تاثیر تغییرات آب و هوایی بر تکامل انسان

ان‌بی‌سی نیوز در گزارش نوشته است: زیست‌شناسان مشاهده کرده‌اند که سنجاب‌ها و ماهی‌های آزاد با سرعت شتابزده‌ای رشد می‌کنند و این باعث می‌شود تا آنها در سنین جوان‌تری دوباره تکثیر شوند. هر ساله فرارسیدن تابستان، پیش از موعد همیشه‌‌اش سبب می‌شود تا بسیاری از گل‌ها نیز پیش از موعد شکوفه بزنند و سر از خاک برآوردند و مرجان‌ها به دلیل گرم‌تر شدن آب دریا و اسیدی‌تر شدنش برای زنده ماندن دست به روابط جدید با جلبک‌های میکروسکپی می‌زنند. همانطور که زمین گرم‌تر و گرم‌تر می‌شود اما تغییرات تکاملی نیز در سایر گونه‌هایی که روی این سیاره زندگی می‌کنند به وجود می‌آید. یکی از این گونه‌ها، انسان هوشمند یا «هومو ساپینس» است که خود را با تغییرات اقلیمی همگام خواهد کرد. تغییرات اقلیم کار خود را در بدن انسان با روش‌های ظریف اما قابل توجهی آغاز کرده است و احتمالا سبب تغییر قابل ملاحظه‌ای در ظاهر ما خواهد شد.

درون بدن

آب و هوای گرم به این معنا است که مالاریا، ویروس غرب رود نیل و سایر بیماری‌هایی که عمدتا محدود به مناطق گرمسیری هستند در مناطق معتدل‌تر نفوذ کرده و گسترش می‌یابند. در نتیجه، افرادی که در ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای توسعه یافته زندگی می‌کنند، در معرض این بیماری‌ها قرار می‌گیرند، بنابراین سیستم‌های ایمنی بدن انسان‌ مجبور به تکامل دفاع جدید خواهند شد. این اتفاق به نوبه خود، می‌تواند سایر بیماری‌های غیر عفونی را ایجاد کند. در طول تاریخ تا کنون بشر دو اختلال خونیِ سلول داسی شکل و تالاسمی را تجربه کرده است چرا که آنها عوارض جانبی مفیدی داشته‌اند: مقاومت در برابر مالاریا یکی از این عوارض جانبی مفید این اختلال خونی است.

طبق مطالعه به عمل آمده افراد تالاسمی ماژور مقاومت بیشتری نسبت به بیماری مالاریا دارند. حال اگر مالاریا به مناطق پرجمعیت آمریکای شمالی، آسیای شرقی و اروپا حرکت کند، چنین اختلالات و یا بیماری‌هایی ممکن است جدید به نظر برسد.

به صورت مشابه سیستم گوارشی ما انسان‌ها در واکنش به تغییرات کیفی تکامل پیدا می‌کند که رابطه مستقیمی به جایی دارد که احشام می‌توانند در آن پرورش یابند و محصولات غذایی می‌توانند کشت شوند. توانایی هضم شیر در دوران بلوغ و بزرگسالی از جمله در میان گروه‌هایی از مردم در خاورمیانه و شمال آفریقا از زمانی آغاز شد که پرورش دام تکامل یافت. نسل‌های آینده ممکن است توانایی‌های بهتری برای هضم شکر یا چربی داشته باشند.

تغییر رژیم غذایی باعث تغییرات در میکروبیوم‌ها می‌شود - باکتری‌ها و دیگر میکروارگانیسم‌هایی که در روده ما زندگی می‌کنند و به ما کمک می‌کنند که سالم بمانیم. گیاهخواران تمایل به مخلوط کردن باکتری‌های مختلف از گوشت خواران دارند و این تغییرات می‌تواند بیش از حد افزایش یابد اگر خشکسالی‌های طولانی مدت باعث بالارفتن هزینه‌‌ها برای پرورش بیشتر دام شود.

تغییرات بیرونی

تغییرات بیرونی انسان شاید بیشتر مورد علاقه زیست‌شناسان باشد. همان‌طور که تغییرات آب و هوایی انسان‌ها را از درون وادار به تغییر می‌کند، انسان‌ها از خارج و ظاهر نیز با تغییرات مواجه خواهند شد. شواهد نشان می‌دهد که گرم شدن سیاره زمین می‌تواند اختلاف بین نژادهای انسانی یا گروهی از مردم را از بین ببرد. اتفاقی که دانشمندان معتقدند باید بیشتر روی آن دقیق شد و مطالعه کرد. دلیلی که تغییر آب و هوا می‌تواند تفاوت‌های نژادی را کاهش دهد، این است که انسان‌ها مهاجرت‌های گسترده‌ای را آغاز می‌کنند.

در دهه‌های اخیر روستاها و شهرستان‌ها در کشورهای جهان یکی پس از دیگری در حال تبدیل شدن به شهر‌های بزرگ هستند و مردم در حال مهاجرت به شهرهای بزرگ ساحلی اما در آینده‌ای نه چندان دور چون یخ‌های قطبی ذوب می‌شوند سطح دریا افزایش می‌یابد و تعداد زیادی از مردم مجبور به فرار از ساحل می‌شوند. به این ترتیب که خشکسالی‌ها شایع‌تر و شدیدتر می‌شوند، افرادی که در مناطق خشک‌تری زندگی می‌کنند، مجبور به مهاجرت به مکان‌هایی با منابع قابل اطمینان آبی می‌شوند.

