گامی در مسیر دموکراسی

به گزارش ایرنا ، مشارکت سیاسی به ویژه در انتخابات، اگرچه از شاخص های بارز نظام جمهوری اسلامی در سه دهه گذشته است؛ اما این مهم در انتخابات ۹۶ جلوه ای دیگر داشت، چنانکه نه فقط بیش از انتظار مردم و گروه های سیاسی داخلی، بلکه فراتر از مرزها نیز حیرت آفرین بود و موجب اذعان جهاننیان به عزم و ارده ملت ایران در این روز سرنوشت ساز شد. 

جمعه ۲۹ اردیبهشت ماه، دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در۶۳ هزار و ۵۰۰ شعبه اخذ رای در ایران و ۱۰۳ کشور جهان از ساعت ۸ صبح آغاز و ساعت ۲۴ به پایان رسید. بنابر آمار رسمی و غیر رسمی، میزان مشارکت مردم در این دوره بیش از ۷۰ درصد اعلام شده است. 

در انتخابات ۹۶، همه گروه ها و قشرهای مختلف جامعه حضور فعال و پررنگی از خود نشان دادند. مشارکت حداکثری و آگاهانه مردم به عنوان مهمترین مشخصه این دوره از انتخابات، علاوه بر نمایش همبستگی ملی؛ تضمین و تقویت کننده اقتدار و امنیت ملی شمرده می شود. 

انتخابات ۲۹ اردیبهشت؛ مهمترین رویداد سیاسی ایران نه فقط در سال ۹۶ بلکه در ۴ سال آینده است.نظر به این موضوع و مشارکت گسترده مردم در این انتخابات، بیان نکاتی بایسته به نظر می آید؛

۱- انتخابات چنانکه از نام آن پیداست، بارزترین مشخصه دموکراسی و جامعه مدنی است که هر جامعه و نظام سیاسی مدعی مردم سالاری بر پایه ساختار و اصول خود آن را برگزار می کند. در نظام جمهوری اسلامی نیز با توجه به ساختار و مبانی اسلامی و ایرانی و همچنین قانون اساسی، انتخابات امری پذیرفته شده است. 

بر مبنای اصل ششم قانون اساسی: «در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکاء آراء عمومی اداره شود، از راه انتخابات: انتخاب رییس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها، یا از راه همه‏پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین می‌گردد.»

۲- حضور گسترده قشرهای مختلف مردم، حتی آنان که به انتخابات و مسائل سیاسی کشور بی تفاوتی پیشه کرده بودند، نشان داد که جامعه ایران در حال تغییر است؛ تغییر نگرش ها و باورهایی که به از خود بیگانگی و بی تفاوتی سیاسی - اجتماعی مردم دامن می زد.

این انتخابات نشان داد که ترویج و نهادینه سازی ارزش های مردم سالارانه در جامعه کارساز افتاده است و مردم با پایبندی به جمهوریت و مدنیت نظام مند، در مسیر ارتقای دموکراسی گام بر می دارند. 

۳- وجود احزاب، انجمن ها و صنوف، از الزامات جامعه مدنی هستند، هر چند درباره نقش و جایگاه واقعی احزاب در ایران چون و چراهایی مطرح می شود، اما نمی توان نقش و تاثیر گذاری آنها را در هدایت افکار عمومی و افزایش آگاهی های سیاسی مردم نادیده انگاشت. 

احزاب و نخبگان سیاسی با وجود تنگناهای موجود، نقش روشنگرانه خود را در تبیین مبانی دموکراسی و جامعه مدنی به خوبی ایفا کردند و سبب ساز این شدند که مردم با شناخت و آینده نگری سیاسی و همچنین اعتماد به امر صیانت آرا؛ زمینه ساز تقویت دموکراسی در کشور شوند و برای فردای خود تصمیم بگیرند و انتخاب کنند.

۴- اگر چه برخی دیدگاه ها مشارکت صرف مردم را به دور از دموکراسی قلمداد می کنند، اما مردم در این دوره از انتخابات نشان دادند که در جایگاه یک شهروند که از حقوق شهروندی برخوردار است به حق رای برای خود قائل هستند. بر همین اساس نیز با تکیه بر عقلانیت و به دور از هیجانات کاذب و حباب های زودگذر سیاسی در انتخابات مشارکت کردند. انتخابات اخیر از این امر حکایت دارد که مشارکت مردم در این دوره بر مبنای عقلانیت و آگاهی سیاسی رخ داد. از این رو نمی توان آن را به دور از دموکراسی و ارزش های جامعه مدنی در نظر گرفت.

مشارکت آگاهانه و حداکثری مردم در این برهه نشان داد که آزادی های مدنی و تقویت دموکراسی؛ نیاز امروز جامعه ایران است. بر پایه همین نیاز بود که مردم با حضور گسترده در انتخابات ۹۶ ؛ حماسه آفرین شدند تا استحکام و ارتقای نظام مردم سالاری کمک کنند.