دکتر مهدی شادنوش در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در حوزه بیماران کلیوی حدود ۸۶۰۰ بیمار در لیست انتظار پیوند داریم، گفت: ۶۰ درصد از پیوندهایمان در پیوند کلیه از اهداکنندگان مرگ‌مغزی اتفاق می‌افتد. اگر این فرهنگسازی بیشتر شود و افراد بیشتری حاضر شوند در صورت مرگ‌مغزی اعضای عزیزان‌شان را به بیماران اهدا کنند، از تعداد افراد منتظر در لیست انتظار بیماران پیوند کلیه کاسته می‌شود و بیماران هم می‌توانند با کیفیت بالاتری به زندگی‌شان ادامه دهند.
وی تاکید کرد: در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از اهدای کلیه در کشور از اهداکنندگان زنده انجام می‌شود. باید توجه کرد که کسانیکه بستگان درجه یک بیمار نیازمند پیوند کلیه هستند، به راحتی می‌توانند به بیمارشان کلیه اهدا کنند. غیروابستگان نیز باید زیر نظر انجمن حمایت از بیماران کلیوی این اقدام را انجام دهند. مدل دیگر هم این است که اگر کسی در میان آشنایان و بستگانش اهداکننده‌ای می‌شناسد، اما از نظر همخوانی‌های خونی‌شان دچار مشکلند، می‌توانند در صورت تمایل اهداکننده کلیه، با گیرنده دیگری جابجا کنند.
چالش کلیه‌فروشی غیرقانونی
شادنوش درباره بحث خرید و فروش غیر قانونی کلیه در حوزه پیوند، ادامه داد: این موضوع یکی از دغدغه‌های ما نیز هست. در گذشته در کشور پیوند کلیه از اهداکننده زنده اتفاق می‌افتاد که در حال حاضر تناسب آن تغییر کرده و ۶۰ درصد پیوند کلیه از طریق بیماران مرگ‌مغزی و ۴۰ درصد آن از سوی اهداکنندگان زنده انجام می‌شود. از طرفی در حوزه خرید و فروش کلیه مقداری بزرگنمایی بیش از اندازه هم اتفاق افتاد؛ به‌گونه‌ای که به‌جای اینکه اهدای کلیه امری بزرگ و ایثارگرانه تلقی شود، آنقدر تبلیغات بد شد که برخی اهداکنندگان می‌گویند ما ترجیح می‌دهیم هیچ وقت نگوییم که اهدای کلیه انجام داده‌ایم و این موضوع می‌تواند ضرر بزرگی را به جامعه وارد کند.
پیوند کلیه در ایران از مرز ۵۰ هزار پیوند گذشت
وی با بیان اینکه به هر حال در اقدامات گسترده، درصدی خطا هم ممکن است وجود داشته باشد، افزود: در حال حاضر پیوند کلیه در کشور ما از مرز ۵۰ هزار پیوند گذشته است. حال ممکن است درصدی هم خطا اتفاق افتاده باشد، اما باید بدانیم که در دنیا روی مدل ایرانی پیوند کلیه مطالعات زیادی شده و مقالات متعددی در این زمینه داریم. باید توجه کرد که در بسیاری از کشورها بیماران کلیوی در لیست انتظار، از دنیا می‌روند، زیرا اهداکننده‌ای وجود ندارد. اما در سیستم ایران با یک همفزایی بین دولت و سازمان‌های مردم‌نهاد و با نظارت‌های دقیق، بسیاری از بیماران از مرگ نجات یافته‌اند.
رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت تاکید کرد: لازم است که حوزه سلامت همیشه از آفت‌های مسائل سیاسی و اجتماعی به دور باشد. در موارد متعدد وقتی می‌خواهند نهایت فقر کسی را نشان دهند، می گویند حاضر است کلیه‌اش را هم بفروشد، اما این عنوانی است که با سلامت جامعه بازی می‌کند و به این کار نیکوکارانه جنبه‌ای منفی می‌دهد. باید در این موارد مراقبت کنیم. همچنین در حوزه رسانه‌ای باید تخصصی‌تر برخورد کرده و مراقب باشیم که برای تشریح برخی پدیده‌ها به مفاهیم ارزشی دیگری لطمه نزنیم که متاسفانه در حال حاضر چنین اتفاقاتی را در این حوزه شاهدیم.
