پیمان دوجانبه پولی که مدتهاست در بسیاری از کشورها برای حذف دلار از مبادلات تجاری در دستور کار قرار گرفته و بعضا عملیاتی شده، به دنبال پایان دادن بر سیطره جهانی این ارز به ویژه از سوی کشورهایی همچون چین، روسیه و ایران بوده است و با فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه بهترین راه برای مقابله با تحریمهای آمریکا علیه ایران و روسیه، تلاش مشترک این دو کشور برای حذف دلار در مبادلات تجاری دو جانبه است، به نظر میرسد این موضوع با جدیت بیشتری در کشور دنبال خواهد شد.
این در حالی است که در کشور ما از سالیان گذشته به ویژه از زمان اوجگیری تحریمها علیه ایران، ضرورت اجرای پیمان دوجانبه پولی احساس میشد و اگرچه مطابق اظهار نظر برخی اقتصاددانان اجرایی شدن چنین پیمانی میتواند مشکلات تجار و فعالان اقتصادی داخل ایران را برای تامین ارز از طریق مرکز مبادلات و صرافیها حل کند، اما چالشهای موجود در زمینه مبادلات مالی، مخصوصا مبادلات نفت خام در جهان که عمدتا با دلار انجام میشود، میتواند از دلایل مقاومت برخی دستگاهها از جمله بانک مرکزی برای اجرای این طرح باشد.
با اجرایی شدن این سیاست، بانکهای دو کشور با پولهای معتبر و رایج دو کشور معاملات را انجام میدهند، در نتیجه دلار از چرخه مبادلات حذف خواهد شد؛ اقدامی که در صورت پیوستن کشورهای بزرگ به این طرح میتواند فشار اقتصادی زیادی را به ایالات متحده آمریکا وارد کند و در صورت همکاری دولت و طبقات کارشناسی در دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی در کشور ما میتواند بسیار تاثیرگذار باشد.
در واقع میتوان گفت کاهش اتکای معاملات تجاری به یک یا چند ارز، از لازمهها و اولویتهای اقتصادی کشور محسوب میشود که در کنار برنامهریزیهای کارشناسی شده، توسعه پیمانهای پولی دو و چندجانبه و بهبود روابط در سطح بینالملل را میطلبد و در این راه بانک مرکزی میتواند نقش پررنگی در زمینه عملیاتی شدن این طرح و کاهش نقشآفرینی دلار در کشور داشته باشد، هرچند این امر نیازمند تامین شدن منافع این نهاد سیاستگذار پولی و بانکی در ایران است در غیر این صورت نمیتوان به اجرای اثربخش آن امیدوار بود.
کاهش اتکا به یک یا چند ارز
در این رابطه سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی در معاملات اقتصادی، عنوان کرد: باید بانک مرکزی و مسوولان مربوط در زمینه عملیاتی شدن پیمانهای پولی دو یا چند جانبه، اقدامات لازم را انجام دهند.
به گزارش جهان صنعت به نقل از خانه ملت رحیم زارع درباره ایجاد شرایطی برای توسعه تجارت در عرصه بینالمللی گفت: اینکه معاملات و مبادلات اقتصادی در سطح جهان به وسیله یک یا چند ارز خاص انجام شود، غیرقابل قبول است.
وی افزود: عملیاتی شدن پیمانهای پولی دو یا چند جانبه زمینه حذف دلار را در معاملات اقتصادی فراهم میکند.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در بیانات اخیرشان بر ضرورت حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی در معاملات اقتصادی تاکید داشتند، بنابراین بانک مرکزی و مسوولان مربوط در زمینه عملیاتی شدن پیمانهای پولی دو یا چندجانبه، اقدامات لازم را انجام دهند.
نماینده مردم آباده، بوانات و خرمبید در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: یکی از ساز و کارها برای حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی در معاملات اقتصادی در سطح بینالملل، توسعه پیمانهای پولی دو و چندجانبه است.
زارع با اشاره به انجام مراحل مقدماتی برای انعقاد پیمانهای پولی دو و چند جانبه بین جمهوری اسلامی ایران با ترکیه و روسیه تصریح کرد: در حال حاضر تجار به دلیل فقدان پیمانهای پولی و عدم عملیاتی شدن موضوع، مجبور میشوند برای مبادلات اقتصادی هزینهها را صرف تغییر واحد پولی کنند.
وی تصریح کرد: در سالهای گذشته تحریمهای ناجوانمردانه از سوی دشمنان باعث شد نوسانات بازار ارز، اقتصاد کشور را با چالشهایی روبهرو کند.
زارع با بیان اینکه عملیاتی شدن پیمانهای پولی دو یا چندجانبه زمینه حذف دلار را در معاملات اقتصادی فراهم میکند، ادامه داد: کاهش اتکای معاملات تجاری به یک یا چند ارز، یکی از لازمهها و اولویتهای اقتصادی کشور محسوب میشود و در این راستا باید براساس برنامهریزیهای کارشناسی شده، اقدامات لازم انجام شود.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: در هر صورت بانک مرکزی باید علاوه بر انعقاد پیمانهای پولی دو و چندجانبه، زمینه عملیاتی شدن پیمانها را نیز فراهم کند چرا که انجام این مهم در درازمدت میتواند به تقویت پول ملی کشور کمک کند.
ضربه به بازار دلار با تغییر ارز
همچنین یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با استقبال از حذف دلار از مبادلات بینالمللی تاکید کرد که با این کار به بازار این ارز آسیب وارد خواهد شد.
