راز سربسته بدرفتاری علیه ایرانیان در گرجستان

خبر بدرفتاری با ایرانیان در مرزهای گرجستان موجی از گمانه‌زنی‌ها را در داخل کشور و عرصه بین‌المللی به دنبال داشته است. کار به جایی رسیده که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های داخلی از مسافران ایرانی بخواهد تا اطلاع ثانوی از سفر به تفلیس خودداری کنند. برخی از تحلیلگران این فرضیه را مطرح کرده‌اند که آیا تهران پس از یک دهه اعتماد و روابط دوستانه با این کشور، باید در سیاست‌های خود با تفلیس تجدید نظر کند.

مروری بر روابط این دو کشور، هیچ گونه علایم تنش‌آلودی را نشان نمی‌دهد. بیش از یک دهه است که روابط این دو کشور مبتنی بر تفاهم و اعتماد متقابل بوده است. پس از استقلال گرجستان، ایران یکی از اولین کشورهایی بود که تمامیت ارضی این کشور را به رسمیت شناخت و همچنین پس از جنگ اوستیای جنوبی در سال ۲۰۰۸ میلادی، از طرح الحاق این منطقه به روسیه حمایت نکرد.

همچنین پس از بالا گرفتن تنش‌ها و قطع واردات گاز طبیعی روسیه به گرجستان در فصل زمستان، رایزنی‌هایی برای جایگزینی گاز طبیعی ایران انجام شد. بنابراین روابط این دو کشور در حوزه قفقاز سالیان متمادی مثالی‌زدنی بوده و حتی چند سالی است که تفلیس مقصد بسیاری از گردشگران ایرانی شده است. با این حال ماجرای دیپورت ۱۱۲ ایرانی در مرزهای گرجستان و اخبار بدرفتاری‌های پلیس این کشور با این مسافران، به نگرانی ایرانی‌ها در داخل دامن زده است. در چند روز اخیر برخی از تحلیلگران، ناف این ماجرا را به ادعای پولشویی علیه ایرانیان پس از پلمب ۱۲ صرافی ایرانی در گرجستان گره زده‌اند.

هر چه باشد این اتفاق، به کلافی سردرگم بدل شده که نه طرف گرجستانی حاضر است، این اتفاق را به گردن بگیرد و مسئولیت آن را بپذیرد و نه کسی می‌تواند راز سربسته بدرفتاری علیه هموطنان ما را بگشاید. ریشه ابهام پیش رو در کجاست؟ اگر چه وزارت خارجه گرجستان از پذیرفتن مسئولیت و شفاف سازی درباره آن شانه خالی می کند، اما به نظر می رسد که این ماجرا احتمالاً بی‌ربط به فشارهای امریکا علیه ایران نباشد.

به نظر می‌رسد که سیاست‌های گرجستان در قبال ایران تحت تأثیر سیاست‌های امریکا است. سؤال اساسی این است که در سفر اخیر جان بولتون به این کشور چه گذشته است؟ عدم تأیید موضوع و اصرار به طولانی شدن ابهام، نشانه سیاست یک بام و دوهوایی و مرموزی است که تفلیس با آن از یک سو به دنبال جلب رضایت و خوشایند ترامپ است و از سوی دیگر قادر نیست از مواهب و مزایای دوستی با ایران چشم بپوشد.

گره داستان دیپورت هر چه باشد، پیوستن زیرپوستی و با اکراه تفلیس به گروه فشار علیه ایران، نقض عهد مودت دیرین و حسن رابطه چندین ساله با ایران است. خروج یکجانبه ترامپ از برجام و همچنین بی‌اعتنایی به حکم محاکم بین‌المللی، نقض قوانین بین‌المللی و یک بازی آشکار دو سر باخت است و تفلیس از این پس نمی‌تواند همچون گذشته هم از منافع و مزایای روابط چندین ساله با ایران منتفع شود و هم برخی محافل در بخش‌هایی از دولت رویکردهای مبتنی بر اذیت ایرانیان را در پیش بگیرند.

تورقی در تاریخ معاصر روابط این دو کشور گویای صداقت، وفای به عهد و حسن نیت ایران است. ایران همواره در روزهای مبادا در کنار گرجستان بوده است. روابط گرم ایران با گرجستان در روزهای سرد تفلیس، اتفاق ساده‌ای نیست که به طرفه‌العینی از خاطرها برود. فصل سرد زمستان به پایان می‌رسد و با فرا رسیدن بهار، حسن نیت دولت‌ها در خاطرها می ماند.

علی هادیان