دریاچه ارومیه با وان پر نمی‌شود

رئیس جمهور وعده داد تا آخر این دولت یک متر آب به دریاچه ارومیه اضافه شود و معاون اول رئیس جمهور هم از انتقال آب حتی از خارج هم که شده برای پر کردن این دریاچه خبر داد که امری محال به نظر می‌رسد.

احتمالا با توجه به اینکه اکثر قول‌های دکتر روحانی مثل قیمت دلار، ایجاد شغل برای فارغ التحصیلان و... عملی نشده، به این وسیله می‌خواهند نهایت سعی‌شان را بکنند تا ترکیه را وادار و مجبور کنند مقداری از آب دریاچه وان را به دریاچه ارومیه بدهد تا یک متری که قول داده‌اند، عملی شود.

اما دریاچه وان حدود ۷۸ کیلومتر با نزدیکترین نقطه دریاچه ارومیه فاصله دارد، ضمن اینکه ارتفاعاتی سر راه دارد و از نظر تکنیکی چه هزینه‌ای باید برای انتقال آب از وان بدهیم؟

از طرفی ترک‌ها حاضر نیستند که وان هم گرفتار سرنوشت دریاچه ارومیه شود. وان را از چشم‌شان هم گرامی‌تر می‌دارند و نمی‌گذارند حتی یک قطره از آب آن کم شود ضمن اینکه دریاچه وان حدود دوسوم دریاچه ارومیه است. یعنی همه آب وان را هم انتقال دهیم، دریاچه ارومیه پر نمی‌شود.

راهکار چیست؟حوزه آبی دریاچه ارومیه هفت و نیم میلیارد مترمکعب در سال آب دارد که البته در زمان خشکسالی کمتر شده است. آقای روحانی در ابتدای دولت یازدهم از بهینه‌سازی سیستم آبیاری کشاورزی و دامداری به قطره‌ای و بارانی خبر داد تا به این وسیله در مصرف آب صرفه جویی شود و ۴۰ درصد از آب این حوزه را به دریاچه ارومیه دهند ولی این کار نشد.

۷۵۰ هزار هکتار زمین در حوزه دریاچه ارومیه است که برای اینکه آب قطره‌ای یا بارانی به آن بدهند، لازم است که هکتاری حدود ۱۰ میلیون تومان هزینه کنند که آن را هم انجام نداده‌اند.

بنابراین قولی که داده‌اند که ۴۰ درصد از آب حوزه را به دریاچه ارومیه می‌دهند، عملی نشده است. اگر این کار عملی شود که با صرف میلیاردها دلار و تومان خواهد بود و سیستم آبیاری در حوزه دریاچه ارومیه بهتر شود، بهبود پیدا کند و مدرن شود، در آن صورت می‌توان دریاچه ارومیه را احیا کرد ولاغیر.

از طرفی طرحی هم ارائه داده‌ایم که حدود ۲۰ درصد (یک پنجم) از آب پشت سدها که بالغ بر ۳۶ سد روی رودخانه‌های مشروب کننده دریاچه اورمیه است را به دریاچه ارومیه بدهند ولی گفته می‌شود که کشاورزان پمپ می‌گذارند و آن را می‌کشند درحالی که سوابق نشان می‌دهد با گذاشتن مراقب می‌توانند از این کار جلوگیری به عمل آورند ولی واقعیت این است که با این سیستم و بدقولی‌ها متاسفانه امیدی به احیای دریاچه ارومیه نیست.

اسماعیل کهرم - استاد دانشگاه