معین: افزایش آگاهی و تفکر علمی راه رسیدن به درک مشترک است

به گزارش خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، جعفر توفیقی در گردهمایی سازمان‌ها و نهادهای فعال در حوزه ترویج علم، اظهار داشت: زمانی که قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۷۹ تدوین می‌شد، ۵ محور اساسی برای این وزارتخانه در نظر گرفته شد.

وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری، پژوهش و تولید دانش، سیاست‌های مربوط به انتشار دانش، سیاست‌های ترویج دانش، سیاست‌های تفکیک دانش و فناوری و سیاست‌های کاربست دانش و فناوری را از جمله محورهای اساسی و سیاست‌های تعیین شده در قانون برای وزارت علوم، نام برد و گفت: در سیاست‌های پژوهش و تولید دانش سیاست‌های خوبی وضع شده و در سیاست‌های انتشار دانش نیز سیاست‌های تشویقی در آیین‌نامه ارتقای استادان پیش بینی شده است.

توفیقی با اشاره به مزایای وارد شدن سیاست‌های تشویقی در آیین‌نامه ارتقای استادان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، گفت: این امر موجب شده است که در حال حاضر انتشار دو درصد چاپ مقالات دنیا برعهده دانشمندان ومحققان ایرانی باشد.

انتشار ۵۰ هزار مقاله از سوی استادان و محققان از افتخارات ایران است

رئیس جمعیت توسعه علمی کشور، انتشار ۵۰ هزار مقاله از سوی استادان و محققان کشورمان را یکی از افتخارات نظام آموزش عالی کشور دانست و گفت: انتشار مقاله، ذات پژوهش است و در جاهایی که تقلب صورت می‌گیرد، باید جلوی آن گرفته شود؛ ولی نباید از انتشار مقالات علمی ابراز نگرانی شود.

توفیقی در ادامه با اشاره به سیاست‌های توسعه فناوری و ضرورت تقویت آن در جامعه، افزود: در این حوزه ایجاد پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد مطرح شد که ایده مناسبی بود؛ چرا که فلسفه اصلی ایجاد پارک‌ها، تولید دانش‌های کسب شده در دانشگاه‌ها و تبدیل آن به فناوری است که دراین راستا، موفقیت‌های زیادی در تولید فناوری به دست آمده است و باید این راه تقویت و ادامه یابد.

وی راه‌اندازی بیش از ۳۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان و تولید فناوری‌های در مرز دانش را از دیگر دستاوردهای این رویکرد نام برد و ادامه داد: در خصوص ۵ سیاست تعیین شده برای وزارت علوم، در طولاین سال ها، موفقیت هایی حاصل شده است.

دکتر توفیقی با تاکید بر نقش مهم و تاثیرگذار وزارت علوم در ترویج علم، خاطرنشان کرد: ما معتقدیم نظام آموزش وپرورش کشور در حال حاضر یک نظام حافظه‌پرور است و این درحالی است که جامعه یادگیرنده، جامعه‌ای است که در معرض علم قرار می‌گیرد و می‌تواند بازتولید کند.

وی افزود: پیشنهاد می‌شود نهادهای فعال در حوزه ترویج علم، ارتباط نزدیکی با آموزش و پرورش کشور داشته باشند.

رئیس جمعیت توسعه علمی کشور با تاکید بر اینکه فیلم‌های محدودی سراغ داریم که با محوریت تفکرو ترویج علمی ساخته شده باشد، بر ضرورت تهیه برنامه‌های اختصاصی در زمینه ترویج علم تاکید کرد.

دکتر توفیقی، اجرای برنامه «دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی باز» را از جمله اقدامات موثر در ترویج علم دانست و یادآور شد: این برنامه به صورت ضعیف در حال اجرا است و نیاز به تقویت و گسترش دارد.

وی در پایان گفت: در راستای ترویج علم پیشنهاد می شود؛ جلسات دفاع پایان‌نامه‌های دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی با حضور خانواده‌ها برگزار شود، چرا که حضور خانواده‌ها، یک فرصت یادگیری بوده و جامعه یادگیرنده، فرصت تولید علم را دارد.

نظام آموزشی در دانشگاه‌ها، « ترویج علم» باید باشد

وحید احمدی، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم د گفت: در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، نظام جدید آموزشی، نظام ترویج علم است.

احمدی در این گردهمایی اظهار داشت: تفکرهای مختلف و نگاه‌های متفاوتی به علم وجود دارد و امروزه علم و ترویج علم را با نگاه نوین، به عنوان جزئی اصلی از نظام نوآوری تلقی می‌کنیم؛ یعنی اگر قائل به نظام نوآوری و نظام جدید هستیم، ابزار قدرتمند، ترویج علم است.

وی درخصوص علم اثرگذار و نقش‌دهنده در زندگی مردم بیان کرد: مفهوم علم، چرخه ای است از آموزش، پژوهش و فناوری و ورود آن به زندگی و نهایتاً این اعتقاد که مردم به علم علاقه دارند و باید راه‌های صحیح برای توسعه و هدایت علاقه‌مندی آنها را فراهم کنیم.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با بیان اینکه علم اگر برای خواص نیز به درستی بیان شود، ترویج علم محسوب می‌شود، افزود: باید به دنبال استفاده صحیح از ابزارهای جدید آموزشی در نظام آموزش عالی کشور باشیم.

