سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
کد مقاله: ۹۷۰۷۰۰۰۵۴

درباره پدیده «بام‌سبز»، باید و نبایدهای راه‌اندازی و فایده‌هایش در ۲ فصل آخر سال

بام سبز,فضای سبز روی سقف خانه,چگونگی ایجاد بام سبز

زمانی‎که یکی پس از دیگری، خانه‏ های ویلایی با حیاط و باغچه‌های سبز و دوست‎داشتنی را در هم می‏کوبیدیم تا به جایش برج‌های خاکستری احداث کنیم، حواسمان به این نبود که ما انسان‎ها، دربلندمدت از محیط‎های تنگ و بی‌نور و محدود خسته می‌شویم و خیلی زود دلمان برای گل و گیاه و نور و نسیم، تنگ خواهد شد. شاید به خاطرِ همین خستگی و دلتنگی بود که معماران و طراحان، با ایده و اجرای پروژه «بام‌های سبز» به نجات روح و روان شهروندانِ شهرهای بزرگ آمدند و با طراحی ساز و کــاری که به ساکنان آپارتمان‌ها و برج‌نشین‌ها، اجــازه می‌داد نه‌تنها روی بام ساختمان، باغ و باغچه داشته باشند، بلکه به باغبانی بپردازند، این خلاء را پر کردند.

امروزه با گسترش آپارتمان‎نشینی، از بین رفتن حیاط‌ها و بی پاسخ ماندن نیاز انسان‌ها به فضای سبز و طبیعت، توجه زیادی به وجود فضای سبز در تراس‌ها و پشت‌بام ساختمان‌ها می‎شود که به فناوری «بام سبز» معروف است. مهم است بدانیم بام‌های سبز به وجود آمده‌اند تا گیاهان را به طور طبیعی رشددهند، پس عوض شدنِ فصل‌ها و از راه رسیدن پاییز و زمستان، نه‌تنها تاثیر منفی بر ماهیت بام‌های سبز ندارد، بلکه اگر برای بام‌سبزتان، گیاهانِ مناسب با نور اریب خورشید در دوفصل آخر سال و مقاوم در برابر سرمای هوا انتخاب کنید، جلوه تازه‌ای از طبیعت پیش روی تان می‌گذارنــد.

 بام‌سبز چی هست؟

«روف‌گاردن» یا «بام باغ» به معنی ایجاد فضای سبز روی سقف منازل است. روف گاردن‌ها می‌توانند فضایی مفرح و بسیار زیبا در ارتفاع ساختمان که بلااستفاده مانده‎، ایجاد کنند. بام باغ‎های خانگی‌، با پوشش‏های گیاهی زیبا و جذاب طراحی می‎شوند و می‏توانند فضایی سبز و دنج روی پشت‎بام ساختمان‌ها بسازند و برای علاقه‎مندان به کشت و کارهای جمع و جور، فضایی باشند برای تجربه باغبانی. به بیان ساده: بام سبز یک سیستم سبک‌وزنِ مهندسی‎‏ساز است که رشد گیاهان را در پشت‎بام میسر ساخته و در عین حال در برابر اشعه خورشید و اتلاف انرژی هم از بام محافظت می‎کند. فناوری مدرنی که امروزه بر پایه سقف سبز، روی پشت‎ بام‎ها و تراس‎های خانه‌های آپارتمانی اجرا می‌شود و شما می‌توانید با استفاده از این ایده کاربردی، فضای سبز زیبایی روی بام ساختمان منزل خود ایجاد کنید.

بام‌های سبز در انواع «متمرکز» یا «فشرده» و «گسترده» یا «وسیع»، بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز، طبقه‌بندی می‌شوند. بام‌های سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی هستند، به‌عنوان بام‌های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بام‌ها نیازمند آبیاری، کوددهی و دیگر مراقبت‌ها هستند. در مقابل، بام‌های سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستم‌های خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل رسیدگی در حد یک‌بار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند.

تاریخچه کاربرد بام‌سبز در دنیا

دقیقا مشخص نیست ایده اصلی طرح بام‌سبز منسوب به چه کسی است. شاید این ایده از توصیف باغ‌های معلق بابل نشئت گرفته باشد. (باغ‌هایی که در واقع روی بام ها و مهتابی های چند ساختمان قرار داشتند) شکل اولیه بام‌های سبز، به ایسلند و اسکاندیناوی برمی‌گردد؛ دلایل شکل‌گیری بام‌های سبز در این مناطق که اقلیمی سرد دارند، محدودیت مصالح ساختمان سازی بوده‌است؛ به‌طوری‌که ساکنان را بر آن داشته برای ساخت وساز، تا حد امکان از مصالح بوم‌آورد آن مناطق که شامل کلوخ چمنی است، ‌استفاده کنند و بام‌هایی بسازند شامل ترکیبی از دو سه لایه کلوخ چمنی روی لایه‌ای از شاخه‌ها و ترکه‌های کوتاه. این بام‌ها در عین این که بدوی بوده‌اند، به عنوان یک عایق حرارتی برای ساختمان عمل می کردند و الهام بخش بام‌های سبز امروز به حساب می آیند. منتها شکل مدرن بام‌های سبز، در دهه ۱۹۶۰ میلادی در کشور «آلمان» توسعه و به بسیاری از کشورهای دنیا گسترش یافت.

