فاطمه دانشور: تهران«مديريت تخصصی» می خواهد نه سياسی

هفته آینده اعضای شورای شهر تهران کارنامه ۷ گزینه شهرداری تهران را بررسی ‌خواهند کرد. سوابق مختلفی از استانداری تا ریاست بر مناطق آزاد تجاری و حضور در دولت‌های مختلف در کارنامه نامزدهای رسیده به مرحله نیمه نهایی وجود دارد. روز گذشته البته محمود حجتی نیز برای حضور در شهرداری تهران، اعلام آمادگی کرد، مدیر با تجربه‌ای که کارنامه روشنی در طول حضورش در وزارتخانه‌های مختلف از جمله راه و کشاورزی دارد.

اعلام آمادگی او نشان می‌دهد که اصلاح‌طلبان توانسته‌اند موافقت ضمنی رئیس جمهور را برای حضور حجتی در بین نامزدهای نهایی شهرداری تهران، دریافت کنند. از سوی دیگر برخی اعتقاد دارند خروج وزیر باتجربه‌ای مانند محمود حجتی از کابینه روحانی می‌تواند برای دولت هزینه داشته باشد و بهتر است از گزینه‌های موجود در بین مدیران باتجربه اصلاحات برای تصدی شهرداری تهران استفاده شود. در هر صورت به نظر می‌رسد انتخاب شهردار تهران با اعلام آمادگی محمود حجتی جان تازه‌ای گرفته و در آینده نزدیک خبرهای مهم و خوبی در این زمینه منتشر خواهد شد. برای بررسی وضعیت انتخاب شهردار تهران «آرمان» با فاطمه دانشور به گفت‌وگو پرداخته است. او معتقد است کسی نباید برای حضور در شهرداری تهران از دولت خارج شود.

در هفته جاری شورای شهر با نامزدهای شهرداری پایتخت جلسه دارد، کدامیک از ۷ گزینه شهرداری تهران اعم از سیدمحمدعلی افشانی، محمدابراهیم انصاری لاری، محمود حجتی، سیدمحمود حسینی، سمیع‌ا... حسینی مکارم، حجت‌ا... میرزایی و پیروز حناچی برای نشستن بر کرسی شهرداری مناسب هستند؟

هرشخصی که کاندیدای شهرداری تهران است، در ابتدا باید برنامه‌های مختلف خود را در ابعاد گوناگون مربوط به حوزه شهری به شورای شهر ارائه دهد. اعضای فعلی شورای شهر باید بعد از اطلاع از برنامه‌های نامزدهای نهایی در مورد برنامه‌های آنها نظرات خود را اعلام کنند. زمانی که۷ نفر راه یافته به مرحله نهایی برسند، آنگاه می‌توان در مورد ۲ گزینه باقی مانده نظر داد. به نظر می‌رسد افرادی به مرحله آخر راه خواهند یافت که به نوعی دارای خاستگاه سیاسی مشخصی هستند.

در صورتی که اداره شهر تهران بیش از کار و سابقه حزبی و سیاسی به تخصص نیازمند است. ضمن اینکه باید افراد متخصصی در مدیریت شهری استفاده شوند که سابقه حضور در پست‌های حساسی مانند شهرداری تهران را داشته باشند. از این منظر به نظر نمی‌رسد گزینه‌ای در میان گزینه‌های ۷گانه فعلی وجود داشته باشد که بتواند از پس مشکلات شهرداری که توام با چالش است، برآید. فردی باید در راس شهرداری تهران قرار بگیرد که مدیریت و تخصص و تجربه لازم را در این زمینه به صورت توامان داشته باشد. مهم‌ترین نکته در مورد شهردار آینده تهران این است که قدرت تعامل با تمامی دستگاه‌های حاکمیتی را داشته باشد تا بتواند بدون هرگونه چالش و حاشیه سیاسی شهر تهران را اداره کرده و کارنامه نیکی از خود به جای بگذارد.

