نوسانات اقتصادی این روزها سبب شده تا سفره مردم کوچک و کوچک تر شود و همین موضوع، قدرت خرید مردم را کاهش داده است. در همین حین که گفته می‌شود در شرایط اقتصاد مقاومتی به سر می‌بریم، در کمال تعجب دیده می‌شود که در برخی سوپر مارکت‌ها آب معدنی‌هایی به اسم آب معدنی خارجی در بسته بندی‌های شیک عرضه می‌شود و قیمت آن در برخی موارد حتی به ۳۰هزار تومان هم می‌رسد! این در شرایطی است که آب معدنی‌های وارداتی به گفته کارشناسان هیچ فرقی با آب معدنی‌های داخلی نداشته و ایران خودش صادر کننده آب معدنی است! سوالی که به وجود می‌آید این است که آیا در شرایط اقتصاد مقاومتی کنونی آیا واقعا واردات کالایی مثل آب معدنی از نروژ و فرانسه نیاز است؟
مغازه‌های لاکچری
وارد مغازه که می‌شوی انواع و اقسام کالاهای لوکس به چشم می‌خورد، کالاهایی که نمونه‌های داخلی آن به وفور تولید می‌شود اما ازدحام مغازه نشان می‌دهد که همچنان نمونه‌های خارجی این مواد خواهان بیشتری دارد! در ردیف نوشیدنی‌ها، نوشیدنی‌هایی در طعم‌ها و رنگ‌هایی مختلف دیده می‌شود اما در بین همه آنها بطریهای شیشه‌ای با درب طوسی رنگ و مایع شفاف درون آن بیش از همه خود نمایی می‌کند. بطریهای آب معدنی خارجی که قیمت آن ۲۸ هزار تومان است. وقتی تفاوت آن با آب معدنی‌های داخلی را از کارگر مغازه می‌پرسم به وضوح یک جواب دارد، « هیچ تفاوتی با آب معدنی داخلی ندارد» این را آهسته می‌گوید و سرگرم کارهایش می‌شود!
اما مغازه دار جواب دیگری دارد. او می‌گوید: «خانم این آب معدنیا خارجیه، سبک تره و به معده آسیب نمی‌زنه. طعمشم با آب معدنی‌های داخلی فرق داره بخورین خودتون متوجه میشین!» همین تبلیغ کافی بود تا چند جوان دیگری که در مغازه حضور داشتند برای خرید این آب‌های معدنی اقدام کنند! ۲۸ هزار تومان این روزها شاید پول چند کیلو مرغ باشد اما حالا به یک بطری آب معدنی اختصاص دارد! آب معدنی که طعم و مزه آن هیچ فرقی حتی با آب معمولی هم ندارد و به گفته کارشناسان حتی خواص خاصی هم ندارد.
آب معدنی ۷۰ هزار تومان
شاهدان عینی می‌گویند این آب‌ها حتی در زمان گرانی دلار ۷۰ هزار تومان نیز به فروش می‌رسید! قاچاق بودن یا نبودن این آب‌های معدنی با اما و اگر‌های بسیاری همراه است اما چیزی که به وضوح مشخص است فروش انبوه این آب معدنی‌های لاکچری در کنار آب معدنی‌های داخلی در همه سوپر مارکت‌ها است! چیزی که شاید تا چند ماه پیش تنها در برخی سوپر مارکت‌های شمال شهر به چشم می‌خورد. در این میان برخی از قانونی یا قاچاق بودن واردات این آب‌های معدنی صحبت می‌کنند و این درحالی است که در آمار واردات گمرک ردیفی مبنی بر وارد شدن آب معدنی دیده نمی‌شود و همین موضوع نیز باعث می‌شود تا بحث قاچاق بودن این محصول شدت بگیرد، سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است که چطور نظارتی برقاچاق این مواد در این ابعاد صورت نمی‌گیرد؟
اگر برچسب اصالت کالا نداشته باشد، قاچاق است
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در خصوص تفاوت این آب‌های معدنی وارداتی با سایر آب‌های معدنی می‌گوید: «این کالاها اگر برچسب اصالت کالا دارند یعنی مجوز دارند اما اگر دارای برچسب نباشند این کالا به احتمال قریب به یقین قاچاق هستند و از مبادی غیر رسمی وارد می‌شوند! قیمت‌گذاری این گونه کالاها در صورتی که دارای مجور باشند بر عهده سازمان تنظیم بازار است.»
