تاثیر مشاهده صفحات نمایشی بر ذهن کودکان زیر ۲ سال؛ تماشای تلویزیون و تلفن همراه، ممنوع

آکادمی طب اطفال آمریکا در آخرین دستورالعمل تربیت کودک ارائه شده توسط این سازمان، مشاهده صفحات نمایشی اعم از تلفن همراه، تبلت، مانیتور و تلویزیون را برای کودکان زیر دو سال  به هر میزانی ممنوع کرده است. این تصمیم گیری بر اساس جدیدترین تحقیقی است که روان شناسان این مرکز روی ذهن کودکان انجام داده اند. برای اجرای این تحقیق از پدر و مادرهایی که داوطلب اجرای این طرح روی کودکان زیر دو سال خود بودند، درخواست شد که مشاهدات خود و میزان ساعت های تماشای یک سری دی وی دی توسط فرزندشان را که به آن ها داده شده بود، گزارش دهند. کودکان تحت آزمایش هر دو هفته یک بار برای بررسی به آزمایشگاه فرا خوانده می شدند و نتیجه قابل تامل بود. طبق این تحقیق، هیچ گزارشی مبنی بر یادگیری کلمات موجود در دی وی دی توسط کودکان وجود نداشت و کودکان در هنگام زبان باز کردن، کلماتی را استفاده می کردند که از پدر و مادرها شنیده بودند.

پدر و مادرها شوکه نشوند!

یکی از محققان این تحقیق می گوید: «بیشتر پدر و مادرها شوکه می شوند وقتی به آن ها می گویم که جدیدترین تحقیقات ما نشان می دهد تماشای تلویزیون یا تبلت یا تلفن همراه برای کودکان زیر دو سال ممنوع است! این در حالی است که در همین آمریکا، حدود ۹۲ درصد از کودکان یک ساله با تلفن همراه یا تلویزیون ارتباط دارند و متاسفانه شاید بتوان گفت سن ورود به این دنیای دیجیتال به حدود چهار ماهگی رسیده است!»

این تماشاها اصلا به دردشان نمی خورد

این محقق درباره این که بیشتر پدر و مادرها می‌گویند که کودک زیر دو سال آن ها به تلویزیون یا تلفن همراه علاقه زیادی دارد، توضیح می دهد: «باید بگویم درست است که کودک زیر دو سال به صفحه تلویزیون یا تلفن همراه یا تبلت و ... زل می‌زند و خیره می ماند و حرکت ها و تصاویر و صداها را دنبال می‌کند اما مغزکودک قادر به پردازش تصاویری که می بیند، نیست. بنابراین هیچ فایده‌ای برایش ندارد. کودکان زیر دو سال نیازمند لمس کردن و پرت کردن و صدا در آوردن هستند. شاید کودکان بتوانند با صفحه تلفن همراه هم همین کار را انجام بدهند و آن  را لمس کنند و به صدا در بیاورند اما باید گفت این کار ارتباطی با دنیای واقعی ندارد و عملا به درد آن ها نمی خورد.»

 تاثیرات منفی این تماشاها بر کودکان

از رایج ترین تاثیرات منفی نگاه کردن به تلویزیون و تلفن همراه برای کودکان زیر دو سال، تاخیر در زبان آموزی، کسب توانایی کمتر برای خواندن در زمان مدرسه و صدماتی روی حافظه کوتاه مدت کودک است و حتی باعث مشکلاتی همچون نداشتن توانایی برای تمرکز، توجه و خواب راحت می شود. در ضمن حتی روشن بودن تلویزیون و نگاه نکردن مستقیم به آن توسط کودکان زیر  دو سال باعث تاخیر در زبان آموزی می شود. به طور معمول اگر تلویزیون خاموش باشد، پدر و مادر در ساعت حدود ۹۴۰ کلمه با کودک صحبت می کنند اما این میزان با روشن بودن تلویزیون به حدود ۷۷۰ کلمه کاهش می یابد و شنیدن کمتر کلمات باعث یادگیری کمتر می شود. نگاه کردن تلویزیون در کودکان زیر دو سال باعث اخلال توجه در هفت سالگی و سال های شروع مدرسه می شود زیرا برنامه های تلویزیون دایم در حال تغییر و جلب توجه کودک است.

تماشای فعالانه تلویزیون به جای منفعلانه

با این حال و بعد از دو سالگی ماجرا تغییر می کند و بعضی از برنامه های آموزشی می تواند به کودک کمک کند. مثلا کارتون هایی که از کودک سوال می پرسد و ذهن او را درگیر می کند و در پایان خودش جواب آن سوال را می دهد، به شدت کمک کننده هستند. بنابراین و طبق نظر کارشناسان، بعد از دو سالگی تا حدود پنج سالگی بهتر است کودک یک ساعت در روز به تماشای تلویزیون بپردازد. البته به والدین توصیه می شود که زمان تماشای تلویزیون را به ساعت هایی موکول کنید که بتوانید در کنار کودک تان باشید تا درباره چیزی که می بیند، با یکدیگر گفت و گو و به او کمک کنید تا آن را به خوبی درک کند. معنای این توصیه این است که تماشای تلویزیون را از یک فرایند منفعلانه به یک فرایند فعالانه تبدیل کنید.

مترجم: فرنگیس یاقوتی