۱۰ نکته درباره جنبش «جلیقه‌زردها»

در ادامه، ۱۰ نکته درباره‌ی جنبش جلیقه‌زردها را می‌خوانید:

۱. «جنبش جلیقه‌زردها» اشاره به جنبشی اجتماعی در فرانسه است که از ماه می سال ۲۰۱۸ (اردیبهشت ۹۷) ابتدا در فضای آنلاین آغاز شد و از ۱۷ نوامبر (۲۶ آبان) به تظاهرات خیابانی کشیده شد و تا شهر والونیا (منطقه‌ی فرانسوی زبان بلژیک) هم گسترش پیدا کرد.

۲. بیشتر تظاهرکنندگان انگیزه‌های اقتصادی دارند و به هیچ حزب، گروه سیاسی یا اتحادیه‌ای وابسته نیستند. گزارشگر نشریه‌ی «تایم» در گزارش خود فضای این روزهای فرانسه را «اتمسفر یک جنگ داخلی» توصیف می‌کند و می‌نویسد «این جنبش بیشتر از طریق شبکه‌های اجتماعی گسترش یافته است».

۳. در ماه می ۲۰۱۸، در واکنش به افزایش قیمت سوخت که ناشی از افزایش مالیات‌ها بود، زنی از شهرستان «سِنه‌مارن» درخواستی اینترنتی در یک وبسایت به راه انداخت که طی چند هفته بیش از ۳۰۰ هزار امضا جمع کرد. به موازات آن دو مرد از همان شهرستان در فیسبوک رویداد «همه‌ی راه‌ها را ببندید» را طراحی کردند. ایده‌ی پوشیدن جلیقه‌های زرد در یکی از ویدئوهای این افراد مطرح شد.

۴. از سال ۲۰۰۸ رانندگان وسایل نقلیه در فرانسه قانوناً موظف شدند یک جلیقه‌ی زردرنگ به همراه داشته باشند تا هنگام توقف کنار جاده، برای بهتر دیده شدن آن را بپوشند. از آن زمان این جلیقه‌ها بطور گسترده و ارزان در دسترس قرار گرفته و معترضان به دلیل همین «ارزان و در دسترس همه بودن» آن را به عنوان نماد خود انتخاب کردند.

۵. شوک افزایش قیمت گازوئیل که سوخت مصرفی بخش زیادی از خودروهای فرانسوی است، در کنار هزینه‌های بالای زندگی و بار مالیات‌های دولتی بر دوش شهروندان طبقه‌ی کارگر و متوسط  فرانسه، بالاخره صدای شهروندان را درآورد و آنها درخواست‌هایشان از جمله کاهش مالیات سوخت، عدم حذف مالیات بر دارایی، افزایش حداقل دستمزد کارگران و استعفای امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه را مطرح کردند.

۶. رئیس جمهوری فرانسه مدعی است «اصلاحات اقتصادی» برای بهبود جایگاه فرانسه در اقتصاد جهانی انجام می‌شود و قیمت سوخت نیز برای کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی صورت گرفته است. اما معترضان می‌گویند این مالیات‌ها پیشتر برای کسب‌وکارهای بزرگ تعیین شده و نباید دامنگیر اقشار ضعیف شود. برخی منتقدان هم می‌گویند به جای افزایش قیمت سوخت، باید جلوی هدررفت آن را گرفت.

۷. اعتراض‌ها به سیاست‌های دولت ماکرون تنها یک سال و نیم بعد از ریاست او بر دولت آغاز شد؛ انتخابی از سر ناچاری و برای گریز از انتخاب نماینده‌ی جناح راست افراطی. رئیس جمهوری که با مشارکت ۴۲ درصد رای‌دهنگان به این مقام رسیده و بین مردم کشورش کمتر از ۳۰ درصد محبوبیت دارد، حالا مخالفان سرسختی مقابل خود می‌بیند؛ مخالفانی که نه‌تنها به کاهش قیمت سوخت یا افزایش دستمز قانع نیستند، بلکه به دموکراسی غیرمستقیم هم اعتقادی ندارند و ایده‌ی بازتعریف نظام جمهوری فرانسه را در سر می‌پرورانند تا شهروندان در تصمیم‌گیری‌های کشور دخالت بیشتری داشته باشند.

۸. دولت فرانسه تا اینجای کار برای پایان بخشیدن به اعتراض‌ها از هر دو راهبرد نرم و سخت استفاده کرده است. از طرفی تصمیم دولت برای افزایش مالیات بر سوخت فعلاً ملغی شده و از طرف دیگر معترضانی که به خیابان بیایند با خودروهای زرهی، گاز اشک‌آور و البته بازداشت مواجه خواهند شد.

۹. شاید حرف‌های «دنیس»، راننده‌کامیون سی‌ساله‌ای که از بندر نرماندی به پاریس آمده تا صدای اعتراضش را به گوش دولت برساند، بخوبی روشنگر روح این جنبش خیابانی باشد؛ او به گزارشگر خبرگزاری فرانسه گفته: «من بخاطر پسر پانزده‌ماهه‌ام به اینجا آمده‌ام؛ نمی‌توانم بگذارم او در کشوری زندگی کند که در آن فقرا استثمار می‌شوند».

۱۰. طبق آمار دولت فرانسه، دیروز (هشتم دسامبر) تنها از صبح تا بعد از ظهر، بیش از ۶۰۰ نفر بازداشت شده‌اند، با این حال جلیقه‌زردها از سراسر فرانسه آمده‌اند و همچنان در خیابان شانز الیزه در قلب پاریس حضور دارند و تلاش می‌کنند عملکرد شهر را مختل و مطالباتشان را فریاد کنند.

 میثم خدمتی