این مهاجرت‌ها موانع جغرافیایی را که سابقا جدایی جمعیت‌های انسانی را کاهش می‌داده، از بین می‌برد. در واقع، این روند در حال انجام است. طبق گزارش سازمان ملل متحد، از سال ۲۰۱۷، ۲۵۸ میلیون نفر در کشور دیگری غیر از کشوری که در آن متولد شده‌اند زندگی می‌کنند، این روند از سال ۲۰۰۰، ۴۹ درصد افزایش یافته است. گزارش بانک جهانی که در ماه مارس منتشر شده، پیش‌بینی می‌کند که تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۵۰ باعث مهاجرت ۱۴۰ میلیون نفر خواهد شد؛ این در حالی است که افرادی که اکنون در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، آسیای جنوبی و آمریکای لاتین زندگی می‌کنند، تمایل به مهاجرت به کشورهای دیگر دارند و هم‌اکنون از روش‌های قانونی و غیرقانونی اقدام به مهاجرت می‌کنند.

یکی از پیامدهای مهاجرت‌ها در مقیاس بزرگ همانی است که متخصصان زیست‌شناسی به آن جریان یا شارش ژن (نوعی تکامل ناشی از ترکیب ژن‌ها بین جمعیت‌ها) می‌گویند. هنگامی که مردم از جمعیت‌های مختلف با هم ازدواج می‌کنند و تکثیر می‌شوند، ژن‌های آنها در فرزندانشان متبلور می‌شود. این امر می‌تواند منجر به ترکیبی از ویژگی‌هایی که در والدین و یا در جمعیت‌هایی که از آنجا آمده‌اند شود، ‌ همانند پوست تیره و چشم آبی ساکنان کیپ ورد یا دماغه سبز که نتیجه پیوند میان پرتغالی‌ها و اهالی آفریقایی غربی است.

تغییر رنگ پوست

یکی از واضح‌ترین اثرات جریان ژن ممکن است شباهت بیشتر در رنگ پوست باشد. تفاوت رنگ پوست در نتیجه انتخاب طبیعی در جمعیت‌های مختلف انسان بود. ملانین رنگدانه پوست را تیره‌تر می‌کند و از انسان در برابر نور خورشید خفیف محافظت می‌کند. اما ملانین بیش از حد می‌تواند تولید ویتامین D در بدن را که برای ساختن استخوان‌های سالم ضروری است،‌ با مشکل مواجه کند. بنابراین با طی شدن بیش از هزاران سال، جمعیت انسانی سطوح مختلف رنگ پوست را در سراسر جهان با انتقال طبیعی و رساندن ملانین در حد تعادل گسترش داده‌اند.

اما افزایش بیش از حد ملانین به طور غیرمستقیم باعث ناهنجاری‌های استخوانی و یا کاهش بیش از حد آن می‌تواند منجر به سرطان و نقص‌های مادرزادی شود. از آنجایی که رنگ پوست به شدت با شدت نور خورشید در مناطق مختلف تطبیق یافته، در نزدیکی استوا تیره‌تر و در نزدیکی قطب سفیدتر شده است. اما در جهان امروز انتخاب رنگ پوست با کرم‌های ضد آفتاب و مکمل‌های ویتامینه نسبت به جریان ژنی کمتر مرتبط است. از آنجایی که رنگ پوست توسط بسیاری از ژن‌ها کنترل می‌شود، والدین که رنگ پوستشان متفاوت است، تمایل به داشتن فرزندانی با رنگ پوست‌های ترکیبی دارند.

بنابراین در پنج تا ده نسل آینده (۱۲۵ تا ۲۵۰ سال دیگر)، ممکن است افراد کمتری با پوست تیره یا پوست سفید مشاهده کنیم و بیشتر افرادی با رنگ پوست قهوه‌ای یا زیتونی ببینیم. داشتن رنگ پوست تیره و چشمانی با رنگ روشن ممکن است در آینده شایع‌تر باشد. مخلوط کردن نژادها در حال حاضر به خوبی در کشورهای مختلف از قبیل برزیل، سنگاپور و ایالات متحده اجرا می‌شود. گزارش جدید مرکز تحقیقات پیو (Pew) که در سال ۲۰۱۷ منتشر شده نشان می‌دهد که تعداد تولد‌های چند نژادی در ایالات متحده از ۱ درصد در سال ۱۹۷۰ به ۱۰ درصد در سال ۲۰۱۳ افزایش یافته است و این افزایش ادامه خواهد یافت. براساس این گزارش جمعیت چند نژادی در طول چهار دهه آینده، ۱۷۴ درصد افزایش می‌یابد.

خط پایان نژاد انسان

همان‌طور که انسان‌ها در سراسر جهان از نظر جسمانی به هم مشابه‌تر می‌شوند ممکن است تفاوت نژادی نیز به آرامی محو شود.

زهرا داستانی