زمستانی سخت در انتظار بازار

در آستانه دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران در حالی سه تولید‌کننده بزرگ نفت (روسیه، آمریکا و عربستان) در تلاش‌اند با افزایش تولید نفت خود بتوانند ثبات در بازار را حفظ کنند که کارشناسان معتقدند روی کاغذ، دیگر اعضای اوپک و روسیه ظرفیت مازاد کافی برای جبران کمبود نفت ایران را دارند، اما مساله‌ای که روی کاغذ وجود دارد و آنچه که می‌تواند در یک ماه آینده به تولید برسد، الزاما یکسان نیستند.

بلومبرگ در گزارشی به نقل از گروه مشاوران«Energy Aspects» لندن نوشت: فصل زمستان فرا می‌رسد و بازار نفت به طور شدید تحت فشار است و بازار در هفته‌های آینده به سمت داغ شدن و افزایش بهای نفت سوق می‌یابد.

در کنار این مساله، افزایش فصلی مصرف نفت و احتمال اختلال بیشتر در تولید نفت در دیگر مناطق دنیا مطرح است و در این صورت، عرضه نفت می‌تواند ظرف چند هفته تقاضای آن عقب بیفتد. این مساله می‌تواند برای رشد قیمت نفت کافی باشد.

ظرفیت مازاد تولید نفت اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، هم‌اکنون به کمتر از دو میلیون بشکه در روز رسیده است. کشورهایی که توان افزایش تولید را دارند، پس از نشست ماه ژوئن اوپک این کار را کرده‌اند.

از نظر تئوری، عربستان می‌تواند فورا تولید نفت خود را به ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز برساند، اما این کشور هیچ‌وقت به آن اندازه تولید نکرده و توانایی این کشور برای این کار، آزموده نشده است. رسیدن به این سطح تولید به احتمال زیاد به چند ماه زمان و فعالیت‌های حفاری بسیاری نیاز دارد.

شمار دکل‌های حفاری نفت در آمریکا از ماه آوریل امسال تا‌کنون افزایش یافته، اما تنها برابر با شمار دکل‌ها در فصل بهار سال ۲۰۱۷ میلادی است که تمرکز این کشور بر کاهش تولید بود. آمریتا سن و میکال میدان، کارشناس‌های موسسه مشاوره اسپتکس انرژی، پیش از این اعلام کردند که حتی اگر عربستان توسعه میدان نفتی خریس را آغاز کند که ظرفیت تولید روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت را دارد، رسیدن به این میزان افزایش تولید به کندی محقق خواهد شد.

پس از نشست ماه ژوئن اوپک، بحث‌هایی درباره ازسرگیری تولید نفت از منطقه بی‌طرف میان کویت و عربستان مطرح شد، اما در عمل، فعالیت چندانی انجام نشده است. انتظار افزایش تولید این میدان‌ها پیش از سه ماه نخست سال ۲۰۱۹ میلادی را نباید داشت.

روسیه نیز تولید نفت خود را از ماه می امسال تا‌کنون، ۲۵۰ هزار بشکه در روز افزایش داده است. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، به تازگی اعلام کرد این کشور توانایی افزایش تولید خود به میزان ۳۰۰ هزار بشکه دیگر را نیز دارد، اما پیش از نشست وزارتی اوپک و متحدانش در آغاز مهر ماه در الجزایر، درباره این مساله تصمیم نخواهد گرفت.

تا آن زمان، به سه ماه پایانی سال ۲۰۱۸ میلادی نزدیک شده‌ایم و در آن زمان، عرضه محدود خواهد شد. طبق پیش‌بینی موسسه انرژی اسپکتس، جهان در آن مقطع به عرضه روزانه ۳۳ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت اوپک نیاز خواهد داشت. این سازمان اکنون روزانه ۳۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند، در حالی که اوضاع امنیتی در لیبی، نیجریه و عراق رو به وخامت می‌گذارد.

اگر اختلال‌های اخیر در تولید نفت نیجریه و لیبی تکرار شود یا اگر ناآرامی در شهر بصره عراق به مناطق نفتی نیز گسترش یابد، جهان به سرعت با کمبود عرضه روزانه یک میلیون بشکه نفت رو‌به‌رو می‌شود. از سوی دیگر، استمرار کاهش تولید نفت ونزوئلا نیز می‌تواند شرایط را بدتر کند.

از سوی دیگر، نگرانی‌ها درباره دورنمای رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه و تاثیر جنگ تجاری ترامپ بر تقاضای نفت را باید کنار گذاشت. اگرچه این نگرانی‌ها معقول هستند، اما تا پیش از سال آینده میلادی خود را نشان نمی‌دهند.

مساله مهم‌تر، نگرانی درباره افت صادرات نفت ایران است. هرگونه کاهش تولید، می‌تواند برای تثبیت قیمت نفت بالای ۸۰ دلار کافی باشد.

در این میان با نزدیک شدن به زمان نشست حساس در الجزایر، اوپک و متحدانش همچنان در تلاش برای رسیدن به تفاهم درباره نحوه توزیع افزایش تولید در میان کشورهای دارای ظرفیت تولید شناور بدون برانگیختن نارضایتی کشورهایی هستند که نمی‌توانند تولید بیشتری داشته باشند.نشست کمیته نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک هفته آینده در پایتخت الجزایر برگزار خواهد شد که ظاهرا وزیران همه ۲۴ کشور مشارکت‌کننده در این ائتلاف در آن شرکت خواهند کرد.

هدف این گروه مشخص کردن سیاست تولید است که می‌تواند نگرانی‌های بازار نسبت به محدودیت عرضه در ماه‌های آینده را آرام کند و به حد کافی مناسب باشد تا در صورت ضعیف‌تر از حد انتظار بودن تقاضا، از اشباع عرضه جلوگیری کند.

این ائتلاف در ۲۳ ژوئن توافق کرد تولید خود را به میزان یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد، اما نحوه توزیع این افزایش میان اعضا مشخص نشد. ایران اصرار دارد که کشورهای مشارکت‌کننده به توافق سهمیه تولید خود پایبند بمانند، در حالی که عربستان سعودی می‌گوید توافق باید به سقف تولید گروهی متمرکز شود.