به گزارش خبرآنلاین، حسام الدین آشنا مشاور رسانه ای روحانی در نشستی با عنوان «بایسته های حقوقی، حاکمیتی و اخلاقی مناظرات انتخاباتی» اظهار داشت؛ من در این نشست از سه منظر صحبت می کنم، از منظر، دانشجو و معلم فرهنگ ارتباطات، از منظر کسی که در سال ۱۳۸۴ عضو کمیسیون انتخابات بوده است و در سال ۱۳۹۲ در ستاد یکی از داوطلبان انتخاباتی حضور بیشتری داشته لذا تجربه سال ۹۲ را از منظر یکی از داوطلبان می تواند بیان کند و سوم به عنوان مسئول نرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری که نگاه عمیق تر، حاکمیتی تر و آینده نگرتری دارد.
وی افزود: نکته اول این است که آنچه ما در مناظره های پخش شده و تولید شده خواهیم دید حاصل تعامل سه فرهنگ است، بخش مهمی از آنچه مناظره را می سازد فرهنگ سیاسی کشور ما است. در فرهنگ سیاسی کشور ما همانطور که به نوعی اشاره شد ما تجربه خیلی سیاهی در گفتگوهای سیاسی رودرو نداریم گرچه در جریان انقلاب اسلامی و در سالهای استقرار جمهوری اسلامی تجربه های تلویزیونی متعددی در زمینه مناظره و گفتگو داشتیم. غیر از تلویزیون هم بحث های آزادی در سطح دانشگاه تهران و خیابان و ...داشتیم اما عملا فرهنگ سیاسی ما دارای مشکلات جدی است. یکی از جنبه های آن مشکلات فقدان اعتماد سیاسی است.
مشاور رسانه ای روحانی گفت: دومین فرهنگی که وارد مناظره خواهد شد، فرهنگ سازمانی است یعنی فرهنگ سازمانی رسانه ای که دارد آن را برگزار می کند. اینکه سازمان صداوسیما برای خودش چه مسئولیت و جایگاهی در حوزه سیاست، انتخابات و مناظره قائل است بسیار مهم است. اگر سازمان صداوسیما این فرهنگ حاکم باشد که انتخابات امری سیاسی است سیاسی و مناظره هم اوج کار انتخاباتی است پس ما مسئول مناظره هستیم و باید مناظره را اداره کنیم. نقش سازمان صداوسیما می تواند بازیگردانی یا بازیگری باشد.
وی گفت: اگر سازمان یا حوزه ای از سازمان احساس کند که انقلاب را خطری تهدید می کند که یکی از کاندیداها نماینده آن خطر است و ما نگران هستیم که این فرد نکند به قدرت برسد. اگر این حس در سازمان یا بخشی از آن وجود داشته باشد و قرار باشد نسبت به این احساس مسئولیت اقدام هم بشود آنوقت ابزار این اقدام مدیریت برنامه های انتخاباتی و مناظره ای صداوسیما باشد این یک وضعیت برای آن سازمان ایجاد می کند. فرض کنید در درون این سازمان انشقاقی باشد در یک معاونت این احساس باشد که اگر فلان کاندید رای بیاورد برای نظام بهتر است و در یک معاونت دیگر نظرش این باشد که اگر کسی دیگر بیاید بهتر است. انشقاق هایی که در درون خود سازمان پیش آمده باشد آنوقت سازمان ممکن است دچار سردرگمی شود. اگر در حوزه ریاست سازمان و بدنه برنامه ساز سازمان یک انشقاقی وجود داشته باشد که افراد حس کنند ریاست سازمان می خواهد یک کسی رای بیاورد و درون و بدنه سازمان علاقمند باشند کسی دیگر رای بیاورد، در واقع انشقاق هایی که مربوط به فرهنگ سازمانی است می تواند مسائل جدی در خروجی مناظره و ساختار مناظره ایجاد کند.
این فعال سیاسی و رسانه ای تاکید کرد: من همینجا اشاره ای می کنم خروجی ساختاری مناظرات ۸۸ همان کسی که رای آورد و خروجی ساختاری مناظرات ۹۲ همان کسی است که در سال ۹۲ رای آورد. این یک قضاوت است و لازم نیست کسی بپذیرد اما در ساختاری که اجازه هیجان بیشتر می دهد آن کسی که قدرت هیجان آفرینی بیشتری دارد در ساختاری که هیجان آفرینی را تسهیل می کند موفقیت بیشتری بدست می آورد.
آشنا گفت: همانطور که بررسی مناظره های سال ۷۶ که جز لازمترین کارها بود و می توانستیم سال ۸۸ با اصلاح و تکمیل تجربه سال ۷۶ به گونه ای طراحی کنیم که سال ۹۲ به اوج عقلانیت رسیده باشیم. یعنی انقطاعی از سال ۷۶ تا ۹۲ در ساختار مناظره سازی ما اتفاق افتاد که ممکن است دوستان قبول نکنند سازمان صداوسیما معاون سیاسی سازمان و مجری و کسانیکه در سال ۸۸ تصمیم گرفتند که ساختار هیچانی طراحی کنند و مجری که می توانست این ساختار هیجانی را ورود کند و نگذارد هیجان اوج بگیرد را ساکت کردند باید پاسخگوی اتفاقاتی که از سال ۸۸ افتاده و در سال ۹۶ هم می افتد باشند.
