مهم‌ترين عامل افزايش نزاع و درگيري، افزايش خشونت و كاهش آستانه تحمل در جامعه است
- افزايش پرخاشگري ناشی از فشارهای اقتصادی، افزایش بیکاری، ایجاد فاصله و شکاف میان درآمد و مخارج خانواده، کمبود فرصت‌های شغلی و گسترش شهرنشینی است.
- گاهي خشونت‌ها منجر به بروز رفتارهايي از جنس جرم و جنايت مي‌شود، تعرض و تجاوزهاي جنسي نمونه‌اي از بروز خشونت بوده كه سبب كاهش امنيت در جامعه مي‌شود
- نبود شادي ميان مردم و هزينه بر بودن تفريحات سالم افراد را مجبور كرده كنج عزلت گزيده و خود را محصور ميان خانه و كارشان كنند
- مسئولان به‌جای ارائه طرح‌هایی مدون و غیر قابل اجرا به دنبال راهكارهاي عملي و جدي براي کاهش آمار خشونت و اضطراب در جامعه باشند
- به گفته اداره کل پزشکی قانونی استان تهران، شمار مراجعه کنندگان نزاع به مراکز پزشکی قانونی در هفت ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۶، ۵۷ هزار و ۶۰۴ بوده و حاكي از افزايش۶ درصدي است.براساس اين گزارش از ابتدای فروردین تا پایان مهر امسال ۶۱ هزار و ۳۸۹ تهرانی به دلیل آسیب‌های ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی این استان مراجعه کردند.
- آمار نگران كننده افزايش نزاع‌ها و مشاجرات ميان افراد، در حالي مطرح مي‌شود كه مهم‌ترين عامل آن افزايش خشونت و كاهش آستانه تحمل در جامعه است. سال‌هاست جامعه به دلايل گوناگون از تبعات خشونت رنج مي‌برد به طوري كه محاكم دادگستري مملو از پروندهايي است كه به نحوي خشونت يكي از دلايل بروز آن بوده است. اما عوامل متعددي در افزايش خشونت و كاهش آستانه تحمل افراد نقش دارند به عبارت ديگر افزایش پرخاشگری در جامعه ما به علت‌های مختلفی برمی‌گردد اما معمولا این مساله ناشی از فشارهای اقتصادی، افزایش بیکاری، ایجاد فاصله و شکاف معنادار میان درآمد و مخارج خانواده، کمبود فرصت‌های شغلی و گسترش شهرنشینی است. از سوی دیگر در کلانشهرهايی مانند تهران، مشهد، اصفهان و شیراز، خبری از آرامش و آسودگی نیست؛ زیرا این شهرها معمولا دارای آلودگی بصری بوده و مردم این شهرها روزانه با حجم زیادی از مشکلات ترافیکی، استرس، اضطراب و محدودیت زمان روبرو هستند. زندگی آپارتمان‌نشینی، عدم رفت و آمد با همسایه‌ها و تغذیه نامناسب هم مزید بر علت شده تا پرخاشگری در سطح جامعه امروزی به شدت رشد و گسترش یابد و این اصلا به نفع جامعه ما نیست.
نابرابري در جامعه و فاصله زياد طبقاتي
مشاهده عدم برابري در جامعه و فاصله بسيار زياد طبقاتي و تحميل هزينه سنگين به قشرمتوسط و ضعيف جامعه از جمله موضوعاتي است كه به افزايش خشونت در جامعه دامن زده اين درحالي است كه طوفان‌هاي اقتصادي كه در ماه‌هاي اخير به مردم تحميل شده سبب شده تا بسياري به ويژه قشر كارگر مجبور شوند از صبح تا پاسي از شب را براي كسب درآمد صرف كنند و در اين راه تمام تفريحات و خوشي را بر خود حرام كنند كه اين موضوع مي‌تواند روند افزايش خشونت در جامعه را سرعت بيشتري ببخشد و نتيجه آن نيز همان رشد۶ درصدي شمار مراجعه كنندگان به پزشكي قانوني به دليل نزاع است.
فشارهاي اقتصادي كه سال‌هاست گريبانگير افراد شده در ماه‌هاي اخير به اوج خود رسيده و قشر متوسط و ضعيف جامعه را به شدت تحت فشار قرارداده است. و سبب شده تا افراد در مواجه با يكديگر و وجودكمترين اختلافي، آستانه صبرشان لبريز شده و با يگديگر به نزاع بپردازند و در اين هنگام، خشم خود را كه در اين سال‌ها به علل گوناگون فروخورده‌اند، را ابراز كنند. اما نكته مهم اين است كه افزايش خشونت درجامعه موضوعي است كه بارها جامعه‌شناسان و رفتارشناسان در مورد آن هشدار داده‌اند و مخاطرات و تبعات سنگين آن را يادآور شده‌اند.
طبق تعريف جامعه شناسان، پرخاشگری عبارت است از رفتاری که با هدف صدمه زدن یا آسیب رساندن به موجود زنده دیگرانجام شود. رفتار پرخاشگرانه ممکن است کلامی یا فیزیکی باشد. انسان‌ها نیازمند درک دنیای پیرامون‌شان به عنوان جایی قابل پیش‌بینی و منظم هستند. این درک به افزایش مهار و کنترل محیط، خود اثربخشی، حرمت نفس، سلامت روان منجر خواهد شد.
