در روزهای اخیر مصرف برق کشور از مرز ۵۷ هزار مگاوات هم عبور کرد. در همین حال آمارهایی به گوش می‌رسد که از ۲ تا ۳ برابر بودن میزان مصرف برق ایرانی‌ها نسبت به میانگین جهانی خبر می‌دهد. حتی شنیده می‌شود که مصرف برق ایران معادل یک کشور ٢٠٠ میلیون نفری است. در این زمینه مسئولان وزارت نیرو نیز بارها اعلام کرده‌اند که اگر مصرف برق کشور مدیریت شود یک سوم ظرفیت نیروگاهی نصب شده در ایران بی‌استفاده می‌ماند. اما سؤال اینجاست که مگر مردم ایران چقدر بدمصرف هستند؟ چرا با وجود همراهی غالب مشترکان در ساعات پیک بازهم مشکلات این بخش حل نمی‌شود.
در این خصوص کارشناسان معتقدند که دامنه مدیریت مصرف بخش خانگی، ادارات، صنعت و کشاورزی فقط منوط به خاموش کردن یک لامپ اضافه یا انتقال مصارف غیرضرور به ساعات خارج از پیک نمی‌شود بلکه کارهای اساسی و بنیادی‌تری در این زمینه می‌توان انجام داد. نظیر ارتقای راندمان وسایل و تجهیزات برقی و بهبود رتبه مصرف انرژی آنها که با استفاده از برچسب انرژی قابل تشخیص است. برای مثال گفته می‌شود که ۷۷ درصد مصرف برق بخش خانگی مربوط به روشنایی و یخچال هاست اما با ارتقای یک رتبه در برچسب انرژی یخچال و فریزرها می‌توان حدود ۱۴ درصد در مصرف صرفه‌جویی کرد.
در وسایل سرمایشی و کولرها نیز همین قابلیت وجود دارد. در حال حاضر حدود ۲۱ هزار مگاوات از مصرف برق کشور در ساعات پیک مربوط به وسایل سرمایشی است. اما خیلی از این وسایل بویژه کولرهای گازی، استانداردهای لازم را ندارند و اغلب هم قاچاقی وارد کشور شده‌اند. مصرف‌کنندگان هم بدون توجه به برچسب انرژی و فقط با تکیه بر قیمت پایین‌تر این تجهیزات سرمایشی اقدام به خرید کرده‌اند ، فارغ از اینکه وسایل سرمایشی با رتبه ذخیره و انباشت انرژی پایین‌تر در بلند مدت به ضرر مصرف‌کننده است چراکه هزینه قبض مصرف‌کننده را بالاتر خواهد برد.
۳۰ درصد ذخیره انرژی با رعایت استانداردها
محمودرضا حقی فام، معاون هماهنگی توزیع شرکت مادر تخصصی توانیر می‌گوید که از نظر کارشناسی با افزایش راندمان و ارتقای رتبه برچسب انرژی وسایل برقی می‌توان ۳۰ درصد به ذخیره و کاهش مصرف انرژی کمک کرد. او در گفت‌و‌گو با «ایران» به تشریح لزوم کاهش مصرف وسایل برقی و تأثیر ارتقای راندمان آنها پرداخت و گفت: این کار به عهده وزارت نیرو یا شرکت توانیر نیست اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که با رعایت استانداردها و استفاده از وسایل برقی با رتبه A و حتی B می‌توان به کاهش مصرف برق کمک زیادی کرد. در این زمینه ما مستقیماً دخالتی نداریم اما پیشنهادهایی را به سازمان‌های مربوطه ارائه کرده‌ایم که اگر رعایت و اجرا شود، می‌توانیم از آنها منتفع شویم.
به گفته حقی فام علاوه بر مشترکان که می‌توانند با خرید تجهیزات کم مصرف و دارای برچسب انرژی و رتبه مناسب ذخیره انرژی به کاهش مصرف برق کمک کنند، دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی نیز در این زمینه مسئولند؛ نهادهایی نظیر سازمان ملی استاندارد، وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اتاق اصناف ایران و هر نهادی که به نوعی با تولید و واردات کالا یا استانداردسازی آن ارتباط دارد. این مقام مسئول که در حال حاضر سخنگوی صنعت برق کشور است، توضیح داد: امسال با همکاری صنایع، کشاورزی و ادارات و حتی مصرف‌کنندگان بخش خانگی توانستیم بخشی از بار مصرفی را در ساعات پیک مدیریت کنیم.
اگرچه هنوز نگران ثبت رقم جدیدی برای پیک طی دو هفته آتی هستیم اما کاری که امسال کردیم، شروع خوبی برای بحث مدیریت مصرف بود. برای ادامه این مسیر باید وارد بحث ارتقای راندمان وسایل برقی نیز بشویم اعم از وسایل برقی خانگی تا صنعتی. کاری که با کمک تمام مشترکان و نهادهای مربوطه ممکن خواهد شد.
۲ راه برای کاهش مصرف وسایل برقی
در شرایطی که تولید و مصرف برق در مرحله سربه سری است و قرار نیست که از این به بعد هم تولید برق با رشد چندانی همراه باشد، شاید بهترین راهکار کاهش میزان مصرف وسایل برقی و مدیریت مصرف باشد.
حقی فام در این باره به دو برنامه مهم اشاره می‌کند. اول جلوگیری از توزیع کالای فاقد استاندارد اجباری و دوم جایگزینی کالاهای کم مصرف به جای پرمصرف ها.
البته مورد دوم که اهمیت زیادی هم در بحث مدیریت مصرف دارد، هزینه بر است و بدون حمایت مالی دولت دستیابی به آن سخت است. در این باره حقی فام می‌گوید: باید تمام نهادهای مربوطه و حتی مجلس شورای اسلامی دست به کار شوند. اگر بتوانیم در این بخش بخوبی عمل کنیم، علاوه بر کاهش مصرف برق از اتلاف سوخت‌های فسیلی نیز جلوگیری کرده‌ایم. چرا باید برق را با استفاده از سوخت‌های گرانبها نظیر گاز و فرآورده‌ها تولید کنیم و در مقابل بواسطه دستگاه‌ها و لوازم غیر استاندارد آن را بدمصرف کنیم.
اصلاح راندمان انرژی در تجهیزات و لوازم برقی خانگی، صنعت و کشاورزی یک نیاز ضروری است. اما شاید برایتان جالب باشد که بر اساس آخرین مطالعات انجام شده هر مصرف‌کننده و مشترک برق با استفاده از وسایل برقی استاندارد می‌تواند هزینه برق مصرفی خود را ۳۰ درصد کاهش دهد. قطعاً اهمیت این موضوع زمانی که قیمت برق اصلاح شود بیشتر درک خواهد شد.
عطیه لباف
- 11
- 2