برخی اعتقاد دارند محمود حجتی گزینه مناسبی برای شهرداری است، تا چه‌اندازه او را برای این جایگاه مناسب می‌دانید؟

آقای حجتی با توجه به سوابقشان یکی از گزینه‌های ۷گانه راه یافته به مرحله نیمه نهایی هستند. حال باید بررسی کرد که برنامه‌های ایشان برای تصدی شهرداری تهران، به‌گونه‌ای است که وی بتواند مشکلات شهر تهران را از حالت بحرانی خارج و در مسیر و سراشیبی حل قرار دهد؟ در این صورت هر کدام از گزینه‌ها که بتواند مشکلی از مشکلات شهر تهران را حل و فصل کند، می‌تواند شهر تهران را مدیریت کند. هرچند این امکان وجود داشت که گزینه‌های قوی‌تری نیز در بین کاندیداهای شهرداری تهران وجود داشته باشند.

برخی معتقدند که گزینه‌های شهرداری نباید از میان مدیران دولتی باشد، زیرا انتخاب شهردار از میان مدیران دولتی، ممکن است روحانی را برای معرفی و گرفتن رأی اعتماد برای وزیر جدید دچار مشکل کند. نظر شما چیست؟

اینکه شهردار تهران نباید ازگزینه‌های دولتی باشد،کاملا منطقی است. گزینه‌ها و مدیران کارکشته‌ای در مجموعه اصلاحات وجود دارند که می‌توان از آنها استفاده کرد. بسیاری از این مدیران افراد متخصصی هستند که می‌توانند در طول دوران مدیریت خود، تغییرات مهمی در نحوه اداره شهر تهران بر اساس معیارهای نوین ایجاد کنند. از این رو نباید دولت را با چالش مواجه کرد.

زیرا این امکان وجود دارد که نفر بعدی که جایگزین نفرخارج شده از دولت، خواهد شد در مجلس برای گرفتن رأی اعتماد با چالش روبه‌رو شود. ضمن اینکه زمانی یک‌وزیر به هر طریق از وزارت خانه خارج می‌شود، فرصت سوزی به وجود می‌آید و با توجه به اینکه فرصت پیش رو تا انتخابات شورا یا ریاست جمهور به زودی سپری خواهد شد، باید از این فرصت حدود ۳ ساله استفاده کرد تا کارنامه روشن برای انتخابات بعدی در دست داشت. در نتیجه بسیار مهم است که اعضای شورای شهر به سمت انتخاب پر ریسک حرکت نکنند.

یکی از گزینه‌های شهرداری، منتسب به جریان قالیباف است. ضمن اینکه حاشیه‌هایی در ارتباط با املاک نجومی برای حسینی مکارم وجود داشت. آیا انتخاب و حتی نامزدی چنین افرادی به عنوان گزینه‌ شهرداری توسط شورای اصلاح‌طلب، جامعه را نسبت به شورا بدبین نمی‌کند؟ به خصوص جریان اصلاحات که با شعار مبارزه با فساد، رأی اعتماد از مردم گرفت؟

در انتخاب شهرداری این دوره به دلایل مختلف از جمله برخی چالش‌ها لازم است ۳ معیار اصلی مدنظر اعضای شورای شهر قرار بگیرد. مردم بر این موارد نیز تاکید دارند و اعضای شورای شهر هم به عنوان نمایندگان مردم باید این سه معیار را در انتخاب شهردار پایتخت لحاظ کنند. از جمله اینکه شهردار تهران باید به پاکدستی شهره باشد و به هیچ عنوان نباید از گزینه‌هایی که در ذهن مردم در مورد آنها شائبه فساد وجود دارد، استفاده کرد.

با لحاظ کردن این مورد، فردی که در بین کاندیداهاست و نامش در لیست افراد دریافت کننده املاک نجومی وجود داشته، این ذهنیت را در بین مردم به وجود می‌آورد که یکی از گزینه‌های اصلاح‌طلبان برای اداره شهر تهرام فاقد وجوه پاکدستی است. از این رو باید از انتخاب وی برای شهردار آینده احتراز کرد. نکته دومی که باید در انتخاب شهردار مدنظر اعضای شورا قرار بگیرد، این است که فرد منتخب شورا باید از فن و تخصص لازم برخوردار باشد و اگر گزینه‌ای در بین گزینه‌های ۷ گانه موجود راه یافته به مرحله نیمه نهایی وجود دارد که از تخصص لازم برخوردار نیست، بهتر است چنین گزینه‌ای مورد تایید اعضای شورای شهر تهران قرار نگیرد.