چطور می‌توانیم بام‌سبز داشته باشیم؟

برای ساختن یک فضای سبز زیبا روی پشت‏بام یا تراس آپارتمان‌تان، باید از کارشناسان حرفه‌ای در این زمینه کمک گرفته و با استفاده از نقشه‎‏برداری و محاسبات دقیق، انتخاب مواد و مصالح مناسب و همچنین اجرای صحیح، روی تراس یا بام، محوطه‌سازی کنید. ایجاد روف‌گاردن دو مرحله دارد: مرحله اول امور عمرانی و ساخت و ساز است و مرحله دوم لنداسکیپ و ایجاد فضای سبز و افزودن تجهیزات فضای باز مانند آلاچیق، سایه بان، مبلمان باغ و باربیکیو. تصویر مقابل، به شکل واضــح، لایه‌های مختلف یک بام‌سبز را نشان می‌دهد:

در ادامه، یک سری نکات درباره ساخت بام‌سبز را مرور می‌کنیـــم.

۱. انتخاب مصالح

یکی از مهم‌ترین عواملی که باید در انتخاب مصالح بام سبز در نظر گرفت، محدودیت وزن است و برای هر نوع طراحی و تغییراتی که در بام‌باغ داده می‎شود، باید وزن مصالح را در نظر گرفت.

۲. محاسبه وزن آیتم‌ها

مهندس ساخت یک بام‌باغ، باید حواسش به وزنِ هر آِیتم در ساخت و ساز و از همه مهم‌تر، وزنِ آب جاری به هنگام رانندگی و وزن برف، هنگام باریدن برف بر ساختمان باشد و تمام این‌ها را محاسبه کنـــد.

۳. عملیات «ایزولاسیون»

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در ساخت بام باغ به آن پرداخته شود، انجام دقیق عملیات «ایزولاسیون» است.یعنی طراحی و اجرای مرز و پوششی که آب را مهار و از نشت آب به زیر بام سبز، جلوگیری می کند که با توجه به مساحت بام، می‎توان از مواد و روش‏های مختلفی مانند قیر و گونی، برای ایزولاسیون روف گاردن استفاده کرد.

۴. دقت به «زهکشیِ بستر کاشت»

اگر اهمیت زهکشی در بام‌سبز بیش از ایزولاسیون نباشد، کمتر نیست. زهکشی در بام، از دو سو دارای اهمیت است؛ اول برای حفظ سلامت ریشه گیاهان مورد استفاده در بام سبز و دوم برای جمع‎آوری و هدایت آب مازاد به لوله‎های خروجی.

۵. «فیلترینگ»

عملیاتی که در آن از انتقال املاح خاک به لایه‏های پایین‏تر ممانعت شود، «فیلترینگ» نام دارد و از طریق لایه‌ای از الیاف انجام می شود. انجام ندادن این عملیات باعث تغییر بافت خاک و مسدود شدن مسیرهای زهکشی بام سبز می‎شود.

۶. انتخاب خاک مناسب

برای ایجاد بام باغ نیاز به خاک مناسب است و انتخاب دقیق خاک، یکی از مهم‏ترین مواردی است که باید به آن توجه کرد و نحوه آماده سازی آن را با کمک کارشناسان انجام داد. چرا که خاک در بام‌باغ دارای محدودیت‎هایی مثل وزن کم و توانایی زیاد در جذب آب است.

ضمن این که اگرچه می‎توان با کوددهی، نیاز غذایی گیاهان را در بام‌های‌سبز برطرف کرد اما باز هم خاک این سازه، باید دارای مواد غذایی باشد.

۷. انتخاب گیاه مناسب

هدف اصلی از ساخت بام سبز، ایجاد فضای سبز است و همه هزینه‎هایی که از نظر ساخت آن انجام می‏شود، برای رسیدن به این هدف است. پس مهم است در انتخاب گیاهانی که قرار است در این فضا رشد و حالمان را خوب کنند، دقت کنیم و گیاهانی انتخاب کنیم که در چنین فضایی، ماندگاری بیشتری داشته باشند. میزان رشد ریشه، میزان تحمل گیاه در مقابل گرما و نور مستقیم خورشید و همچنین میزان پایداری آن در مقابل وزش بادهای شدید و برف و بارندگی  از جمله خصوصیاتی است که باید در زمان انتخاب گیاه به آن توجه داشته باشید.

مهین ساعدی

khorasannews.com
  • 9
  • 5
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه
ویژه سرپوش