قلیان و تشدید عوارض دیابت در زنان

به گزارش ایرنا، طبق آخرین آمار ارائه شده در خصوص دیابت، درحال حاضر ۴۲۲ میلیون نفر در دنیا و ۲۰ میلیون نفر در خاورمیانه به دیابت مبتلا هستند که ۱۵ درصد موارد ابتلا به دیابت در این منطقه مربوط به ایران است. 

همچنین براساس امار، ۱۱ و نیم درصد جمعیت مردان ایرانی و ۱۲،۹ درصد زنان ایرانی مبتلا به دیابت هستند، شیوع دیابت در افراد بالای ۲۵ سال بیش از ۱۰ درصد است و ۵۰ درصد افراد بالای ۵۵ سال در ایران به این بیماری یا اختلال تحمل گلوکز مبتلا هستند. 

چهاردم نوامبر مصادف با ۲۳ آبان ماه روز جهانی دیابت است و شعار امسال این مناسبت، 'دیابت و زنان: حق ما داشتن آینده ای سالم' اعلام شده است. 

علت انتخاب این شعار با تاکید بر دیابت زنان، افزایش موارد ابتلا به دیابت در زنان عنوان شده است به گونه ای که طبق برآوردهای صورت گرفته، ۳۱۳ میلیون زن در دنیا در سال ۲۰۴۰ میلادی به دیابت مبتلا خواهند بود. 

تاکنون دلایل متعددی در ابتلا به دیابت مطرح شده است که علاوه بر عوامل ژنتیکی از جمله آن می توان به چاقی و کم تحرکی، تغذیه ناسالم و استرس های روزانه در زندگی ماشینی امروزی اشاره کرد. 

دیابت را بیماری هزار چهره و خطرناکی می دانند که می تواند بر تمام سیستم های بدن تاثیر منفی گذاشته، عملکرد آنها را مختل کرده و یا به طور کلی از کار بیاندازد. 

عوامل متعددی در تشدید عوارض دیابت مطرح است که مهمترین آنها مصرف انواع دخانیات به ویژه قلیان است؛ چراکه گفته می شود مصرف هر یک قلیان معادل مصرف چندین نخ سیگار است و از همین رو حتی بیش از سیگار می تواند بر تشدید عوارض دیابت تاثیرگذار باشد. 

دکتر باقر لاریجانی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این خصوص اظهار کرد: در سال های اخیر مصرف سیگار در جامعه تاحدی محدود و افزایش شتابان آن نسبت به گذشته کمتر شده اما مصرف قلیان رو به افزایش گذاشته است؛ این درحالی است که مطالعات نشان می دهد مصرف یک قلیان معادل مصرف ۱۶ نخ سیگار است و برخی دیگر از مطالعات مصرف مستمر و متعدد روزانه قلیان را معادل مصرف ۶۴ نخ سیگار اعلام کرده اند. 

وی افزود: همچنین امروزه زنان گرایش زیادی به مصرف این ماده دخانی پیدا کرده و حتی برخی زنان در دوران بارداری نیز مصرف آن را کنار نمی گذارند. مصرف قلیان در دوران بارداری می تواند علاوه بر مادر بر سلامت و رشد جنین نیز تاثیر منفی جدی بگذارد.

باور غلط در مورد تریاک و دیابت 

رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم به مصرف سایر مواد دخانی و مخدر در کشور اشاره کرد و گفت: مطالعات نشان می دهد که مصرف اینگونه موادمخدر نیز مانند سایر مواد دخانی در تشدید عوارض دیابت بسیار تاثیرگذار است. 

لاریجانی در مورد یک باور غلط رایج در مورد دیابت و تریاک نیز توضیح داد: باور غلطی در بین برخی افراد رایج شده است مبنی بر اینکه مصرف تریاک، قندخون را پایین می آورد و به درمان دیابت کمک می کند؛ این در حالی است که نه تنها قندخون را کنترل نمی کند بلکه از آنجا که منجر به پایین آمدن مقطعی قندخون می‌شود، بیمار را به اشتباه می اندازد و ممکن است بیمار کمتر به پرهیزهای غذایی توجه کند. 

لاریجانی تاکید کرد: دیابت درمان ندارد، هیچ ماده یا دارویی نمی تواند آن را درمان کند و تنها می توان با اصلاح سبک زندگی مانند انجام فعالیت های فیزیکی و مصرف رژیم غذایی سالم، میزان قندخون را کنترل و از بروز عوارض پیشگیری کرد. 

چاقی و دیابت 

لاریجانی با بیان این که ابتلای زنان به دیابت زنگ خطری برای نظام سلامت جامعه به شمار می رود، گفت: زنان نسبت به مردان آسیب پذیرتر هستند و در مقابل مسئولیت های زیادی در خانواده به ویژه در زمینه رشد و تربیت فرزندان برعهده دارند و بیماری آنها می تواند آسیب های زیادی به زندگی و آینده اعضای خانواده و خود بیماران وارد کند. 

وی با اشاره به شمار زنان چاق در کشور گفت: یک چهارم جمعیت کشور از چاقی رنج می برد؛ ۳۳ درصد زنان، ۲۰ درصد مردان ایرانی، ۸،۶ درصد دختران و ۱۰ درصد پسران ایرانی چاق هستند. 

رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم تاکید کرد: اگر همین مسیر چاقی را در کشور طی کنیم، در سال ۲۰۵۰ میلادی ۲۷،۶ درصد جمعیت مردان و ۳۹،۷ درصد جمعیت زنان چاق خواهند بود. 

لاریجانی گفت: در کشور ما شیوع چاقی در زنان به علت کم تحرکی و فعالیت کم فیزیکی و ورزشی در تمام سنین و به ویژه در مقایسه با مردان بسیار کم است و این مساله یک ریسک فاکتور جدی در ابتلا به دیابت در زنان به شمار می رود. 

وی با تاکید بر لزوم افزایش آگاهی عموم جامعه به ویژه زنان در خصوص راه های پیشگیری از ابتلا به دیابت افزود: لازم است آگاهی زنان در این زمینه بیشتر شود تا فعالیت فیزیکی خود را بیشتر و در مورد تغذیه مناسب دقت لازم را داشته باشند؛ در گذشته اینگونه بود که مادران قسمت بهتر و مقوی تر غذاها را به فرزندان خود می دادند و خود دچار مشکلات تغذیه ای می شدند و این مساله در زمان حاضر نیز کماکان ادامه دارد که باید به این مساله نیز توجه شود. 

تدوین نقشه سلامت زنان 

رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم از انجام اقدامات اولیه برای تدوین نقشه سلامت زنان کشور با همکاری وزارت بهداشت و این پژوهشگاه خبر داد و گفت: برای این منظور تعداد ۲۰۰ بیماری و ۷۰ ریسک فاکتور در بروز این بیماری ها در تمام استان های کشور آنالیز و به صورت یک نقشه به وزارت بهداشت ارائه شده است. 

لاریجانی با بیان اینکه در این نقشه زنان و مردان مورد مقایسه قرار گرفته اند، افزود: با وزیر بهداشت و معاون زنان ریاست جمهوری صحبت و قرار شده است که این پژوهشگاه نقشه سلامت زنان را در کشور طراحی و دنبال کند که امیدواریم با کمک بخش های مختلف وزارت بهداشت بتوان این اقدام را با موفقیت انجام داد.