او در ادامه توضیح داد:« این کالاهای لوکس اگر دارای برچسب اصالت کالا باشند زیر نظر سازمان غذا و دارو قرار می‌گیرند در صورتی که این گونه برچسب‌ها روی این کالاها نصب نشده باشد زیر نظر سازمان غذا و دارو نیست یعنی ما مجوزی به آنها نداده ایم.»
تفاوت آب‌ها محسوس نیست
این مقام مسئول درباره تفاوت آب‌های معدنی خارجی با تولیدات داخلی می‌گوید: «بین برخی آب‌ها ممکن است تفاوت‌هایی از لحاظ شیمیایی و فیزیکی وجود داشته باشد! برخی خواص هم ممکن است برای بعضی آب‌ها گفته شود ولی عموما اینها مدارک و شواهد علمی ندارد یا این شواهد از نظر علمی در رتبه بالایی قرار ندارد و محسوس نیست! در کل دنیا در خصوص تجاری‌سازی یک‌سری آب‌ها معدنی صحبت‌هایی در این خصوص می‌شود که آب‌ها دارای ویژگی و خواص خاصی هستند، ممکن است شواهد پراکنده‌ای هم در این خصوص وجود داشته باشد اما قطعا شواهد علمی خاصی که در رتبه بالا قرار داشته باشد، ندارند. اما به طور کلی آب‌ها به لحاظ عناصر کمیاب و حتی PH با یکدیگر متفاوت هستند و این موضوع نیز سبب می‌شود آب‌ها تفاوت‌های جزئی در خواص داشته باشند!»
آب معدنی یا کالای لوکس؟
او در ادامه تصریح کرد: «اما این خواص به صورتی نیست که واردات آن الزامی شود یا مجوزی برای واردات آنها صورت بگیرد! در حال حاضر اگر مجوزی هم به این گونه آب‌ها داده شود مربوط به کالاهای لوکس است، یعنی برای این نوع آب‌ها هم مثل یک کالای لوکس که وارد کشور می‌شود، ممکن است واردات صورت بگیرد! مثلا ممکن است یک ادکلن با قیمت‌های ۵میلیون تومان، ۱۰۰ هزار تومان و ۳۰ هزار تومان به صورت همزمان در بازار وجود داشته باشد! در این باره نمی‌توان خیلی بحث خواص را مطرح کرد. در واقع این تفاوت قیمت‌ها به برندینگ کالا بستگی دارد.»
انگاره‌های غلط درباره آب‌های معدنی
جهانپور درباره اظهارات مغازه دار مبنی بر سبک بودن این آب معدنی‌ها می‌گوید: «بسیاری از این مطالب شواهد و مدارک علمی ندارد و در بعضی از آنها حتی انگاره‌های غلط به کار برده می‌شود! اگر املاح آب خیلی پایین باشد به همان‌اندازه‌ای می‌تواند دردسر ساز باشد که یک آب با املاح بالا دردسر ایجاد می‌کند. برای آب‌های آشامیدنی استاندارد‌های خاصی در نظر گرفته شده که در کشور ما نیز این استاندارد‌ها رعایت می‌شود. برای آب آشامیدنی یک استاندارد طلایی نیز در نظر گرفته می‌شود که خواص آب را از هر نظر مورد بررسی قرار می‌دهد و آب با بهترین ویژگی‌ها را برای آشامیدن معرفی می‌کند. این طور نیست که بتوان گفت آب خیلی سبک یا آب خیلی سخت برای بدن مفید است، سبک ترین آب، آب مقطر است که آشامیدن آن به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.»
لازم به ذکر است که روی این بطریهای آب معدنی هیچ گونه برچسب اصالت کالا وجود ندارد و همین موضوع نیز بر شک و تردیدهای موجود برای قاچاق بودن این کالا می‌افزاید.
آب آشامیدنی خارجی با مشتریان خاص!
