سیستم گرمایشی ۸۳هزار کلاس درس همچنان استاندارد نیست

با آغاز فصل سرما، وضعیت سیستم گرمایشی مدارس و میزان استاندارد بودن کلاس‏ها به‏ ویژه در مناطق محروم و دورافتاده به دغدغه جدی والدین دانش ‏آموزان و مسئولان حوزه تعلیم و تربیت تبدیل شده است. در این میان کاهش دما در بیشتر استان‌های غربی و شمال‌غربی کشور باعث شده که مدارس این مناطق زودتر بخاری‏هایشان را روشن کنند. با این حال شرایط نامناسب مدارس معضلی است که بی‏توجهی به آن می‏تواند سلامت و ایمنی قشر آینده‏ ساز کشور را به خطر بیندازد و با توجه به سرد شدن هوا باید بیش از پیش به این مسئله توجه کرد.

درست ۱۳سال از آتش‌سوزی مدرسه روستای «سفیلان» در استان چهارمحال‌وبختیاری می‏گذرد؛ حادثه‌ای که در آن به دلیل آتش گرفتن بخاری نفتی ۱۳دانش‌آموز دختر و پسر کلاس جان باختند. بعد از این اتفاق هم چندین حادثه مشابه در مدرسه‌های ایران رخ داد؛ عمق این دست از فجایع، آتش‌سوزی در مدرسه «شین‌آباد» در پیرانشهر و آتش‌سوزی مدرسه درودزن در فارس بود که عواطف مردم را جریحه‌دار کرد. در حادثه مدرسه شین‏آباد که سال۹۱ اتفاق افتاد، ۲۹دانش‌آموز دختر دچار سوختگی شدند که ۲نفر از آنها بر اثر شدت جراحات وارده فوت کردند و انگشتان سه نفر از دانش‌آموزان به دلیل شدت سوختگی و عدم قبول پیوند، قطع شد.

همچنین در آتش‌سوزی مدرسه درودزن در شهرستان مرودشت که بر اثر آتش گرفتن بخاری علاءالدین اتفاق افتاد، هشت دانش‌آموز در شعله‌های آتش سوختند. اما ماجرای سهل‌انگاری مسئولان این حوزه به همین حوادث ختم نشد چراکه سه سال پیش بار دیگر خبر آتش‏سوزی بخاری نفتی در مدرسه‌ای در روستای «درمانلوی» شهرستان گرمی در اردبیل، پس از ۲روز سرتیتر محافل خبری شد، هر چند که خوشبختانه در این حادثه به دانش‏آموزان آسیبی نرسید.

نیاز به ۷۴۷میلیارد تومان اعتبار 

در تازه‏ترین اظهارات نسبت به وضعیت مدارس تخریبی و نیازمند مقاوم‌سازی و سیستم گرمایشی، محمدتقی نظرپور، معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش می‏گوید: «۶۱هزار و ۵۴۰ کلاس‌ درس کشور نیازمند تخریب و بازسازی است. در برنامه ششم توسعه، سه‏ میلیارد دلار برای تخریب‌ و بازسازی و مقاوم‌سازی و ایمنی سیستم گرمایشی و سرمایشی مدارس اختصاص یافته است که اگر این اعتبار تخصیص یابد این مشکلات مدارس حل می‌شود.» وی با بیان اینکه طرح تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس کشور از سال۸۵ آغاز شد، توضیح می‌دهد: «از سال۸۵ تا مهر۹۶، ۶۴هزار و ۱۷۱کلاس درس یعنی حدود ۴۹درصد کلاس‌ها تخریب و بازسازی شده است. با این توضیح که ۶هزار و۲۲۲کلاس درس در دست تخریب و بازسازی است. به عبارت دیگر از مجموع ۵۳۰هزار کلاس درس، ۶/۱۱درصد نیازمند تخریب و بازسازی است و ۳۰هزار کلاس درس معادل ۲۴درصد کلاس‌ها مقاوم‌سازی شده و برای آن اعتباری معادل ۷۴۷ میلیارد تومان نیاز است.»

۸۳هزار کلاس ناایمن هستند

اما بنابر اعلام معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش، در سال تحصیلی جدید استانداردسازی سیستم گرمایشی ۳۰هزار کلاس درس برنامه‏ریزی شده است؛ با این اقدام تعداد کلاس‌های درس استاندارد شده به ۱۸۰هزار مورد افزایش پیدا می‌کند اما هنوز ۸۳هزار کلاس درس استانداردسازی نشده‌اند؛ یعنی سیستم گرمایشی مرکزی استاندارد ندارند و با استفاده از سیستم‌های تابشی و بخاری‌های گازی تجهیز می‌شوند. نظر‌پور همچنین می‌گوید: «در حال حاضر ۹۸۷ کلاس درس چوبی و سنگی در کشور وجود دارد که قرار است بخشی از آنها تا پایان سال۹۶ و بخشی در سال۹۷ جمع آوری شوند.»

