میادین مین باقیمانده از دوران دفاع مقدس در انتظار پاکسازی‌اند. دلاورمردان قرارگاه پاکسازی مین نیروی زمینی ارتش ج.ا.ا سال‌هاست در مناطق غرب و جنوب کشور ، در آن بخش از سرزمین‌مان که سالها شاهد درگیری رزمندگان اسلام و قوای متجاوز دشمن بود ، مشغول مبارزه با قاتلین نهفته در خاک هستند. بیرون آوردن این جنس خشن با هدف ایمن سازی آن سرزمین برای ایجاد امنیت و آرامش مردمانش، نزد یگانهای مهندسی رزمی نیروی زمینی ارتش حتی از حفظ جان شیرین‌شان مهمتر است.
وجب به وجب مناطق مرزی غرب و جنوب را انواع و اقسام مین ها و گلوله های عمل نکرده احاطه کرده است و کوچکترین اشتباه بسیار جبران ناپذیر خواهد بود اما عزم و اراده را در چهره تک تک این جان برکفان یگانهای پاکسازی مین به وضوح می توان دید.
وسعت مناطق آلوده به مین در کشورمان بالغ بر ۴.۲ میلیون هکتار با بیش از ۱۶میلیون مین بوده است. با توجه به این سطح وسیع آلوده و این میزان مین عمل نکرده لازم دیدیم تا نگاهی بر عملکرد یگانهای پاکسازی مین بخصوص قرارگاه پاکسازی مین داشته باشیم.
کلیه امور و عملیات پاکسازی تا سال ۱۳۸۲ زیر نظر ستاد پاکسازی در معاونت عملیات نیروی زمینی ارتش انجام می‌گرفت. از مهر ماه سال ۱۳۸۲، این ستاد به مدیریت پاکسازی ارتقاء پیدا کرد و تاکنون کلیه یگان های پاکسازی مهندسی در قالب سه قرارگاه خوزستان، ایلام و کرمانشاه زیرنظر این مدیریت به انجام امور پاکسازی مشغول هستند.
عملیات در مناطق تعیین شده از سوی وزارت دفاع به ترتیب اولویت در شهرها، روستاها، زمین‌های کشاورزی و مناطق صنعتی صورت می‌پذیرد. بحمدا... به لحاظ تخصص در امر پاکسازی مین ماهرترین افراد در سطح ارتش های جهان در نیروی زمینی ارتش ایران قرار دارند و در حال حاضر بیش از دو هزار نفر از کارکنان یگان های مهندسی در قالب ۱۸ یگان پاکسازی با تجهیزات کامل سازماندهی شده و در سه قرارگاه پاکسازی خوزستان، ایلام وکرمانشاه به ترتیب تحت کنترل عملیاتی یگانهای گروه ۴۲۲، گروه ۴۱۱ و مهندسی فرماندهی منطقه غرب مشغول فعالیت می باشند.
البته ناگفته نماند ایران در حال حاضر در بین ۶۵ کشور دنیا که با مشکلات میدان‌های مین موجود در کشورشان دست به گریبان هستند بعد از مصر در رتبه دوم قرار دارد. هر ساله در جهان ۲۰ هزار نفر بر اثر انفجار مین کشته می شوند که اکثراً مردمی بیگناه مانند کشاورزان، زنان و کودکان هستند و هزاران نفر نیز در این حوادث معلول یا دچار نقص عضو می‌گردند.
طبق بررسی های به عمل آمده سرتاسر مناطق عملیاتی و نوار مرزی کشور در غرب و جنوب کاملاً آلوده به دو نوع مواد منفجره است که یکی مهمات عمل نکرده در طول جنگ و دیگری مین های کار گذاشته شده توسط دشمن می‌باشد. میادین مین‌گذاری شده توسط دشمن به دو حالت استاندارد و غیر استاندارد است. میادین استاندارد را می‌توان به سهولت پاکسازی نمود لیکن گذشت سالیان دراز و اثرات جوی حساسیت آن را دو چندان کرده است ولی در حالت غیر استاندارد به علت عدم وجود نقشه مشخص پاکسازی به راحتی امکان‌پذیر نیست.
شرایط نامساعد جوی و بارندگی‌های زیاد و بعضی اوقات جاری شدن سیل باعث شده است این مین ها جا به جا شده و یا روی آنها از گل و لای پوشیده شود که این عامل خنثی سازی و پیشروی کار را بسیار کند می نماید. ضمن آنکه نیروهای خنثی کننده گردان های مهندسی در روند پاکسازی با مشکلات و موانع گوناگونی همچون صعب‌العبور بودن راهها و وجود سیم های خاردار متعدد مواجه هستند.
پاکسازی در حال حاضر بر مبنای اصول بین‌المللی و استاندارد انجام می‌پذیرد. البته در هیچ جای دنیا پاکسازی ۱۰۰ درصدی وجود ندارد بلکه استاندارد آن تقریباً ۹۵ درصد می‌باشد که به لطف خدا و با آموزشهایی که در مراکز به افسران و درجه داران پایور ارائه می‌کنیم، نیروهای ما به درجه‌ای از مهارت و تجربه رسیده اند که وقتی وارد یک میدان مین می‌شوند حتی بدون نقشه، نوار مین را به راحتی و از شکل ظاهری زمین تشخیص می‌دهند. ما در حال حاضر به درصدی بالاتر از استاندارد دنیا دست یافته ایم و در کشورمان سالانه بالغ بر ۳۰ هزار هکتار زمین آلوده را مورد مین زدایی می‌کنیم.
در چند سال اخیر نیز با اقداماتی که برای مکانیزه کردن امر پاکسازی انجام داده‌ایم به تجهیزات و امکاناتی در سطح بین المللی دست یافته‌ایم، از جمله مین‌کوب‌های تفتان نوع یک و دو که از طریق صنایع شهید کریمی (ساصد) به ما واگذار شده است.
نگاهی به آمار و ارقام زمین‌های پاکسازی شده به خوبی نشان‌می‌هد که دلاورمردان نیروی زمینی ارتش به انجام چه مهمی دست زده‌اند. از سال ۱۳۶۹ تاکنون منطقه‌ای به وسعت بیش از ۹۳۶۰۰۰ هکتار پاکسازی شده که شامل دهها بخش و روستا و زمین های کشاورزی و همچنین دهها نقطه اکتشاف نفت بوده است. در این مدت ۳۹۲۶۷۱۳ مین ضد‌نفر، ۱۰۹۴۶۴۱ مین ضد تانک و ضد خودرو کشف و جمع آوری و خنثی شده است. یگانهای پاکسازی نیروی زمینی ارتش در طول این سالها با تقدیم ۱۷۲شهید و ۷۲۶ مجروح سعی در نشان دادن ارادت خود به مردم این مرز و بوم و وفاداری به آرمان‌های امام راحل و مقام معظم رهبری کرده است.
سرتیپ دوم میسر ارجمندی - فرمانده قرارگاه پاکسازی مین نیروی زمینی ارتش
- 12
- 5