فقط آمار، از ارائه راهكار خبري نيست
اما افزايش مشاجره‌هاي خياباني و زدوخوردهايي كه گاه منجر به ضرب و جرح افراد مي‌شوند يكي از دغدغه‌هايي است كه سال‌ها مطرح بوده هرچند كه با وجود تبعات آن براي افراد و جامعه همچنان روبه افزايش آن ادامه داشته و براي كاهش آن اقدامي جدي صورت نگرفته است. به عبارت ديگر گويي قرار است تنها مسئولان به طرح اين معضل اجتماعي بپردازند و از ارائه راهكار براي كاهش آسيب و معضلي كه پيامدهاي زيادي به دنبال دارد خبري نيست. در حالي كه افرادي كه در جامعه زندگي مي‌كنند شاهد بسياري از معضلات اجتماعي هستند و آنها را از نزديك لمس مي‌كنند پس طرح موضوع به تنهايي نمي‌تواند آسيبي كه در اين سال‌ها به معضل و بحران تبديل شده را كاهش يا برطرف كند .
افزایش میزان خشونت و نزاع های خیابانی و خانگی درکشور به مثابه یک خطر جدی است که باید مورد توجه مسئولین کشور قرار بگیرد. بی‌شک این آمار باید مورد توجه جدي مسئولین قرار گيرد زیرا بسیاری از این نزاع‌های خیابانی منجر به جرح و رسیدگی نمی‌شود و قطعا آمار خشونت‌ها بیش از این خواهد بود.
فشارهای اقتصادی، عامل مهمی در ایجاد خشونت است
جعفر کوشا، عضو انجمن جرم‌شناسان ایران، محیط و تاثیرگذاری آن بر رفتار انسان را از عوامل مهم افزایش خشونت دانسته و به پانا گفته‌است: محیط اجتماعی در شمال شهر و جنوب شهر به لحاظ نوع فرهنگ و دفاع اجتماعی می‌تواند تاثیرگذار باشد و تعارض میان فرهنگ حاکم و خرده‌فرهنگ‌ها باعث بروز برخی رفتارهای خشونت‌آمیز می‌شود. به گفته این جرم شناس، فشارهای اقتصادی عامل مهمی در ایجاد خشونت افراد جامعه است زیرا مردم به دلیل ناتوانی در بحث درآمدهای روزانه از طریق فرافکنی و اعمال خشونت به دیگران سعی می‌کنند تا فشارهای ناشی از مشکلات اقتصادی را از خود دور کنند.
او ادامه می دهد: طبق آمارها روشنفکری و تحصیلات بالا می‌تواند به کاهش بروز رفتارهای خشونت آمیز کمک بسزایی داشته‌باشد و افراد بی‌سواد از این نوع رفتار خشونت‌آمیز بیشتر استفاده‌می‌کنند.
در حالی که عضو انجمن جرم‌شناسان ایران بر کمتر بودن خشونت میان تحصیلکردگان تاکید می‌کند؛ محمود گلزاری، روانشناس و استاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است که طبق آمار و اطلاعات ارائه شده خشونت در خانواده‌ها حتی در بین تحصیلکردگان و کودکان نیز رو به افزایش است.
افزايش خشونت در جامعه به طرق گوناگوني صورت مي‌گيرد و گاهي به صورت زدوخورد فيزيكي دركوچه و خيابان بوده و در برخي از موارد منجر به مراجعه افراد به دستگاهي قضايي مي‌شود و آمارهاي ارائه شده نيز مبين اين گونه نزاع‌هاست اما در بسياري از موارد خشونت اعمال شده در دستگاه قضايي يا پزشكي قانوني ثبت نمي‌شود يا به عبارت ديگر افراد به دلايل گوناگون از جمله ترس از آبرو آن را در محاكم مطرح نمي‌كنند كه خشونت عليه زنان و خشونت‌هاي خانگي نسبت به زنان و فرزندان از آن جمله‌اند كه آمار بسياري از آنها در نه در جامعه و نه در محاكم مطرح نمي‌شود. گاهي نيز اين خشونت‌ها منجر به بروز رفتارهايي از جنس جرم و جنايت مي‌شود، تعرض و تجاوزهاي جنسي كه در سال‌هاي اخير موارد گوناگوني از آنها منتشر مي‌شود نيز نمونه‌اي از بروز خشونت بوده كه سبب كاهش امنيت در جامعه مي‌شود.
زنگ خطري كه به صدا درآمده
در اين ميان ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های زیادی که طی سال‌ها به صورت کاملا سلیقه‌ای و بدون مبنای شرعی و عرفی تحمیل شده است متاسفانه بخش قابل توجهی از آسیب‌های اجتماعی را نیز رقم زده است. نبود شادي ميان مردم و هزينه‌بر بودن تفريحات سالم افراد را مجبور كرده كنج عزلت گزيده و خود را محصور ميان خانه و كارشان كنند و كه اين عدم تفريحات و شادي ميان افراد مي‌تواند زمينه‌هاي بروز خشم در جامعه را افزايش دهد.
اما آنچه مهم است اينكه به هر حال زنگ خطر افزایش خشونت در کلانشهرهای کشور و به‌خصوص در تهران مدت‌هاست كه به صدا در آمده است و لازم است مسئولان به‌جای ارائه طرح‌هایی مدون و غیر قابل اجرا به دنبال راهكارهاي عملي و جدي براي کاهش آمار خشونت و اضطراب در جامعه باشند، زيرا خشونت زمينه‌ساز ارتكاب به جرايم بوده كه اين امر مخاطرات بسياري به دنبال خواهد داشت.
- 22
- 5
