دو رکوردشکنی در بورس تهران

نماگر بازار روز گذشته تا سطح ۸۱هزار و ۶۲۶ واحد نیز پیش‌ رفت. با این عملکرد، روز گذشته بورس تهران دو رکورد مهم ثبت کرد؛ اول آنکه شاخص کل برای چند ساعت به بالاترین سطح خود از تاریخ ۱۶فروردین ۱۳۹۲ رسید.

در ثانی، ارزش معاملات خرد سهام و حق‌تقدم در نمادهای عادی، روز گذشته بیشترین میزان خود را از ۱۶ مرداد سال گذشته تجربه کرد. اگرچه شاخص بورس در نهایت نتوانست در محدوده‌ای بالاتر از ۸۱ هزار و ۵۳۶ واحد تثبیت شود، اما به‌نظر می‌رسد حالا پس از گذشت ۱۶ ماه، پتانسیل قابل‌قبولی برای عبور از محدوده ۸۱ هزار و ۵۰۰ واحدی شاخص فراهم شده است.

واگرایی شاخص‌ها، این‌بار به نفع شاخص کل

از زمانی که شاخص کل هم‌وزن به‌عنوان یکی از نماگرهای مهم بازار سهام گزارش شده است، دوره‌های پرتعدادی مشاهده می‌شود که طی آن شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن در خلاف جهت یکدیگر حرکت داشته‌اند. اغلب طی این دوره‌ها، شاخص کل‌ هم‌وزن چابک‌تر نشان داده‌ است و دلیل آن وزن‌دهی برابر به شرکت‌های کوچک و بزرگ در این شاخص است.

در واقع از آنجا که شرکت‌های کوچک‌ ساده‌تر مورد نوسان قرار می‌گیرند و از طرف دیگر تاثیرشان بر شاخص کل هم‌وزن با تاثیر شرکت‌های بزرگ برابر است، شاخص کل هم‌وزن بیشتر نوسان می‌کند. ضمنا بازه نوسان شاخص کل هم‌وزن در بازه‌های زمانی مختلف بیشتر از بازه نوسان شاخص کل بوده است.

آخرین واگرایی معنادار میان دو نماگر مهم بازار، ابتدای سال‌جاری در فضای هیجانی انتخابات ریاست‌جمهوری شکل گرفت. شاخص کل هم‌وزن از ابتدای سال تا میانه‌های اردیبهشت بیش از ۱۴ درصد رشد کرد. این در حالی بود که شاخص کل در این مدت بازدهی بیشتر از ۵ درصد نشان نداد.

همان‌طور که اشاره شد، قیمت‌های سهام در ابتدای سال با بهانه انتخابات ریاست‌جمهوری و با دلایل نسبتا واهی وارد مسیر صعودی شد. از آنجا که خبر چندانی از تغییرات بنیادی شرکت‌ها به‌چشم‌ نمی‌خورد و صرفا هیجان باعث رشد قیمت‌ها شده بود، طبیعتا رشد قیمت در نمادهای بزرگ با سهام شناور آزاد زیاد، از سوی عرضه‌های سنگین و سرکوب تقاضا، کنترل شد.

اما در نمادهای کوچک‌تر خبری از عرضه‌کنندگان سنگین نبود، همین موضوع باعث شد که شاخص کل هم‌وزن به‌طور معناداری بیشتر از شاخص کل رشد کند. اواخر‌سال گذشته شکاف بین دو شاخص به گونه‌ای بود که همزمان با افت شاخص کل، شاخص کل هم‌وزن رشد می‌کرد.معاملات روز گذشته نشان داد واگرایی دو نماگر مهم بازار می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد.

روز گذشته در حالی که شاخص کل تقریبا ۴/ ۰ درصد رشد کرد، شاخص کل هم‌وزن با افت ۰۲/ ۰ درصدی مواجه شد. طبیعی است در روزی که نمادهای بزرگی مانند «فولاد»، «فخوز» و «فملی» با رشد قابل‌توجه مواجه می‌شوند و نمادهای کوچک‌تر بازار مورد کم‌توجهی بازار قرار می‌گیرند، دو نماگر اصلی بازار دچار چنین واگرایی قابل‌توجهی می‌شوند.

