نگهداری کودکان معتاد بدسرپرست در مراکز اقامتی میان مدت بهزیستی

حبیب الله مسعودی فرید در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به فعالیت شش مرکز اقامتی میان مدت برای نگهداری از کودکان معتاد بدسرپرست در سراسر کشور گفت: در چند استان حدود شش مرکز نگهداری از کودکان معتاد به شکل میان مدت مشغول فعالیت است. سازمان بهزیستی قصد دارد تا به  فراخور هر استان این مراکز را طراحی کند و قصد ندارد تا در همه استان‌ها این کار را انجام دهد؛ چرا که اگر در استانی تعداد کودکان معتاد پایین است می توان  از مراکز اقامتی استان‌های معین استفاده کرد.

وی با اشاره به نقش میانجی این مراکز بعد از دوره درمان و سم زدایی کودکان و پیش از ورود آنها به  مراکز شبه خانواده افزود: این کودکان نمی‌توانند از همان ابتدا وارد مراکز «شبه خانواده» شوند، چرا که این مراکز شبیه یک خانواده هستند و نمی شود کودکی که تازه از سم زدایی برگشته است به سرعت وارد خانه‌ای شود که در آن سایر بچه‌ها وضعیت استواری دارند. بر اساس برنامه‌ریزی سازمان بهزیستی  این کودکان ابتدا در مراکز میان مدت خدمات روانشناسی، مددکاری و روانپزشکی را دریافت می‌کنند. همچنین سازمان بهزیستی در این مرحله  به طور همزمان تلاش می‌کند که در صورت امکان این کودکان را به خانواده سببی و نسبی خود بازگرداند.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی با تاکید بر اینکه این اقدام به نوعی فرایند« مددکاری فعال» است که در گذشته انجام نمی شد، اظهار کرد: سازمان بهزیستی به خانواده این کودک هم کمک‌هایی را ارائه می‌کند، برای مثال اگر پدر این کودک معتاد است به او کمک می کنیم تا وارد درمان اعتیاد شود. همچنین اگر این خانواده دچار مشکلات  معیشتی باشند به آنها کمک می کنیم.

مسعودی فرید با با بیان اینکه کودکان معتاد در دو دسته قرار می‌گیرند، تصریح کرد:  بعضی از این کودکان مربوط به خانواده‌هایی  با وضع به سامان هستند که عمدتا سیاست جهانی و ایران در حوزه اعتیاد این است که این کودکان  باید به مراکز درمان سرپایی بروند. یعنی باید اگر  به بستری در بیمارستان نیز نیاز بود ، این کودکان پس از بهبودی دوباره به جمع خانه و خانواده خود برگردند.

وی با اشاره به اینکه  تعدادی از این کودکان نیز متعلق به خانواده‌های نا به سامان و بدسرپرست هستند، گفت: بر اساس تجربه‌ای که در چند استان داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که رسیدگی به این کودکان نیازمند بازنگری اساسی است. به همین دلیل به این نتیجه رسیدیم که  باید این کار را با رویکرد «مدیریت مورد» انجام دهیم. الان سیاستی که در همکاری با ستاد مبارزه با مواد مخدر، طرح « نماد» آموزش و پرورش و وزارت بهداشت در حوزه پیشگیری دنبال می‌کنیم این است که اگر کودک معتادی وجود داشت ابتدا به نظام سلامت وارد شود و در بیمارستان کارهای اولیه مانند سم زدایی انجام شود تا از لحاظ جسمی به یک پایداری برسد؛ سپس بر اساس پروتکلی که با کمک ستاد مبارزه با مواد مخدر نوشته شده است، کودک  بد سرپرست به مراکز نگهداری میان مدت تحت پوشش سازمان بهزیستی وارد شود.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه اظهار کرد: اگر بعد مدتی دیدیم این اقدامات مثمر ثمر نبوده‌اند و این خانواده در  دوره بعد درمان و سم زدایی نتوانسته است شرایط خوبی داشته باشد، کودک را وارد مراکز شبه خانواده می‌کنیم تا خدمات تحصیلی و ... را دریافت کند. بنابراین نیازمند مراکز میان مدت برای نگهداری کودکان بدسرپرست هستیم.

مسعودی فرید  با اشاره به فعالیت این مراکز در شش استان از جمله خراسان شمالی، البرز، تهران و خراسان جنوبی و .. . افزود:  اما الان درحال بررسی این هستیم که اصلا کدام استان‌ها به این مراکز نیاز دارند؟ در این شش مرکز پذیرش کودکان بیش از ۲۰۰ مورد در کل کشور نبوده است با این حال  رویکرد ما  باید فعال‌تر باشد. طرح نماد به ما کمک می کند شناسایی فعالانه داشته باشیم. این مراکز فقط برای کسانی است که بدسرپرست هستند؛  با این حال بخشی از ظرفیت همین مراکز نیز همچنان خالی است و حتی  ظرفیت استان های البرز و تهران نیز تکمیل نشده است.

به گفته وی شناسایی این تعداد کودک و خالی بودن ظرفیت این مراکز نگهداری بدین معناست  که هم تعداد این کودکان زیاد نیست و هم سازمان بهزیستی باید رویکرد خودش  را از طریق طرح نماد و ... فعالانه‌تر کند. به ویژه آنکه وضعیت این کودکان ممکن است با کودک آزاری، کار اجباری و ... همراه باشد.