سومین موردی که از نظر من باید در انتخاب شهردار لحاظ شود این است که شهردار تهران باید قدرت تعامل با تمامی جریان‌های مختلف را داشته باشد و با جریان‌های سیاسی و دستگاه‌های مختلف در تعامل قرار داشته باشد. در غیر این صورت نوعی عدم همکاری و عدم تعامل با شهرداری از سوی سیستم‌های مختلف به وجود می‌آید که نتیجه آن همان اتفاقی خواهد شد که برای آقای نجفی در گذشته افتاد و تکرار این فر‌آیند جز فرصت‌سوزی برای اصلاح‌طلبان نتیجه دیگری ندارد. شاید معیار تعامل در انتخاب نجفی برای اعضای شورا چندان پر رنگ نبود و اگر تجربه نجفی تکرار شود آنچه مجموعه اصلاحات به دست می‌آورد، تنها از دست دادن فرصت خواهد بود.

اعضای شورای شهر تا چه ‌اندازه بر‌اساس معیار‌های اصولی اصلاح‌طلبانه عمل‌کرده‌اند؟

به اعتقاد من اعضای شورای شهر در انتخاب شهردار تهران به معیارهای شورای سیاست‌گذاری اصلاحات عمل کردند، نه به معیارهای جریان اصلاحات. در نتیجه عملکرد اعضای شورا با آنچه فکر می‌شد، تفاوت دارد. یکی از معیارهایی‌که در شورای عالی اصلاحات دیده می‌شد، چمران‌هراسی است. چنین مواردی با گفتمان اصلاحات در تضاد است. اینکه از چمران شخصیتی هراس‌انگیز ایجاد شود، با گفتمان اصلاح‌طلبی ‌همخوانی ندارد.

اینکه نمی‌توانند یک نفر را از جریان مقابل تحمل کنند پیام خوبی ندارد و چنین برخوردهایی نشان می‌دهد که در نظر گرفتن گفتمان اصلاح‌طلبی تا چه اندازه دشوار است. باید یادآوری کرد که این مورد، بزرگ‌ترین اشکال است. سختگیری در این حوزه از نظر من قابل درک نیست که چرا اعضای شورا باید از ورود چمران به شورای شهر واهمه داشته باشند؟ در صورتی که جریان اصلاحات همراه شعار خود را «زنده‌باد مخالف من» قرار داده بود و همواره بر گفتمان دوسویه تاکید داشت. در نتیجه به نظر می‌رسد چنین نقایصی در این حوزه، در بین اعضای شورای شهر وجود دارد.

شورای شهر تهران برای اینکه رأی اعتماد شهروندان را جذب کند باید تا پایان دوران پنجم بر چه مسائلی متمرکز شود و چگونه عمل کند؟

عمکرد شورای پنجم به دلایل مختلف تا این لحظه مثبت نبود. مردم به دنبال تغییری در اداره شهر تهران هستند که آن تغییر را در زندگی روزمره خود حس کنند. در این معنا که مردم به چشم خود ببینند که مشکل ترافیک، فضای سبز، آلودگی هوا حل شده است. مردم به دنبال تغییراتی هستند که در هنگام رفت و آمد در شهر آن را مشاهده کنند. در نتیجه ایجاد تغییر محسوس در زندگی مردم، اولین ماموریت شورا است. ماموریت بعدی که باید به آن توجه ویژه‌ای صورت بگیرد، کشف فساد مدیران دوره قبلی در شهرداری تهران است.

اینکه آیا در عملکرد مالی مجموعه شهرداری سابق مشکلات مالی بوده باید مشخص شود. البته این مورد از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. ماموریت اصلی این است که اعضای شورای شهر دست به اقداماتی بزنند که سطح زندگی در زندگی روزمره مردم تغییر کند. به نظر می‌رسد در طول ۶ ماه اخیر چنین تغییری در اداره شهر تهران ایجاد نشده است.