اما آنچه طی معاملات دیروز این روند را تقویت می‌کرد، اصرار سهامداران به فروش سهم‌های کوچک و ورود به نمادهای گروه فلزات اساسی بود. مشابه این اتفاق در زمانی که خودرویی‌ها لیدر بازار محسوب می‌شدند نیز تجربه شده بود.

در آن بازه زمانی بازار پر بود از سرمایه‌گذارانی که ترجیح می‌دادند به هر قیمتی سهم‌های غیرخودرویی خود را فروخته و به سهام خودرویی تبدیل کنند. حالا به‌نظر می‌رسد که همان رویکرد با لیدری جدید برای فعالان بازار سهام شکل گرفته است.

پیرو دیروز، پیشران امروز

لیدر بی‌چون و چرای این روزهای بازار سهام، گروه‌های فلزی و معدنی هستند. به واسطه روند صعودی قیمت‌های جهانی که در ماه‌های گذشته شکل گرفت، روند عملیات و سودآوری شرکت‌های حاضر در گروه‌های فلزی و معدنی بهبود یافت.

رفته‌رفته رشد قیمت‌های جهانی روی معاملات بورس کالا نیز اثر گذاشت و پس از آن گزارش‌های مالی شرکت‌های حاضر در گروه فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی عملکرد نسبتا مطلوب این شرکت‌ها را به نمایش گذاشت. حالا اقبال فعالان بازار سهام بیش از هر زمانی دیگری در سال‌های اخیر به این گروه‌ها افزایش یافته است.

حالا شرکت‌هایی که برای مدت‌ها به خواب طولانی‌مدت فرو رفته بودند، نه‌تنها قیمت‌های بالاتری را تجربه می‌کنند، بلکه بخش عمده‌ای از ارزش معاملات روزانه را به‌خود اختصاص می‌دهند و روی سایر گروه‌های حاضر در بازار اثرگذار هستند. روز گذشته نیز قیمت‌های جهانی رشد قابل‌توجهی را به ثبت رساندند.

هر تن مس برای ساعاتی در محدوده‌های بالاتر از ۶ هزار و ۳۰۰ دلار قرار گرفت. بهای هر تن فلز روی نیز بالاتر از ۲ هزار و ۸۰۰ دلار قرار گرفت. از همه مهم‌تر بهای هر بشکه نفت برنت نیز وارد کانال ۵۰ دلاری شد.از اواسط معاملات روز گذشته اما، برگشت قیمت‌ها تا حدودی رخ داد.

با توجه به آنکه رشد قیمت‌های جهانی در روز گذشته قابل‌توجه بود، این امکان وجود دارد که در روزهای تعطیل بورس تهران، اصلاح قیمت‌های جهانی ادامه‌دار شود. در این صورت این امکان وجود خواهد داشت که در هفته آینده، فشار عرضه‌ها در گروه‌های وابسته به قیمت‌های جهانی افزایش یابد و تا حدودی شاهد ریزش قیمت‌ها باشیم.

عرضه صف خرید «پرداخت»

از نکته‌های قابل‌توجه بازار دیروز، دست به دست شدن قابل‌توجه سهام شرکت به‌پرداخت ملت بود. «پرداخت» پس از تجربه صف خرید یک هفته‌ای، سرانجام از سوی سهامدارانی که در روز عرضه اولیه اولین خریداران سهم بودند، عرضه شد. طی معاملات روز گذشته بیش از ۴۹ میلیون سهم شرکت «به‌پرداخت ملت» به ارزش ۱۱۱ میلیارد تومان دست به دست شد.

در این میان احتمالا سهم سهامدار عمده شرکت از عرضه قابل توجه بوده است. با این وجود و با توجه به آنکه بیش از ۳ هزار و ۲۰۰ نفر خریدار بوده‌اند، می‌توان ادعا کرد که معاملات سهام اولین شرکت عرضه اولیه‌ای بورس تهران در سال ۱۳۹۶ آغاز شده و حالا ۴۹ میلیون سهم «پرداخت» با قیمت تقریبا ۲۲۵۰ تومان در دست سهامداران است.