تبلیغ فروش کلیه؛ ممنوع!
شادنوش در ادامه صحبت‌هایش به برخی تبلیغات مجازی برای خرید و فروش کلیه و یا آگهی دادن برای این موضوع اشاره و اظهار کرد: از طرفی باید توجه کرد که تبلیغ درباره فروش کلیه یا ایجاد سایت و شبکه و آگهی کردن در این زمینه تخلف است و وزارت بهداشت روی این موضوع نظارت دارد، اما حتما دستگاه‌های دیگر هم باید در حوزه نظارتی این پدیده کمک کنند. همچنین باید قوانینی هم ایجاد شود تا کسی حق نداشته باشد در این باره تبلیغات انجام دهد. به عنوان مثال گاهی می‌بینیم پشت دیوار یک بیمارستان آگهی فروش کلیه چسبانده‌اند یا کسی در شبکه‌های مجازی این اقدام را انجام می‌دهد.
نظارت بر خرید و فروش غیرقانونی کلیه فراتر از توانایی وزارت بهداشت است
وی تاکید کرد: نظارت بر خرید و فروش غیرقانونی کلیه و تبلیغات در این حوزه فراتر از توانایی‌های وزارت بهداشت است. بنابراین سایر ارگان‌های ذیربط هم باید پای کار بیایند. باید قوانین این موضوع مصوب شود تا کسی حق نداشته باشد آگهی خرید و فروش عضو تبلیغ کند. زیرا اگر کسی نیازمند باشد و کسی هم بخواهد چنین ایثاری را انجام دهد، کانالش مشخص است و مسیر مشخصی دارد. هم ما در اینجا لیست انتظار از اهداکنندگان مرگ‌مغزی را داریم و هم لیست انتظار برای اهدای کلیه از افراد زنده در وزارت بهداشت و انجمن حمایت از بیماران کلیوی وجود دارد و افراد می‌توانند به آنجا مراجعه کرده و در لیست انتظار قرار گیرند.
انجام آزمایشات سازگاری بافتی در حوزه پیوند کلیه الزامی شد
رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت در بخش دیگری از صحبت‌هایش نیز گفت: یکی از اقدامات خوب در حوزه پیوند کلیه که از نیمه آبان ماه اجرایی شده است، بحث HLA Typing )آنتی‌ژن‌های مجموعه سازگاری بافتی اصلی ملکول‌های پروتئینی روی سلول‌های مختلف بدن) است. بر این اساس از نیمه آبان ماه کلیه مراکز پیوند در تهران را الزام کردیم که در حوزه اهدای کلیه از فرد زنده حتما باید این تست را انجام دهند. زیرا در این صورت بهترین اهداکننده برای بهترین گیرنده مشخص و طبق ضوابط، پیوند انجام می‌شود.
شادنوش با بیان اینکه این موضوع در حفظ پیوند موثر است، گفت: حتی قرار است برای کسانیکه ممکن است بضاعت کافی برای انجام این آزمایش‌ها نداشته باشند، این اقدامات با حداقل هزینه انجام شود و برای افرادیکه همان میزان هزینه را هم نداشته باشند، این تدبیر اندیشیده شده که تحت حمایت قرار گیرند. بنابراین قرار است با کمک انجمن حمایت از بیماران کلیوی این اقدامات انجام شود. این اقدام در گام اول در ۱۲ مرکز پیوند کلیه تهران انجام می‌شود و در گام‌های بعدی با توسعه زیرساخت‌ها، در کل کشور الزامی خواهد شد.
شادنوش افزود: در عین حال ۱۸ مرکز پیوند کلیه هم در سایر استان‌ها داریم. بر این اساس در مناطقی که نیاز به ایجاد مراکز پیوند کلیه جدید باشیم، آنها را توسعه خواهیم داد. به عنوان مثال به زودی در اردبیل و بندرعباس هم مراکزی در این حوزه ایجاد خواهد شد.
- 9
- 6
