رویای آگاهانه (Lucid Dreaming)؛ وقتی رویاها قابل کنترل می‌شوند

روشی مستقل برای ایجاد رویای آگاهانه برای اولین بار مورد تائید قرار گرفت. این روش ممکن است با ترکیب با سایر روش‌ها تاثیرات بیشتری داشته باشد. در طول این آزمایش بیش از نیمی از شرکت‌ کنندگان توانستند به طور آگاهانه رویا ببینند. در این رکورد گیری که تنها در طول یک هفته به ثبت رسید هیجگونه عاملی خارجی به ثبت نرسید.

در این روش که رویای آگاهانه (Lucid Dreaming)  نام گرفته است، بیننده رویا در طول آزمایش کاملا آگاه است و می‌تواند بر روی نحوه پیشرفت بخشی از رویا خود کنترل داشته باشد. شاید شبیه به افسانه‌ها باشد اما تکنیک مذکور مورد تایید دانشمندان قرار گرفته است. همچنین برخی روش‌ها برای افزایش چشم‌انداز رویا یافته شده‌اند.

استفاده از این روش که به تجهیزات پیشرفته نیاز دارد نسبت به سایر روش‌ها بیشتر مورد اطمینان است. شاید این روش جنبه های منفی ناامید کننده هم داشته باشد؛ چرا که رویا برای بسیار از مردم فرآیندی لذت‌بخش است و در عین حال ابزاری بالقوه برای التیام آسیب های روحی و کنترل رفتار های ناسالم تلقی می‌شود.

موسسه آسپای تعداد ۱۶۹ شرکت کننده را برای شرکت در آزمایش و ایجاد رویای آگاهانه آموزش داد. یکی از آنها، آزمون واقعیت بود. شرکت کنندگان به طور مرتب میزان اطمینان خود از سطح آگاهی‌شان را ارزیابی و به این کار عادت می‌کنند.بر اساس روش القای رویای آگاهانه (MILD) شرکت کنندگان پس از ۵ ساعت رویا دیدن با صدای آلارم از خواب بیدار می‌شوند. آنها هربار قبل از خوابیدن این جمله را با صدای بلند تکرار می‌کنند : “دفعه بعدی که من خواب ببینیم، آن را به یاد خواهم سپرد!” همچنین شرکت کنندگان موضوع رویای بعدی خود را باید تصور کنند.

نتیاج این پژوهش در مجله Dreaming به چاپ رسیده است. آسپای می‌گوید نتایج آزمون واقعیت به تنهایی هیچ مزیتی ندارد اما کسانی که هر دو روش آزمون واقعیت و MILD به میزان ۵۳ درصد در طول دوره آزمایش رویای آگاهانه داشتند و به طور متوسط هر شب ۱۷ در موفق بوده‌اند. آقای آسپای می‌گوید در مطالعات قبلی از دخالت عوامل خارجی مانند ماسک‌ها وجود داشته است اما این موضوع در آزمایش ما وجود ندارد و گامی مهم طلقی می‌شود.

در آزمایش هایی که به تنهایی از آزمون واقعیت بهره گرفته می‌شده، امکان مشاهده رویای آگاهانه وجود نداشته است. بر همین اساس آسپای معتقد است رویاهای آگاهانه ممکن است به‌طور کامل در نتیجه‌ی MILD باشند. او خاطر نشان کرد میزان موفقیت در آزمایش‌های او مربوط به بیشتر از سایر آزمایشات انجام شده با روش MILD است، حتی آزمایش های مخترع این روش‌.

تقریبا ۵۵ درصد مردم در طول زندگی خود رویای آگاهانه داشته‌اند و این برای اکثر مردم تجربه‌ای نادر است. آقای آسپای در کودکی رویایی آگاهانه را تجربه کرد، شاید همین موضوع پیش‌زمینه‌ای شد برای آنکه دکتری فیزیولوژی خود را با تمرکز بر ارتباطات غیر کلامی دنبال کند.

بیشتر رویاهای آگاهانه خواب‌هایی کوتاه مدت هستند اما آسپای معتقد است میتوان با تمرین مدت زمان آن‌ها را افزایش داد. او برای مطالعات بیشتر به داوطلبین بیشتری نیاز دارد. او یک دوره مطالعاتی یک هفته‌ای را پایه‌گذاری کرده است با این امید که نتایج آن بتواند در مطالعاتی آتی و به خصوص در درمان کابوس های شبانه نقش موثری ایفا کند.

تیمور خسروی