مزایا و معایب بیهوشی عمومی و بی حسی موضعی

دکتر اتابک نجفی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص بیهوشی در این خصوص به ایرنا گفت: بیهوشی انواع مختلفی شامل بیهوشی عمومی، بیحسی موضعی و بی حسی ناحیه ای دارد و بهتر است هر کدام در موارد خاص مورد نیاز به کار گرفته شوند تا عوارض آنها به حداقل برسد. 

وی توضیح داد: در بیهوشی عمومی (ژنرال آنستزی)، داروهایی از طریق کانولا یا آنژیوکت به درون رگ بیمار تزریق می شود و همزمان از طریق ماسکی که در جلوی دهان و بینی بیمار قرار می گیرد، اکسیژن و گازهای بیهوشی به کمک یک دستگاه تنفس مصنوعی به بیمار داده می شود تا تنفس کند.

نجفی ادامه داد: بی حسی موضعی (رژیونال آنستزی) به دو روش اسپاینال و اپیدورال انجام می شود؛ در بی حسی اسپاینال ماده ای مانند لیدوکائین به درون مایع مغزی نخاعی تزریق می شود اما در بی حسی اپیدورال ماده بی حسی به دور پرده دورا یا سخت شامه در اطراف نخاع تزریق می شود. 

وی خاطرنشان کرد: با استفاده از این نوع بی حسی ها می تواند بدن بیمار را از کمر به پایین بی حس کرد و جراحی را در حالت بی دردی برای بیمار انجام داد. 

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: برای جراحی هایی که روی دست و پا انجام می شوند، از بی حسی موضعی یا بی حسی ناحیه ای استفاده می شود ولی برای اعمال جراحی روی سر و مغز، قفسه سینه و ریه ها و ناحیه شکم و دستگاه گوارش، بیشتر از بیهوشی عمومی (ژنرال آنستزی) استفاده می شود. 

نجفی ادامه داد: البته برای برخی جراحی هایی که داخل شکم و زیر ناف انجام می شود مانند سزارین یا اعمال جراحی که روی اعضای داخل لگن صورت می گیرد، می توان از بی حسی موضعی استفاده کرد. 

وی از بیحسی ناحیه ای (لوکال آنستزی) به عنوان روش دیگری از بی حسی ها نام برد و گفت: از این روش برای جراحی روی دست یا پا استفاده می شود و طی آن قسمتی از دست یا پا که قرار است روی آن جراحی انجام شود، بی حس می شود. 

مزایا و معایب بیهوشی عمومی و بی حسی موضعی 

متخصص بیهوشی گفت: طبق آمار موجود هیچ تفاوتی بین بیهوشی عمومی و بی حسی موضعی یا ناحیه ای از نظر عوارض بعد از جراحی مانند عوارض مغزی وجود ندارد اما برخی عوارض خاص بی حسی های منطقه ای است؛ اگر از بی حسی نخاعی استفاده شود، گاهی برای بیماران سردردهای شدید و کمردرد ایجاد می شود که در مواردی نیاز به درمان های ویژه است تا بیمار بهبود یابد. 

نجفی افزود: بیهوشی عمومی عوارض بسیار سنگین و خطرناکی دارد و می تواند از عدم توانایی در ایجاد راه هوایی تا مرگ را برای بیمار به دنبال داشته باشد. 

وی در خصوص محدودیت های بیهوشی عمومی اظهار کرد: افرادی که مشکل قلبی یا ریوی دارند یا بیمارانی که ام اس دارند بهتر است از روش بی حسی موضعی استفاده کنند. 

نجفی گفت: به طور کلی خطر بیهوشی عمومی و مرگ و میر ناشی از آن از بی حسی موضعی بیشتر است؛ البته خطر تنها مربوط به نوع بیهوشی نیست و بخشی از آن به جراحی که تحت بیهوشی عمومی انجام می شود، برمی گردد زیرا این نوع جراحی ها سنگین تر هستند. 

وی با بیان اینکه بی حسی منطقه ای عوارض کمتری دارد، توصیه کرد: در مواردی که انتخاب نوع بیهوشی به بیمار داده می شود، اگر جراحی با بی حسی قابل انجام بود، بهتر است بی حسی موضعی انتخاب و تنها در شرایطی که نیاز ضروری به بیهوشی عمومی بود (مانند جراحی در ناحیه مغز، قلب یا ناحیه شکم و دستگاه گوارش) روش بیهوشی عمومی استفاده شود.

نجفی توضیح داد: بیهوشی عمومی جان بیمار را به خطر می اندازد اما عوارض بی حسی موضعی در نهایت کمردرد و سردرد است و احتمال مرگ در آن بسیار نادر است.