وی ادادمه داد: سومین نکته فرهنگ رسانه ای یا سواد رسانه است. سواد رسانه ای مردم از سال ۷۶، ۸۰، ۸۸، ۹۲ و ۹۴ متفاوت است. ما کارهایی می کنیم، کاندیداها کارهایی می کنند صداوسیما کارهایی می کند اما خوانش رسانه ای مردم از این اتفاقی که ما طراحی می کنیم بسیار متفاوت است. من از تمامی عزیزانی که در صداوسیما تلاش می کنند، میزان باری که صداوسیما در انتخابات برمیدارد غیرقابل تصور است. و یک لحظه تصور کنید که اگر صداوسیما نبود یا نمیخواست عمل کند و تصمیم میگرفت که به مشارکت نپردازد اتفاقات بدی در کشور می افتاد باید دست تک تکی کسانی که در این حوزه فعالیت می کنند اگر نبوسیم باید بفشاریم. اما فرهنگ رسانه ای مردم ما تغییر کرده. فرهنگ رسانه ای مردم وقتی با فضای مجازی گره خورد تاثیر شبکه های اجتماعی بسیار بسیار مهمتر است. آن مناظره ها را معنا می کند قبل از مناظره اتفاق بیفتد تکلیف مناظره معلوم می شود.
آشنا خاطرنشان کرد: همه باید برای این موضوع نگران بود و برایش برنامه‌ریزی کنیم. نتیجه این سه عرضی که من کردم مبنی بر اینکه فرهنگ سیاسی، فرهنگ سازمانی و فرهنگ رسانه ای با هم تعامل می کنند تا آخر سر ما یک مناظره را می بینیم، به من آموخت که در این سال ها ما در عمل یک «ریالتی شو» (نمایش واقعی) تحت عنوان مناظره اجرا کردیم. ریالتی شو از جهات برنامه سازی ویژگی هایی دارد.
مشاور رسانه ای رییس جمهور تاکید کرد: ممکن است کسی نپذیرد که این مناظره ها ریالتی شو است اما اگر پذیرفتیم باید به قواعد آن ملتزم باشیم یعنی به ساختار برنامه سازی و نحوه ارتباط با مخاطبان توجه داشته باشیم. من چند سوال مطرح می کنم که فکر می کنم جواب همه این سوالات موجود است اما لازم است ما بدانیم که این سوالات قابل طرح است. اینکه ما بدانیم به مناظره ها به عنوان یک ژانر برنامه تلویزیونی یا یک برنامه سیاسی هدفمند نگاه می کنیم، دو التزام متفاوت برای ما دارد. اینکه همه با هم باشند یا دو به دو باشند، با هم فرق می کند.
آشنا گفت: در سال۸۸ به سراغ مدل یک به یک رفتیم، اما حالا ممکن است چند نفر با هم در مناظره ها باشند اما همه نباشند. مثلا اگر شوخی یا جدی، بگوییم اصلاح طلب ها را با هم و اعتدال گراها را با هم می نشانیم، یا اصولگراها را با هم و وصول گراها را با هم به مناظره می نشانیم.
این چهره رسانه ای با بیان اینکه یکی از نکات مهم برگزارکننده مناظره است، خاطرنشان کرد: سازمان صداوسیما پذیرفته که برگزارکننده است اما آیا لازم است که این سازمان باشد؟ من هر وقت به مناظره فکر می کنم یاد برنامه چهره های ماندگار می افتم. آیا چهره های ماندگار را صداوسیما باید برگزار می کرد یا یک کسی برگزار می کرد و صداوسیما برنامه اش را می ساخت؟ آیا فرهنگستان هنر باید به برترین هنرمند جایزه بدهد یا صداوسیما؟ البته بعدش هم بگوید من از برخی اعضای فرهنگستان برای هیات داوران دعوت کردم.
آشنا تاکید کرد: آیا صداوسیما برگزار کننده مناظره است یا دانشگاه تهران یا انجمن اقتصاد ایران می تواند این نقش را برعهده بگیرد؟ اینکه برگزارکننده ای یا برنامه ساز در اعتباری که بعد از مناظره برای سازمان می ماند، تاثیر بسیاری دارد. من حاشیه می زنم. من از دانشجویان رشته ارتباطات هستم. برای من اینکه بعد از مناظره ها اعتبار صداوسیما افزایش پیدا کند، مهمتر از این است که چه کسی رئیس جمهور می شود. برای اینکه فعلا سازمان صداوسیما، همین پرچم جمهوری اسلامی است. این علم ماست، این، ستون خیمه اعتبار نظام است.
