کمبود ید یکی از اصلی ترین دلایل ناتوانی یادگیری در جهان

به گزارش باشگاه خبرنگاران، به گفته سازمان بهداشت جهانی تقریبا ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان دچار کمبود ید هستند، از این تعداد حدود ۵ میلیون نفر با علائم جدی کمبود ید، مانند آسیب دیدگی مغز روبرو هستند، تیروئید حاوی اتم های ید است که برای رشد و متابولیسم (سوخت وساز) بدن ضروری است، ید همچنین مهم‌ترین عنصر برای رشد مغز انسان است که در صورت کمبود آن،  آسیب‌های جدی به مغز وارد می‌شود، به خصوص در دوران جنینی،  بیماری کرتینیسم (عقب ماندگی ذهنی و جسمی) ناشی از کمبود ید در دوران جنینی است،  دانشمندان در این خصوص معتقدند، کمبود ید یکی از اصلی ترین دلایل ناتوانی یادگیری در جهان است.

خدیجه رحمانی کارشناس تغذیه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران؛  در خصوص علت و آسیب‌های کمبود ید در بدن با تاکید بر نیاز ضروری بدن به دریافت ید، اظهار کرد: با توجه به اینکه ید ماده ضروری در بدن است؛ اما متاسفانه در بعضی کشورها از جمله ایران این عنصر ضروری به نمک که ماده غذایی غیر ضروری است، افزوده می‌شود و با توجه به اینکه در بسیاری از مواد غذایی نمک وجود دارد لذا نیازی به افزودن نمک به غذا نیست، در این صورت افراد ید که عنصر بسیار مهمی است را به مقدار محدود دریافت می‌کنند.

 رحمانی با اشاره به اینکه ید، جزو کلیدی از هورمون تیروئید و مسئول سوخت‌وساز بدن است، در خصوص مشکلاتی ‌که کمبود ید ایجاد می‌کند، بیان کرد: با کمبود ید در بدن سوخت و ساز به خوبی انجام نمی‌گیرد، در ابتدا شاید هیچ نشانه‌ای از کمبود ید نداشته باشید ولی تیروئید برای جبران این کمبود هورمون های بیشتری تولید می‌کند و این امر باعث بزرگ شدن تیروئید می‌شود، به همین جهت یکی از آزمایشاتی که در خصوص کمبود ید از افراد گرفته می‌شود، عملکرد ید است.

علائم و مشکلات ناشی از کمبود ید

وی با معرفی برخی علائم و مشکلات ناشی از کمبود ید، مانند خشکی و ریزش مو ، افزایش وزن ، کاهش عملکرد مغز، خستگی و بی حالی و کاهش قدرت سیستم ایمنی، به بررسی برخی از این علائم پرداخت و اظهار کرد: به دلیل کمبود ید، سرعت تبدیل کربوهیدرات و چربی به انرژی مورد نیاز سلول‌ها کم می‌شود، از این رو، فرد مرتب احساس خستگی می‌کند.

وی افزود:  احساس افسردگی هر از گاهی طبیعی است اما افسردگی که همراه با تغییرات خواب و از دست دادن اشتها و ضعف باشد طبیعی نیست، با کمبود ید در بدن سیستم ایمنی دچار ضعف شده و فرد مستعد سرماخوردگی ، آنفولانزا و سرفه می‌شود، خشکی و ریزش مو عوارض دیگری از کمبود ید در بدن است، پس اگر سلامت پوست و مو برای شما اهمیت دارد حتما ید را به برنامه غذایی خود اضافه کنید.

این متخصص تغذیه با اشاره به این‌که کمبود ید آسیب بیشتری به کودکان وارد می‌کند و در صورت کمبود ید با اختلال رشد روبه رو خواهند شد، در خصوص کمبود ید در زنان باردار، مطرح کرد: جنین تا قبل هفته دوازدهم  که غده تیروئیدش عملکرد را شروع کند از نظر هورمون تیروئید وابسته به مادرش است ، بنابراین کم کاری تیروئیدِ مادر در سه ماهه اول بارداری می‌تواند اثر سوء بر سلامت جنین بگذارد.

وی در رابطه با میزان طبیعی ید موجود در غذاها بیان کرد: میزان ید در ماده غذایی مثل تخم مرغ بستگی به تغذیه مرغ دارد، اگر تغذیه مرغ ید وجود داشته باشد در تخم مرغ نیز وجود خواهد داشت و برعکس ، البته بهترین و مهم‌ترین منبع طبیعی دریافت ید از طریق غذاهای دریایی است و چون شرایط جغرافیایی کشور ما به گونه ای است که کمتر به دریاها دسترسی داریم، میزان دریافت ید ما از طریق غذاهای دریایی کمتر است.

ید موجود در نمک بر اثر نور و رطوبت از بین می‌رود

این متخصص تغذیه در ادامه در رابطه با جایگزینی لبنیات به جای نمک افزود: برای جلوگیری از خطرات کمبود ید، کم هزینه ترین شیوه تولید و توزیع نمک ید دار است اما مشکلی که وجود دارد این است که نمک ماده ی غذایی غیر ضروری است و برای برخی افراد مانند بیماران پرفشاری خون منع مصرف است، بنابراین بهتر است برای جبران کمبود ید در افراد، لبنیات یددار را جایگزین نمک یددار کنیم تا میزان کمبود ید در مردم کاهش یابد.

رحمانی در خصوص نگهداری نمک ید دار در خانه اظهار کرد : ید موجود در نمک بر اثر نور و رطوبت از بین می‌رود؛ به همین جهت برای حفظ ید در نمک باید نمک یددار در ظروف در بسته پلاستیکی، چوبی، سفالی یا شیشه‌های تیره نگهداری کرد، البته بیشتر نمک پاش هایی که نمک ید دار در آن‌ها نگهداری می‌شود، معمولا در برابر نور ناپایدار هستند، به همین جهت نمک پاش ها نباید در برابر نور و رطوبت قرار بگیرند.

وی درخصوص حفظ یدِ نمک ، هنگام طبخ غذا یادآور شد:  زمان افزودن نمک ید دار به غذا باید در انتهای پخت باشد تا بر اثر حرارت ید موجود در نمک از بین نرود.