راه ناگزیر حماس

مذاکرات هیئت اعزامی جنبش حماس با مسئولان ایران در روزهای اخیر ادامه داشته است. توافق اخیر این جنبش با تشکیلات خودگردان فلسطین، تحلیل‌های متفاوتی را در سطح منطقه و جهان به‌دنبال داشته است. نگارنده تصور نمی‌کند این توافق امکان تداوم داشته باشد؛ چراکه رژیم اسرائیل و حتی برخی کشورهای غربی، شرط تحویل سلاح حماس را مطرح کرده‌اند که با موجودیت این جریان مقاومت، ارتباط مستقیم دارد.

بااین‌حال سران این جنبش به‌ درستی با توجه به محاصره کامل مردم غزه و شرایط وخیم اقتصادی و اجتماعی، به‌سوی توافق با فتح رفته‌اند. مسئله اینجاست که جریان فتح از زمان مرحوم عرفات تاکنون، جریان قابل اعتمادی برای مردم فلسطین نبوده است. موضوع فقط به مذاکرات سازش با رژیم صهیونیستی برنمی‌گردد بلکه به استراتژی این جریان در قبال مسئله فلسطین و حفظ حقوق مردم این کشور بازمی‌گردد.

روابط ایران و جنبش حماس در سال‌های اخیر به دلیل اختلافات ایجاد‌شده در موضوع سوریه، مانند گذشته نبوده است. این جنبش، به‌نوعی شاخه اخوان‌المسلمین در فلسطین به‌شمار می‌رود و به‌دلیل اینکه در آغاز تنش‌های سوریه، عمده مخالفان اسد را اعضای اخوان‌المسلمین سوریه تشکیل می‌دادند، حماس نیز از موضع حمایتی ایران درباره بشار اسد، رنجیده‌خاطر شد. اختلاف اخوان با دولت سوریه، از دوران حافظ اسد وجود داشت و یک بار در یک درگیری که میان دولت و اخوانی‌ها در حما سوریه رخ داد، تعداد زیادی از اعضای اخوان کشته شدند.

 البته دولت هم مدعی بود آنان به یک پادگان نظامی حمله کرده و تعدادی از نیروهای نظامی را به‌دلیل علوی‌بودن، کشته‌اند. بعد از آن و در زمان بشار اسد، اخوان‌المسلمین سوریه علاقه‌مند به مشارکت در روند سیاسی کشور بود که به آنان این اجازه داده نشد و به‌تدریج، جرقه درگیری‌ها و ورود مخالفان به فاز نظامی زده شد. درحالی‌که این امکان وجود داشت که با ایجاد برخی اصلاحات، هم منتقدان بتوانند فعالیت قانونی سیاسی داشته باشند و هم اصول کلی مد نظر دولت اسد حفظ شود.

بعدها نیز به‌دلیل تلفاتی که دو طرف در جریان درگیری‌ها داشتند، امکان مصالحه با اخوان از بین رفت. امروز حمایت ایران از حماس، امری ضروری است؛ چراکه دو ‌میلیون انسان بی‌گناه در نوار غزه، در سخت‌ترین شرایط روزگار می‌گذرانند و حتی گازوئیل برای روشن‌کردن موتورهای برق خانه‌های مردم، به شکل قطره‌چکانی به آنان داده می‌شود.

ژنرال سیسی هم کانال‌های زیرزمینی میان غزه با بیرون از آن را از طریق آب، تخریب کرد و تنها کریدور رساندن آب و غذا به مردم این خطه را بست. به‌هرحال باید به حماس کمک کرد تا ضمن حفظ اصول کلی خود، به مردم ستم‌کشیده غزه کمک کند. بااین‌حال تجربه ثابت کرده رژیم اسرائیل چه فتح در کنار حماس باشد و چه نباشد، جز به تسلیم فلسطینیان رضایت نخواهد داد و مسئله فلسطین به این سادگی برطرف نخواهد شد.