کمبود اعتبار، تهدیدکننده جان کودکان 

آنطور که آمار و ارقام نشان می‌دهد مدارس استان‏های لرستان و خراسان‌جنوبی بیشتر درگیر مشکلات ناشی از نبود سیستم استاندارد گرمایشی هستند. ۲هفته پیش مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس لرستان از نیاز ۷هزار و ۲۰۰کلاس درس به سیستم گرمایشی خبر داد. محمد چگنی به ایسنا می‏گوید: «کمبود اعتبار مانع اصلی رفع مشکلات مدارس در این حوزه است. از این جهت هفت هزار و ۲۰۰کلاس درس در استان به سیستم گرمایشی نیازمند هستند. برخی از این مدارس مشکل انشعاب دارند و ۵۰ مدرسه نیز از سنوات قبل انشعابات آنها اجرا نشده است که در مجموع ۱۱۰مدرسه به علت کمبود اعتبار، مشکل گرمایش آنها برطرف و تکمیل نشده است.»

از سوی دیگر، مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی آبان‏ماه گذشته به مهر اعلام کرد: «در حال حاضر ۲۵درصد مدارس استان به سیستم گرمایش مرکزی نیاز دارند و ۱۷درصد از مدارس خراسان‌جنوبی یعنی هزار و۵۳۰ کلاس درس نیاز به بازسازی جدی دارند.» به گفته محمدرضا بیگی «همچنین ۴۶درصد مدارس برابر با چهار هزار و ۱۴۰کلاس درس احتیاج به مقاوم‌سازی دارند، بیشتر این مدارس در روستاها و دارای تراکم کلاسی کمی هستند.»

غفلت از معلمان در مناطق محروم

اما نکته قابل تامل اینجاست که این کم‌توجهی تنها جان دانش‌آموزان را نشانه نگرفته است؛ بسیاری از معلمان در فاصله چند صد یا ده‏ها کیلومتری از محل زندگی‏شان و در روستاهای دورافتاده و در مدرسه‏های کپری و کانکسی تدریس و زندگی می‌کنند که این شرایط باعث بروز مشکلاتی برای آنها هم شده است. ۲روز پیش معلم یکی از روستاهای دورافتاده که در کابین زندگی می‌کرد، بر اثر برق‌گرفتگی با بخاری دست‌ساز جان خود را از دست داد. مدیر روابط عمومی آموزش‌وپرورش استان لرستان درباره این حادثه به ایلنا می‏گوید: «مجید غلامی، معلم جوان روستای سپیددشت، بر اثر اتصال برق هیتر دست‌ساز جان باخت.

این معلم در همان کانکس که درس می‌داد، زندگی می‌کرد و شب‌ها آنجا می‌خوابید.» اما این اتفاق اولین بار نبود که می‌افتاد چراکه سال گذشته هم آتش گرفتن یک بخاری نفتی در یکی از دبستان‏های استان اردبیل منجر به سوختگی معلم شد. این حادثه بر اثر نقص فنی سیستم سوخت‌رسانی بخاری نفتی در کلاس درس به وقوع پیوست و معلم فداکار، علی‌رضا ساقی بلافاصله اقدام به مهار آتش کرد. با سرعت عمل این معلم همه دانش‏آموزان به‌موقع از کلاس درس خارج شدند و به هیچ‌کدام از دانش‏آموزان آسیبی نرسید.

درد دامنه دارد

حالا با گذشت پنج سال از آتش‏سوزی شین‏آباد وضعیت درمان ۱۳دختر دانش‏آموز همچنان ادامه دارد. بعد از این حادثه اخبار متعددی از وعده‌های دستگاه‌های مختلف درباره حمایت‌های مالی از روند درمان آنها منتشر شد. در تازه‌ترین اظهارنظرها درباره این دختران که حالا هر یک نوجوان شده‌اند، می‌توان به صحبت‌های وزیرآموزش و پرورش اشاره کرد. به گفته محمد بطحایی، «در این زمینه تقسیم کاری صورت گرفته و ردیف اعتباری هم در قانون بودجه برای این دانش‏آموزان پیش‌بینی شده است.» 

از سوی دیگر، رسول خضری، نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس مردادماه از اختصاص هفت میلیارد تومان کمک هزینه برای بهبود وضعیت معیشتی دختران شین‌آبادی خبر داد اما طبق آنچه محمدجواد فاطمی، پزشک جراح دانش‏آموزان شین‏آباد اعلام کرده است تاکنون این وعده‌ها به‌طور کامل محقق نشده‌اند. او درباره چگونگی روند و تامین هزینه‌های درمان دختران شین آباد به ایسنا توضیح می‌دهد: «هزینه درمان دختران شین‌آباد از طرف بیمارستان حضرت فاطمه(س) تهران تامین می‌شود و خدمات ویژه‌ای نیز دریافت می‌کنند اما این بیمارستان هم پول خود را از بیمه‌ها دریافت می‌کند. قرار بود این دختران مورد حمایت ویژه قرار گیرند اما وزارتخانه‌های آموزش‌وپرورش و بهداشت هزینه‌ای برای این موضوع نمی‌پردازند.»

همه این صحبت‏ها درحالی است که معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش می‏گوید: «برای تخریب و بازسازی تعداد مدارس باقی‌مانده تخریبی به ۱۱هزار میلیارد تومان و برای مقاوم‌سازی مابقی مدارس نیازمند مقاوم‏سازی به پنج هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.» حالا به نظر می‏سد با توجه به در پیش بودن فصل سرما باید وضعیت استاندارد بودن سیستم گرمایشی مدارس به صورت جدی و کارشناسی رصد شده و مورد توجه و بررسی قرار گیرد و لازم است که این اعتبارات تامین شود تا جلوی اتفاقات ناگوار و تکرار حوادث گذشته در مدارس گرفته شود، در واقع «علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد.»