فرارسیدن لحظه اعتدال بهاری و سال نو

مهندس مسعود عتیقی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا، گفت: در اولین روز از فصل بهار، در پی انطباق مرکز خورشید با نقطه اعتدال بهاری، نوروز ایرانی آغاز و بهار طبیعت حادث می شود.

وی افزود: در این زمان طول روز و شب در سراسر کره زمین با هم برابر است که با گذشت روزهای بهار، طول روز بیشتر و از طول شب کاسته می شود؛ این در حالی است که در نیم کره شمالی فصل بهار آغاز و همزمان در نیم کره جنوبی پاییز آغاز می شود. 

عتیقی با بیان اینکه اعتدال بهاری یکی از دو اعتدال زمین است که در هر سال رخ می ‌دهد، ادامه داد: برای شناخت بهتر نقطه اعتدال بهاری بد نیست اشاره ای داشته باشیم به دو صفحه متقاطع که یکی صفحه مداری زمین به گرد خورشید و دیگری صفحه استوای آسمان است که با یکدیگر یک زاویه ۲۳.۵ درجه می سازند.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطرنشان کرد: این دو صفحه در دو نقطه در طرفین یکدیگر را قطع می کنند که به این نقاط اعتدالین می گویند؛ یکی از این نقاط اعتدال بهاری و دیگری اعتدال پاییزی است. 

وی افزود: از دو بار منطبق شدن مرکز دایره خورشید بر نقطه اعتدال بهاری یک سال اعتدالی پدید می آید که مقدار آن برابر با ۳۶۵.۲۴۲ شبانه روز است.

وی خاطرنشان کرد: نقطه اعتدال بهاری امروزه بین صور فلکی دلو (سطل آب) و حوت (ماهی) قرار دارد و این در حالی است که به علت حرکت تقدیمی زمین (تغییر راستای محور چرخش زمین) هر ۲۶ هزار سال این نقاط در آسمان جابه جا می شوند. حرکت تقدیمی در نتیجه اثرات گرانشی ماه و خورشید بر زمین ایجاد می شود.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان اینکه برخی افراد فروردین ماه را با صورت فلکی حمل (بره) همراه می دانند، گفت: حدود ۲ هزار و ۳۵۰ سال پیش خورشید در هنگام اعتدال بهاری در ابتدای برج حمل قرار داشت ولی می دانیم که امروزه خورشید در روز اول بهار در ابتدای صور فلکی دلو و حوت و یا به عبارت صحیح تر در ابتدای برج فلکی ماهی (حوت) قرار دارد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به این که جشن باستانی نوروز از لحظه تحویل سال در نیم‌کره شمالی آغاز می ‌شود، افزود: ایرانیان باستان در طول سال با برگزاری جشن های مختلف مراسم ویژه ای برگزار می کردند، قبل از عصر هخامنشیان ابتدای پاییز را که پایان فصل برداشت محصولات کشاورزی بود، مبدا آغاز سال می دانستند اما از دوره هخامنشیان مبدا آغاز سال به ابتدای فروردین تغییر کرد.

وی ادامه داد: در ۲۱ مارس سال ۱۹۷۱ میلادی، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، روزی را که اعتدال بهاری در آن رخ می ‌دهد 'روز زمین' نام نهاد و از آن پس سازمان ملل و بسیاری از کشورها این روز را جشن می‌ گیرند و تلاش می کنند که با برگزاری این مراسم آگاهی عموم را در مورد لزوم حفظ محیط زیست در زمین افزایش دهند.