سیدناصر موسوی لارگانی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری در دیدار با رییسجمهور روسیه به حذف دلار مبادلات اقتصادی تاکید کردهاند، اظهار داشت: در این زمینه موافقتنامههای مالی وجود دارد که بسیاری از کشورها با اتکا به این پیمانهای پولی توانستهاند رونق اقتصادی را رقم بزنند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه حذف دلار از مبادلات بینالمللی باعث آسیب نخواهد شد، گفت: ایران در حال حاضر با چند کشور از جمله روسیه، ترکیه و هند مبادلات نفتی و فرآوردههای نفتی دارد که میتوانیم به جای اینکه از دلار برای این مبادلات استفاده کنیم با تغییر ارز به بازار دلار ضربهای وارد کنیم.
نماینده مردم فلاورجان در مجلس دهم شورای اسلامی با بیان اینکه تغییر ارز در مبادلات بینالمللی باعث رونق اقتصادی کشورهای مورد توافق میشود، بیان داشت: برای این کار لازم است بررسیهای کارشناسی صورت گیرد و کشورهای همپیمان، ارز مشخصی جز دلار و یورو برای مبادلات اقتصادی در نظر گیرند با این کار تحریمها و فشارهای استکبار جهانی نمیتواند بر رونق اقتصادی تاثیر منفی داشته باشد. وی اعتقاد دارد که پیمانهای پولی در کوتاهمدت میتواند مشکلاتی چون تحریم را برطرف کند.
موسوی لارگانی، در این باره که چند کشور با ایران حاضر به بستن پیمان پولی میشوند، گفت: وقتی دو کشور مطرح روسیه و ترکیه موافقتنامه مالی را عملی کنند و موفقیتآمیز شود بسیاری از کشورها تمایل خواهند داشت با ایران در فضای جدید همکاری داشته باشند.
این نماینده مجلس ادامه داد: بسیاری از کشورها نیاز به مواد اولیه از جمله نفت ایران دارند که در شرایط تحریمی مجبورند مواد مورد نیاز خود را به واسطه کشورهای مختلف خریداری کنند در صورتی که با پیمان پولی به راحتی میتوانند مبادلات اقتصادی با ایران داشته باشند.
چهار کشور در شرایط مبادله بدون دلار
این در حالی است که یک عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به فراهم شدن زیرساختها برای اجرای حذف دلار از مبادلات بینالمللی گفت: در حال حاضر سه بانک برای حذف دلار از مبادلات بینالمللی آمادگی دارند.
معصومه آقاپورعلیشاهی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری در دیدار با رییسجمهور روسیه بر حذف دلار از مبادلات بینالمللی تاکید کردهاند، اظهار داشت: برای حذف دلار از مبادلات اقتصادی دو کشور لازم است مشکل بانکی برطرف و مجوزهای لازم در این زمینه برای بانکهای دو کشور صادر شود. وی افزود: سه ماه است که برای این کار اقداماتی صورت گرفته و سه بانک صادرات، شهر و ملی آماده اجرا هستند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه باید مبادلات بینالمللی با شفافیت صورت گیرد، گفت: اگر شفافیت مبادلات ارزی به واسطه مجوزهای بانکی صورت گیرد هیچگونه ایراد و اشکال بینالمللی در راستای FATF به وجود نخواهد آمد.
نماینده مردم شبستر در مجلس دهم شورای اسلامی با اشاره به اثرات نوسانات قیمت نرخ ارز بر میزان واردات و صادرات کشور، ادامه داد: دومین تاثیرگذاری حذف دلار از مبادلات بینالمللی خنثی کردن نوسانات نرخ ارز بر مبادلات است، از سوی دیگر از آنجایی که ایران تحریم دلاری است با حذف این ارز لازم نیست مبادلات را با واسطه انجام دهیم.
وی بیان داشت: همچنین انجام مبادلات بینالمللی با ارزی غیر از دلار یا حتی ریال باعث میشود که با حجم تبادلاتی که صورت میگیرد ارزش پول ملی کشور در رتبهبندی جهانی ارتقا پیدا کند.
این نماینده مجلس در خصوص اینکه چند کشور با ایران تبادلات بینالمللی غیردلاری خواهند داشت، گفت: در حال حاضر ایران با چهار کشور اصلی از جمله ترکیه، چین، روسیه و کرهجنوبی مبادلات بینالمللی دارد و اگر این چهار کشور شرایط مبادله بدون دلار را فراهم کنند، تهدیدها و شرایط بانکی که آمریکا برای ایران در نظر دارد خیال خام و آب در هاون کوبیدن میشود.
آقاپور علیشاهی با اشاره به اینکه در حال حاضر با دو کشور ترکیه و روسیه در زمینه حذف دلار از مبادلات بینالمللی مذاکره شده است، بیان داشت: ایران شریک قوی برای کرهجنوبی در زمینه نفت و گاز محسوب میشود و ما نیز خواهان کالا و خدمات آنها هستیم، از سوی دیگر اعتقاد دارم ایران کشوری نیست که بشود از آن چشمپوشی کرد چراکه ایران سگک طلایی کمربند خاورمیانه است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی همچنین با تاکید براینکه محقق شدن حذف دلار از مبادلات بینالمللی نیازمند همت مسوولان اقتصادی کشور، بانکها و تجار بخش خصوصی است، اظهار داشت: با چین برای حذف دلار صحبت شده و این کار به زودی انجام میشود و با کرهجنوبی مذاکراتی در آینده صورت میگیرد.
- 16
- 5