اما و اگرهای ادامه راه شاخص

همان‌طور که اشاره شد، در داد و ستدهای روز گذشته شاخص کل بورس ۳۲۷ واحد رشد کرد و به رقم ۸۱ هزار و ۵۰۹ رسید. همچنین دیروز سهامداران بورس تهران بیش از یک میلیارد برگه سهم، حق تقدم و سایر دارایی‌های مالی را دست به دست کردند که ارزش این مبادلات بیش از۳۴۲ میلیارد تومان بود و در ۹۸ هزار نوبت معاملاتی انجام شد.

از این میان ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی بالغ بر ۲۸۹ میلیارد تومان بود که ۱۱۱ میلیارد تومان آن به معاملات «پرداخت» اختصاص داشت.شاخص کل بورس تهران حالا از نگاه تکنیکال در محدوده سقف ۱۶ ماهه خود قرار گرفته است و برای سومین بار در ۱۶ ماه گذشته حضور در میانه کانال ۸۱ هزار واحدی را تجربه می‌کند. این بار اما به نظر می‌رسد که شرایط برای عبور از این محدوده مهیا است.

از آنجا که احتمال افت قیمت‌های جهانی در روزهای آینده وجود دارد و همچنین این امکان هست که فعالان بازار به محدوده فعلی مقاومت نشان دهند، اما چنانچه نمادهای پالایشگاهی در هفته آینده بازگشایی شوند، عبور از محدوده فعلی دشوار نخواهد بود.

چنین انتظار می‌رود که پس از بازگشایی نمادهای پالایشگاهی، با توجه به رشد حاشیه سود این شرکت‌ها و همچنین رشد بهای جهانی هر بشکه نفت، فعالان بازار در قیمت‌های بالاتر نیز برای خرید سهام این شرکت‌ها رغبت نشان دهند. این در حالی است که ممکن است مانند سنوات اخیر، پالایشگاه‌ها به دلیل ابهام در نرخ‌های دستوری نهاده‌ها و محصولات توانایی انتشار صورت‌های مالی خود را نداشته باشند.

تجربه نشان داده است که انتشار صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای پالایشگاه‌ها تاثیر چندانی بر تصمیمات فعالان بازار ندارد. چرا که با تغییر نرخ‌های دستوری محصولات و نهاده‌های پالایشگاه‌ها از سوی وزارت نفت و پالایش و پخش، این امکان وجود دارد صورت‌های میان‌دوره‌ای مغایرت‌های قابل توجهی داشته باشند. درست مانند اتفاقی که در سال‌های گذشته برای پالایشگاه‌ها رخ داد.

بنابراین به نظر می‌رسد که سازمان بورس با انتشار اطلاعیه‌ای به منظور شفاف‌سازی اوضاع پالایشگاه‌ها، اقدام به بازگشایی نمادهای پالایشی کند. چنانچه قیمت‌های جهانی در هفته آینده افت کنند و نمادهای پالایشگاهی نیز به تابلوی معاملات بازنگردند، احتمال عقب‌نشینی شاخص کل از محدوده فعلی وجود خواهد داشت.

روز گذشته سه گروه رایانه، فلزات اساسی و شیمیایی‌ها با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفتند. صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای پاکشو، پتروشیمی فناوران، لنت ترمز ایران، صنعتی آما، فولاد آلیاژی ایران، سیمان تهران و فولاد خوزستان بود.

در مقابل نمادهای فروسیلیس ایران، پلاسکوکار، کشت و صنعت چین چین، تولید محور خودرو، تایدواتر خاورمیانه، گسترش صنایع و خدمات کشاورزی و نیرو محرکه با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند.همچنین دیروز سرمایه‌گذاران بورسی برای خرید سهام ملی مس، اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، سهام به پرداخت ملت، سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران، واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، اوراق صکوک سایپا و اوراق مشارکت شهرداری شیراز بیشترین تقاضا و سنگین‌ترین صف‌های خرید را ثبت کردند.

این در حالی بود که گروهی دیگر از سرمایه‌گذاران تلاش کردند با عرضه‌های سنگین از واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، حق تقدم سایپا شیشه، سیمان اصفهان، اوراق مشارکت ملی نفت ایران، اوراق مشارکت رایان سایپا و سهام پلاسکو کار سایپا خارج شوند. این نمادها طولانی‌ترین صف‌های فروش را داشتند.

هاشم آردم