حالا برای دولت آمریکا مسجل شده است. آژانس بین‌المللی انرژی نیز در آخرین گزارش خود نسبت به محدود شدن ظرفیت مازاد عرضه نفت جهانی ابراز نگرانی کرده بود. این ابراز نگرانی آژانس بین‌المللی انرژی در پی افزایش تولید نفت عربستان و دیگر کشورها بود.
بر اساس گزارش این سازمان، افزایش تولید نفت عربستان سعودی به ۱۱ میلیون بشکه در روز، ظرفیت مازاد تولید نفت این کشور را به شکل بی‌سابقه‌ای کاهش خواهد داد و سبب نگرانی بلندمدت مصرف‌کنندگان درباره قیمت‌های بالای نفت و همچنین تاثیر منفی بر رشد تقاضای جهانی نفت خواهد شد. عربستان تحت فشار مستقیم ترامپ، افزایش تولید خود را آغاز کرده و به آمریکا اطمینان خاطر داده است که کاهش عرضه نفت ایران را جبران خواهد کرد. با این حال آنطور که آژانس بین‌المللی انرژی گزارش می‌دهد، درصورت افزایش تولید عربستان و دیگر کشورها برای جایگزینی نفت ایران، ظرفیت مازاد تولید محدود شده و تبدیل به ریسک بزرگی برای امنیت عرضه نفت خواهد شد.
در چنین شرایطی حسین کاظم‌پور اردبیلی خطاب به دونالد ترامپ گفت: «آقای رئیس‌جمهور، همانطور که پیش‌بینی می‌کردم، به نظر می‌رسد شما به ذخایر استراتژیک نفت خام آمریکا متوسل شده‌اید زیرا این واقعیت را درک کرده‌اید که ظرفیت اضافی کافی برای جبران کاهش عرضه نفت خام ایران در دنیا وجود ندارد. اما راه‌های زیادی برای پیشگیری از این شرایط وجود دارد.» تصمیم اخیر آمریکا برای صفر کردن صادرات نفت خام ایران، در حالی اتخاذ شده است که دولت عربستان و متحدانش این اطمینان را به آمریکا داده‌اند که نیاز بازار به نفت را تامین خواهد کرد. روسیه نیز در کنار عربستان، مشغول افزایش تولید است.
کاظم‌پور در این زمینه به بلومبرگ گفت: «عربستان سعودی، امارات و روسیه ادعا می‌کنند که قادرند روزانه ۵/ ۲ میلیون بشکه نفت خام (معادل صادرات روزانه نفت خام ایران) به بازار عرضه کنند اما این ادعا حاصل یک اشتباه محاسباتی است. آقای رئیس‌جمهور! شما در دام اشتباهات آنها افتاده‌اید و قیمت نفت همچنان بالا خواهد رفت.»
برداشت از ذخایر برای حفظ آرا
بر اساس آخرین آمارهای موجود، آمریکا ۶۶۰ میلیون بشکه ذخایر استراتژیک نفتی دارد. این نخستین بار نیست که دولت دونالد ترامپ به این ذخایر چشم دوخته است. پیش از این کاخ سفید اعلام کرده بود طبق آنچه در لایحه بودجه سال مالی ۲۰۱۸ آمده است، فروش تدریجی ذخایر نفت خام استراتژیک آمریکا از اکتبر ۲۰۱۸ و طی ۱۰ سال آغاز خواهد شد. با این حال این پیشنهاد با انتقادات فراوانی در داخل آمریکا مواجه شده است زیرا اصولا نباید سطح این ذخایر از ۴۵۰ میلیون بشکه کمتر شود. اخیرا نیز ریک پری، وزیر انرژی کابینه ترامپ، اعلام کرده بود ذخایر استراتژیک نفت خام آمریکا برای استفاده در شرایط ضروری و بحرانی است، موضوعی که به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور آمریکا نیز باید به آن واقف باشد.
اما با وجود اهمیت استراتژیکی که این ذخایر نفت خام برای دولت آمریکا دارد، به نظر می‌رسد ناتوانی متحدان این کشور برای افزایش تولید نفت باعث شده است دولت دونالد ترامپ با برداشت از این ذخایر، بحرانی که می‌تواند در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره دامان حزب جمهور‌ی‌خواه را بگیرد، پشت سر بگذارد.
نگاهی به تاریخ آغاز تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران و زمان برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، این سناریو را بسیار محتمل می‌کند. تحریم‌های آمریکا از ۴نوامبر (۱۳ آبان) علیه ایران اجرایی می‌شود. آنطور که دولت آمریکا خواسته، تا این تاریخ فروش نفت ایران باید صفر شده باشد. اما آنطور که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند، این اتفاق می‌تواند قیمت نفت را به بیش از ۱۳۰ دلار برساند و این یعنی ضربه‌ای بزرگ به انتخابات میان‌دوره‌ای که ششم نوامبر برگزار خواهد شد.
بنابراین دولت ترامپ باید فکری به حال انتخاباتی که تنها دو روز بعد از اعمال تحریم‌ها علیه ایران برگزار خواهد شد، بکند زیرا اجرای قطعی تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند بازار نفت را با شوک مواجه کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد دولت ترامپ قصد دارد با برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خام این کشور و عرضه آن به بازار جهانی به منظور کاهش قیمت نفت خام و در پی آن قیمت بنزین در داخل آمریکا، فضای سیاسی کشور را برای برگزاری انتخابات تلطیف کند.
- 10
- 4
