تبعات بی توجهی به معاينه فنی خودرو، يقه همه شهروندان را می گيرد

پاييز از نيمه نيز گذشت و ماه دومش به انتها رسيد اما نه از بارش هاي فصلي در تهران خبري هست و نه بادي كه هوايي جابه‌جا كند. اين اتفاق تلخ در حالي رخ مي دهد كه ميزان استفاده از خودروهاي شخصي در سفرهاي درون شهري، بيشتر و بيشتر مي شود و همه اين‌ها از تشديد آلودگي هواي شهر خبر مي دهد. اين روزهاكه بسياري از اخبار معطوف به حادثه دلخراش زمين لرزه غرب كشور شده است، غلظت آلاينده هاي هواي تهران فزوني يافته و شرايط را براي نفس كشيدن در تهران سخت تر از قبل كرده است. شاخص آلودگي آلاينده هاي هواي تهران در محدوده ناسالم قرار دارد كه خودروهاي شخصي، سهمي مهم در آن دارند.

تردد بيش از چهار ميليون خودرو در تهران در كنار بيش از سه ميليون موتورسيكلتي كه در شهر تردد مي كنند، مجالي براي بهبود شرايط هواي شهر نمي دهند. در اين شرايط، بي توجهي شمار قابل توجهي از رانندگان تهراني به انجام معاينه فني خودرو و رفع عيوبي كه به تشديد آلايندگي مي انجامد، قوزي بالا قوز در آلودگي هواي شهر شده است.

بي توجهي تهراني ها به معاينه فني

با وجود جرايم متعددي كه از سوي دوربين‌هاي شهري بر خودروهاي فاقد معاينه فني در تهران مي شودو پليس نيز جديت عمل بيشتري در توقيف خودروهاي فاقد معاينده فني كرده است اما دوباره صدها هزار خودرو در تهران بدون معاينه فني تردد مي كنند. بي توجهي به دريافت معاينه فني خودرو در شهرهايي چون تهران در حالي اتفاق مي افتد كه تجربه نشان داده انجام معاينه فني خودرو تاثير بسزايي در كاهش سوخت و آلايندگي داشته‌است و ضريب ايمني خودرو را افزايش مي‌دهد. در شرايطي كه مراكز معاينه فني خودروي متعددي در تهران راه اندازي شده و تجهيزات ‌به‌نسبت پيشرفته‌اي نيز دارد، بي‌توجهي گروهي از رانندگان سبب شده تا نيمي از ظرفيت اسمي اين مراكز خالي باشد و همزمان هواي شهر نيز آلوده تر شود.

مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران در اين باره گفته در پایتخت بیش از ۳.۸ میلیون خودرو با پلاک تهران داریم که از این تعداد در سال گذشته ۱.۲ میلیون خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده اند. موضوعی که جدا از بحث های ایجابی و اجباری در بحث گرفتن معاینه فنی وجود دارد، مساله فرهنگسازی خانواده در راستای اجرای مسئولیت اجتماعی است که این وظیفه برعهده رسانه ها قرار دارد.سيد نواب حسینی منش با بیان اینکه شهروندان نسبت به معاینه فنی بی توجه هستند، گفته متاسفانه شهروندان تا زمانی که اجبار وجود نداشت، اخذ معاینه فنی خودرو را ضرورت نمی دانستند.

البته خانواده هایی هستند که معاینه فنی را الزام می دانند؛ به ‌گونه‌اي که در حال حاضر بیش از ۴۰۰ هزار پلاک یونیک در تهران وجود دارد که هر ساله معاینه فنی خود را می گیرند و افراد منضبطی هستند که قانون را رعایت می کنند اما در مقابل ‌بيشتر افراد به مراکز معاینه فنی مراجعه نمی کنند. در پایتخت بیش از سه میلیون و ۸۰۰ هزار خودرو با پلاک تهران داریم که از این تعداد در سال گذشته یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه کردند اما سایر خودروهایی که مشمول هستند، مراجعه نکرده اند.

برخورد با منشأ اصلي آلودگي

مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران با اشاره به ضرورت معاینه فنی موتورسیکلت‌های شهر تهران اظهارداشت: موتورسیکلت‌ها از لحاظ معاینه فنی و همچنین آلودگی صوتی دچار مشکلاتی هستند که نسبت به حل این مشکل بی‌توجهی می شود.حسینی‌منش با بیان اینکه موتورسیکلت ها به هیچ نوع قانونی پایبند نیستند، گفت: موتورسیکلت ها هیچ قانونی اعم از ترافیک و قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی‌کنند و تا کنون برخورد مناسبی نیز با آن‌ها نشده است.