باید دقت داشت که مردم اعضای شورا را برگزیدند و آنها اختیار تام به اعضای شورا داده‌اند تا زندگی مردم به سمت‌وسوی مثبتی حرکت کندکه آنها می‌خواهند. این مورد به شکل واقعی محسوس نیست. مردم تا زمانی که این مورد را احساس نکنند نمره مثبتی به عملکرد شورا نخواهند داد. از سوی دیگر انتصابات در شهرداری تهران نیز نشان داد که بیش از ایجاد تغییرات در زندگی شهری انتصاب‌های سیاسی مد نظر بوده و با این رویکرد نمی‌توان چندان مفید برای مردم عمل کرد.

شهرداری تهران با مشکلات بسیاری از جمله فساد اداری و مالی و استخدام‌های مازاد و غیر‌ضروری و معضلات شهری بسیار زیادی دست و پنجه نرم می‌کند، از این رو شهردار آتی تهران باید در حل این مشکلات چگونه عمل کند؟

شهر تهران یکی از شهرهای بزرگ جهان است. در نتیجه این جایگاه مدیریتش باید قابل رقابت با مدیریت شهرهای بزرگ جهان در حال توسعه و پیشرفته باشد. اما مدیریت شهری در ایران حتی در پایتخت، با مدیریت مدرن فاصله دارد. از این رو بسیار مناسب است که مدیران شهری الگو‌های توسعه شهری در سایر شهرهای بزرگ جهان را مورد بررسی قرار داده و مناسب با تهران آن الگو‌ها را پیاده کنند تا تغییرات لازم در شهر تهران ایجاد شود و مردم احساس کنند سبک خاصی از مدیریت در شهر تهران درحال اعمال است و این موضوع می‌طلبد شهردار آینده تهران از تجربه کافی برخوردار باشد تا بتوان در مقابل مشکلات مختلف در حوزه مدیریت شهری ایستادگی کرده و مشکلات را حل کند.

برخی معتقدند که انتخاب نجفی به عنوان شهردار از همان ابتدا اشتباه بود، بنابراین اصلاح‌طلبان شورا باید چگونه عمل کنند تا فرصت‌ها را بیش از این نسوزانند؟

شورای شهر تهران بر اساس تصمیمات شورای عالی اصلاحات حرکت می‌کند و شورای عالی اصلاحات، سیاسی می‌اندیشد و همان طور که شورای پنجم توسط این شورا سیاسی انتخاب شد، در مورد انتخاب شهردار نیز سیاسی می‌اندیشد و این مورد فرصت سوزی است و مردم احساس رضایت نخواهند کرد. این رویه چندان از استاندارد لازم برخوردار نیست. رویه فعلی به‌گونه‌ای است که هیچ ‌فرد متخصصی نمی‌تواند به این دایره وارد شود.

انتخاب شهردار پایتخت و عملکرد آتی او چه تاثیری در آینده اصلاح‌طلبی و کارنامه این جریان دارد؟

در اعتراضات مردمی که در دی ماه سال گذشته اتفاق افتاد برخی شعارها نشان می‌داد که مردم نسبت به دو جناح سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا انتقاد دارند. این اعتراضات نشان داد که مردم از عملکرد اصلاح‌طلبان در شورای شهر و فراکسیون امید چندان رضایت ندارند.

آینده اصلاح‌طلبان را با توجه به عملکردشان در شورا و فراکسیون امید مجلس چگونه می‌بینید؟

نظرات مردم در مورد عملکرد جریان اصلاحات مشخص است. کامنت‌هایی که مردم درشبکه‌های اجتماعی زیر پست‌های اعضای مطرح شورای عالی اصلاحات می‌گذارند، مواضع آنها را مشخص می‌کند. این موارد نشان می‌دهد مردم از جریان اصلاحات عبور کرده‌اند و آنچه از جریان اصلاحات انتظار داشته‌اند، نه از فراکسیون امید و نه از شورای شهر تهران مشاهده نکرده‌اند. البته باید دید با توجه به زمان باقی مانده چه تدبیری به وجود خواهد آمد. به اعتقاد من چون افرادی که باید تدبیر کنند چندان با واقعیت‌ها مواجه نیستند، احتمال دارد خطا‌ها تکرار شود.

هستی قاسمی