دبیر کل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، با اشاره به اینکه ترویج علم، باعث ایجاد تعادل در جامعه است، خاطرنشان کرد: در جوامع پیشرفته و جوامعی که نظام نوآوری بر آنها حاکم است، فاصله طبقاتی علمی کم است و هر چه این فاصله کمتر باشد، تعادل در جامعه بیشتر می‌شود.

دکتر احمدی عنوان کرد: وقتی می‌گوییم «علم برای همه»؛ بدین معنی است که علم همراه با آموزش، پژوهش و نوآوری همراه باشد.

وی افزود: علم را باید هدف‌دار، نظام‌مند و در قالب اینکه جزئی از حلقه اساسی طراحی شده برای رسیدن به آرمان‌های اصلی است، در نظر بگیریم.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با بیان اینکه یکی از موضوعات اساسی در نقشه جامع علمی کشور، تبدیل علم به گفتمان اصلی جامعه است، افزود: علم زمانی می‌تواند اثرگذار باشد که با ابزار، روش و نگرش‌های نو در تمامی ارکان جامعه ریشه بدواند و شبکه‌های علمی و اجتماعی، موزه‌های علم و فناوری و ارتباطات بین‌المللی می‌توانند در رسیدن به این امر نقش‌آفرینی کنند.

افزایش آگاهی و تفکر علمی راه رسیدن به درک مشترک است

مصطفی معین، رئیس این گردهمایی در نشست سازمان‌ها و نهادهای فعال در حوزه ترویج علم، با اشاره به برگزاری روز جهانی علم، افزود: امسال یونسکو، شعار جهانی روزجهانی علم را «علم در خدمت درک مشترک جهانی» قرار داده وتک تک کشورها بایددردرک مشترک چالش های ملی و جهانی، همکاری و مشارکت کنند.

وزیراسبق علوم، تحقیقات و فناوری درک مشترک کشورها در سطح ملی و جهانی را پیش نیاز تحقق دو هدف اصلی برشمرد و افزود: مسئله نخست؛ صلح، تفاهم و همزیستی و هدف دوم رسیدن به توسعه پایدار و متوازن کشورها است.

وی افزود: ما در عصری زندگی می کنیم که شاهد تحولات سریع در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بوده و با چالش های بزرگی روبروهستیم و برای غلبه بر این چالش ها است که نیازمند درک مشترک از تغییرات و تحولات هستیم.

وی افزود: ترویج علم با استفاده از شعار جهانی رسیدن به درک مشترک از راه افزایش آگاهی و تفکر، ترمیم شکاف‌های علمی، تقویت عقلانیت و مدنیت، تحمل و مدارا، حقوق شهروندی و حساسیت به چالش های ملی و جهانی میسر می شود.

معین با اشاره به برگزاری برنامه‌های جهانی در حوزه ترویج علم، عنوان کرد: این برنامه با هدف کاهش شکاف فزاینده میان نهادها و افراد تولیدکننده علم و عموم شهروندان، آگاهی عموم از فرایندهای علم و فناوری، تجهیز شهروندان به شیوه‌های تفکر علمی و انتقادی، خردگرایی و خرافه‌زدایی، جهت‌دهی به افکار عمومی، افزایش اعتماد و حمایت عمومی از علم برای عبور از چالش‌ها، برگزار می‌شود.

عضو شورای ترویج علم مرکزتحقیقات سیاست‌علمی کشور، با تاکید بر ضرورت ایجاد شبکه‌ای از نهادها و فعالان حوزه ترویج علم، اضافه کرد: بر این اساس، اولین روز جهانی ترویج علم در ایران از سال ۱۳۹۱ به همت انجمن ترویج علم، برگزار شد.

دکترمعین اضافه کرد: در ادامه اولین گردهمایی فعالان و سازمان‌های فعال در حوزه ترویج علم توسط مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و معاونت پژوهش وفناوری وزارت علوم برگزار می شود تا بتوانیم به درک مشترک و آینده بهتری بیندیشیم.

عضو شورای ترویج علم مرکزتحقیقات سیاست‌های علمی کشور گفت: در این گردهمایی، سه نشست تخصصی؛ «کارگاه آموزش و پژوهش»، «کارگاه رسانه و فرهنگ» و «کارگاه سیاستگذاری علم و فناوری» برگزار می شود و ۵ طرح برگزیده در حوزه ترویج علم معرفی می‌شود.

عضو شورای ترویج علم مرکزتحقیقات سیاست‌های علمی کشور، با بیان اینکه برای رفع مشکلات جامعه، باید از علم کمک بگیریم، گفت: تنها از طریق ترویج علم وارتباط علم با جامعه است که می‌توانیم به صورت ریشه‌ای برخی ازمسائل موجود را برطرف کنیم.