وی با بیان اینکه در حوزه معاینه فنی شهرداری تهران ۱۰ خط مکانیزه ویژه موتورسیکلت را در مراکز معاینه فنی ایجاد کرده است، افزود: در سال گذشته از حدود چهار میلیون موتورسیکلتی که در تهران وجود داشت، فقط ۲۰۰ دستگاه موتورسیکلت به مراکز معاینه‌فنی مراجعه کردند. عدم مراجعه موتورسیکلت‌ها به مراکز معاینه فنی، نشان دهنده این است که اهمیتی برای موضوع سلامت موتور و معاینه فنی قايل نمی‌شوند.

از طرفی در وزارت کشور تاكنون دستورالعملی برای چگونگی اجرای معاینه فنی موتورسیکلت تهیه نشده است.حسینی منش در رابطه با طرح ترافیک موتورسیکلت ها نیز گفت: با توجه به اینکه قرار بود طرح ترافیک موتورسیکلت ها اجرا شود و الزام معاینه فنی برای این طرح، بیش از هزار دستگاه موتورسیکلت به مراکز معاینه فنی مراجعه کردند.

در مجموع باید گفت کار معاینه‌فنی در مراکز انجام می شود اما نه در سیمفا ثبت می شود و نه دستورالعملی در وزارت کشور برای آن وجود دارد. حسینی منش با بیان اینکه خودرو عامل اصلی آلودگی هوای شهر تهران است، گفت: فرقی نمی‌کند خودروي سبک یا سنگین باشد. خودرو، عامل اصلی آلودگی هواست و شهرداری تهران به جد نسبت به موضوع معاینه فنی حساس است و در دوره مدیریت جدید دستور داده شده تا خودروهای شهرداری از سلامت برخوردار باشند. برای حل آلودگی هوا ، مصوبه قانونی کشور را داریم که بابت خودروهای تولید داخل که بیشتر از ‌هشت لیتر بنزین مصرف می کنند، یک خودروی فرسوده از رده خارج ‌مي‌شود اما چرا این موضوع توسط برخی افراد وتو می شود؟ از طرفی قانون فیلتر دوده را برای خودروهای سنگین داشتیم‌كه اجرا نشد. قانون ها وجود دارند اما دستگاه ها اجرا نمی کنند.

كاهش سن معاينه فني خودرو

بدون شك معاینه فنی، یکی از راهکارهای موثر برای کنترل خودروهای آلاینده است. تحقیقات انجام شده درباره اهمیت معاینه فنی نشان می‌دهد كه انجام صحیح معاينه فني خودروهامي تواند سالانه مواد آلاينده را به ميزان ۴۲۵ هزار تن و حدود ۲۵درصد از آلودگي هواي تهران را کاهش دهد. اما ازآنجايي‌كه برخی مردم دانسته یا ندانسته به آلودگی محیط زیست توجه ندارند و با فعالیت‌های خود باعث آلودگی هوا می‌شوند، بايد قوانین و رویکرد متولیان و مسئولان نيز در این باره مورد تجدید نظر قرار گیرد.

یکی از قوانینی که جای بحث دارد و باید بر اساس واقعیت‌های روز دوباره کارشناسی شده و فوري تغییر كند، قانون معافیت چهار ساله خودروهای صفرکیلومتر از معاینه فنی است؛ این قانون موجب نگرانی بحق دوستداران سلامتی محیط‌زیست شده است. برخی صاحب‌نظران حوزه محیط‌زیست بر این باورند که این قانون به افزایش ۲۵درصدی آلودگی هوای شهر کمک کرده است.

توجه به این امر وقتی ضرورت اساسی پیدا می‌کند که بدانیم خودروهای داخلی در آلودگی هوا سهم ۸۰ درصدی دارند و حتی ممکن است پس از چهارسال فرسوده و از رده خارج شوند.در چنين شرايطي بازنگري در قوانين فعلي معاينه فني در كنار الزام بيشتر رانندگان به معاينه فني و ايجاد حس مسئوليت اجتماعي در آن‌ها، مي تواند راهي براي كاهش آلودگي هواي تهران بگشايد.