مشاور رسانه ای روحانی گفت: آن چیزی که من در سال ۸۸ برایش گریستم، فقط خروجی مناظره ها نبود، بلکه اعتباری که از سازمان صداوسیما رفت و سال ۹۲ فقط برای این خوشحال نشدم که داوطلب مورد نظر من رای آورد بلکه برای اعتبار شکسته شده سازمان در سال ۸۸ به مقداری ترمیم شد. وقتی سازمان صداوسیما برگزار کننده است، باید همه تبعات سیاسی آن را بپذیرد. اما اگر یک موسسه مناظره را برگزار می کند و شبکه های مختلف رایت پخش آن را بگیرند، یک مدل است.
وی با بیان اینکه برگزار کننده رسمی حتی نباید وزارت کشور باشد، بلکه ستاد انتخابات کشور که مسئولیت دارد، موضوع مناظره را هم بپذیرد، خاطرنشان کرد: برگزار کننده مناظره می تواند یک برگزار کننده مدنی باشد. همه جا اعلام کنند ما حاضریم برگزار کننده مناظره باشیم، هر کدام از اینها حاضر بودند با هم و در یک جا مناظره کنند، ما آن را پخش می کنیم. اگر دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی برای یک مناظره اقتصادی دعوت کرد و از هشت کاندیدا، هفت تا حاضر شد برود و یکی حاضر نشد، صندلی اش را خالی می گذاریم.
وی گفت: سوال این است که پخش کننده کیست؟ آیا فقط باید صداوسیما باشد یا خیر، بر اساس جوازهای مختلف آی پی تی وی ها و امکانات مختلفی که برای پخش داریم، اجازه دهیم پخش انجام شود. الان کنفرانس مطبوعاتی رئیس جمهور زنده پخش می شود و سوالات هم آزاد است. ما داریم اجازه می دهیم شبکه های بی بی سی و فاکس و سی ان ان همگی دوربین بگذارند و پخش جهانی بکنند. عیبی ندارد که اجازه دهیم، خروجی مناظره ها را هم همه پخش کنند.
وی تاکید کرد: موضوع مهم دیگر این است که آیا این مناظره ها تماشاچی می خواهد یا نمی خواهد؟ ما می توانیم مناظره با حضور تماشاچی داشته باشیم. این تماشاچی ها می توانند ساکت باشند یا سوال کننده. می توانیم سوال از بیرون بگیریم یا سوال از بیرون نگیریم. امکان تعامل با مخاطب و ارتباط بیرونی وجود داشته باشد.
آَشنا در ادامه به موضوع سوالات نیز اشاره و اظهار کرد: مسئله سوالات بسیار مهم است. آیا کار ما این است که مچ بگیریم و هوش هیجانی و حاضر جوابی آنها را بسنجیم؟ چه کسی چنین وظایفی به شما داده است؟ کی به شما اجازه داد که هوش تصویری اینها چگونه است؟ ستاد انتخابات کشور چنین حکمی داشت؟ شما دور هم نشستید و گفتید این هم خوب است. اینقدر اختیارات و قدرت داشتید که نظر خود را بر افرادی که می خواهند رئیس جمهور کشور شوند، تحمیل کردید. بعد هم تا یک پخ کردند، جا زدید و گفتید شرایط را عوض می کنیم.
او ادامه داد: نمی توانیم بدون رضایت آگاهانه کسانی که می خواهند با هم مناظره کنند و به سوالات پاسخ دهند، سوال از آنها طرح کنیم. چه اشکالی دارد که ابتدا سوالات را عمومی مطرح کنیم و بگوییم این چهار تا سوال مثلا در حوزه اقتصاد مطرح می شود. این چهار تا سوال هم نباید از اتاق فکر صداوسیما بیرون بیاید. چه کسی گفته شما چهار نفر در صداوسیما کنار هم بنشینید، حق دارید سوال ملی طرح کنید. این موضوع باید در ستاد انتخابات کشور تصویب شود که مسائل اصلی که کاندیداها باید به آن پاسخ دهند، چیست.
مشاور رئیس جمهوری توضیح داد: سوالات هم به کاندیداها و هم به مردم اعلام شود تا بعد کسی نتواند بگوید: «البته سوال خوبی پرسیدید اما...» تا ملت ایران بدانند اگر کاندیدایی از آن سوال تخلف کرد، همان زمان جوابش را قطع کنند. چه معنی دارد کسی که می دانیم دارد تخلف می کند، حرفش را ادامه می دهد. فرقی نمی کند اسم او موسوی باشد یا کروبی یا آن آقای دیگری که می دانید کیست.
وی افزود: مجری صداوسیما نباید یک شبه خلق شده باشد، اگر آن مجری در چهار سال گذشته، برنامه های بسیار قوی و با مداخله قدرتمند و با دانش زیاد اجرا کرده باشد، به او مجری اطمینان می کنند و باعث می شود به سازمان صداوسیما اطمینان کنند. اجازه ندادیم در این چهل سال مجری هایی در صداوسیما تربیت شوند که تک تک کاندیداها از آنها مثل سگ بترسند و بدانند اگر حرف بی ربط بزنند آن مجری چه می کند. الان اینطور نیست که کاندیداها برای مجری احترام قائل نباشند، بلکه آنها سازمان صداوسیما و ستاد انتخابات کشور را دور می زند.
- 9
- 2
