مضررات مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا؛ از بی‌خوابی‌های مزمن تا ابتلا به کبد چرب

دکتر جلال‌الدین رزاز- رییس انجمن تغذیه ایران در گفت‌وگو با ایسنا، درباره‌ ترکیبات و نوع عملکرد نوشابه‌های انرژی‌زا، گفت: به طور کلی واژه‌ انرژی‌زا لفظ عامیانه‌ای است. عمدتا ترکیبات این نوشابه‌ها کافئین و قند گلوکز واقعی است که باعث ورود مقدار قند زیادی در بدن می‌شود و نوعی محرکی مغزی است. در این ترکیبات ممکن است به طور مخفی و بدون درج بر روی محصول از گروه دارویی آمفتامین‌ها استفاده کنند که این نوع دارو نیز محرک سیستم عصبی و مغز هستند.

وی در ادامه گفت: خوردن نوشابه‌های انرژی‌زا موجب ورود مقدار زیادی قند در بدن می‌شود و احساس سرخوشی و نشاط را در فرد افزایش می‌دهد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با تاکید بر این که مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا تاثیرات مخرب زیادی را به همراه دارد، افزود: این نوشابه‌ها می‌توانند به طور مستقیم در سیستم مرکز عصبی و مغز تاثیر بگذارند یا موجب افزایش ضربان قلب، تعریق و افزایش فشارخون موردی شوند. این افزایش فشارخون با افزایش حجم برون‌ده قلبی رخ می‌دهد و مصرف شربت قند کافئین‌داردلیل مستندی برای افزایش فشار خون نیست.

اختلالات مزمن خواب در پی مصرف مکرر نوشابه‌های انرژی‌زا

وی گفت: مصرف مکرر این نوشابه‌ها باعث اعتیاد فرد و اختلالات مزمن خواب در فرد می‌شود. توصیه برای مصرف این نوشابه‌ها در موارد خاص به صورت تفننی و حداکثر هفته‌ای یک‌بار است. همچنین افراد باید توجه داشته باشند در صورت مصرف این نوشیدنی‌ها، با فاصله زیادی از غذا مصرف شوند چرا که در غیر اینصورت کالری غذا را افزایش می‌دهند.

آسیب جدی درماهیچه‌های عضلانی ورزشکاران

رزاز در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به نوعی از نوشابه‌های انرژی‌زا که برای ورزشکاران تهیه می‌شود، گفت: این نوشابه‌ها با نوعی ترکیبات هورمونی بین ورزشکاران عرضه و مصرف می‌شود که القای حس بهتر و افزایش نیرو هنگام تمرین به همراه دارد؛ اما باید بدانند مصرف این نوشابه‌ها در طولانی مدت باعث آسیب در ماهیچه‌های عضلانی می‌شوند و خطرات جدی را به‌دنبال دارند.

خطر ابتلا به کبد چرب

رییس انجمن تغذیه ایران گفت: با توجه به قند زیاد موجود در نوشابه‌های‌انرژی‌زا و مضرات آن، به افراد چاق توصیه می‌شود اکیدا از مصرف این نوشابه پرهیز کنند؛ چراکه علاوه بر افزایش وزن، چربی کبد را به دنبال خواهد داشت.

اختلال تغذیه‌ای در نوجوانان

رزاز در ادامه با اشاره به مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا بین کودکان و نوجوانان، گفت: استفاده این نوشابه در اطفال و کودکان اشکالات تغذیه‌ای ایجاد می‌کند. دانش‌آموزان در سنین متوسطه فکرمی‌کنند مصرف این انرژی‌زاها باعث افزایش تمرکز وانرژی هنگام درس خواندن می‌شود. این درحالی است که  در این دوران به علت بی‌تحرکی فرد، مصرف این نوشیدنی‌ها چاقی مفرط و اضافه وزن را به دنبال دارد. در این خصوص خانواده‌ها باید مراقب فرزندان خود باشند و مصرف این‌گونه از نوشابه‌ها را از سبد کالایی آن‌ها حذف کنند.

وی افزود: در مورد تاثیر بازدهی این نوشابه‌ها هنگام درس خواندن، عملکردی چون چای، قهوه و ... دارند و کافئین موجود در این نوع نوشیدنی‌ها باعث هوشیاری و بی‌خوابی می‌شود. به همین علت در شب امتحان و کنکور توصیه این است که به هیچ عنوان مصرف نشوند.