مهسا نظیفی، کارشناس تغذیه در این باره می‌گوید: «سال گذشته بود که واردات آب آشامیدنی برای چند شرکت قانونی شده و آنها به واردات آب آشامیدنی از فرانسه اقدام کردند. در ابتدا مشتریان این گونه آب‌ها سفارتخانه‌ها و تعدادی افراد خاص بودند و تولید کنندگان داخلی این موضوع استقبال کردند چون فکر می‌کردند وقتی مشتری آب بسته‌بندی داخلی را با محصول وارداتی مقایسه کند و متوجه شود که چه تفاوت فاحشی علیرغم وجود کیفیت یکسان بین محصول داخلی و خارجی وجود دارد، قطعا از تولید داخلی استقبال خواهند کرد اما بعد از مدتی شاهد بودیم که این اتفاق نیفتاد و بر عکس استقبال از آب‌های وارداتی گران قیمت خیلی بیشتر از آب‌های معدنی داخلی بود و شاید یکی از دلایل آن نیز شایعاتی بود که در خصوص بد بودن آب آشامیدنی در ایران و همین طور آب‌های معدنی گفته می‌شد، اینکه آب آشامیدنی که از آن استفاده می‌کنیم بسیار بد است و باعث بیماری‌های زیادی می‌شود یکی از دلایلی بود که سبب شد مردم به آب‌های معدنی خارجی توجه ویژه‌ای داشته باشند. هر بطری آب آشامیدنی خارجی در ایران بین ۱۸ تا ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. حال آنکه قیمت نمونه داخلی آن حدود هزار تومان است و از نظر کیفیت بین نمونه داخلی و خارجی هیچ تفاوتی دیده نشده است.»
ایران صادر کننده آب معدنی است!
او در ادامه توضیح داد:« سال گذشته وزارت بهداشت نیز نسبت به سلامت آب‌معدنی‌های لوکس هشدار داده بود و گفته بود که اکثر آنها تقلبی هستند. واردات قانونی آب‌های آشامیدنی خارجی درحالی صورت می‌گیرد که گفته می‌شود ایران خود صادرکننده آن است. با توجه به کیفیت یکسان آب آشامیدنی داخلی و خارجی، به نظر می‌رسد تقاضا برای نوع خارجی آن بیشتر به دلیل میل به تمایز در میان مصرف‌کنندگان است. از آنجایی که مصرف کالاهای خارجی در فرهنگ روزمره جامعه ایران به نشانی برای ابراز برتری تبدیل شده، ساده‌ترین کالاهای مصرفی از جمله آب آشامیدنی هم از این قاعده مستثنی نمانده‌اند.»
خرید این آب‌ها توصیه نمی‌شود
این کارشناس افزود:«این برند در سطح دنیا جزو برندهای برتر است اما مردم بدانند این آب کار خاصی در بدن انجام نمی‌دهد و از نظر آنالیز معدنی جزو آب‌های معدنی با غنای پایین است. تنها صنعتی که در ایران ۴ برند برتر جهان اقدام به تولید کرده‌اند صنعت آب بسته بندی است و همه برندهای ایرانی نیز جزو سرمایه‌های ایران هستند بنابراین خرید آب‌های خارجی با این عنوان که بهتر از تولیدات داخلی است یا اینکه آب سبک است و نوشیدن آن برای بدن مفید است کاملا یک موضوع غیر علمی قلمداد شده و از این رو خرید آن به هیچ کس توصیه نمی‌شود. به نظر می‌رسد که خرید این گونه آب معدنی‌ها قبل از اینکه جنبه درمانی داشته باشد، جنبه لاکچری دارد و فروش این آب معدنی‌ها در سوپرمارکت‌های بالای شهر گواه این موضوع است!»
روزهایی که ثانیه به ثانیه بر قیمت کالاها افزوده می‌شود و خیلی‌ها برای نان شبشان هم مانده‌اند، آب معدنی‌های لاکچری وارد می‌شود و به قیمت‌های نجومی در همین سوپر مارکت‌های اطرافمان به فروش می‌رسد و در همین حین مسئولان دم از اقتصاد مقاومتی می‌زنند! واقعا واردات این گونه کالاها اساسی است؟!
- 13
- 4
