ایران از نظر بافت جمعیتی جزو ۱۰ کشور پیر دنیاست

به گزارش ایسنا، یکی از عوامل مهم و اساسی در برنامه ریزی‌های توسعه، آگاهی از تغییرات جمعیتی است، به عبارت دیگر تغییرات جمعیتی تاثیر بسزایی در برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی... دارد به همین منظور آگاهی و شناخت از آن و تغییراتش  می‌تواند تصمیم سازان و مدیران را به مسیر درستی برای پاسخگوی به نیازها هدایت کند.

در این میان آگاهی از ساختار سنی جمعیت نیز اهمیت والایی دارد، در حقیقت با شناخت ساختار سنی یک جامعه می‌توان از نیازهای آن جامعه آگاه شد و برای رفع  آن برنامه ریزی مناسبی کرد. اما این برنامه ریزی نیز نیازمند رعایت چارچوب‌هایی است به طوری که مدیرکل دفتر آمار و اطلاعاتی جمعیت سازمان ثبت و احوال معتقد است که برنامه ریزی جمعیت شکل گرفته امری نامطلوب و غیر علمی است وبرنامه ریزی همیشه باید قبل از شکل گیری یک جمعیت انجام شود.

محمدباقر عباسی-مدیرکل دفتر آمار و اطلاعاتی جمعیت سازمان ثبت و احوال با بیان اینکه متاسفانه کشور ایران در حال حاضر از نظر بافت جمعیتی جزو ۱۰ کشور پیر دنیا قرار دارد می گوید: سرمایه های انسانی مختلف همواره باید بر اساس ظرفیت های مختلف و موجود در جامعه مورد پیش بینی و آینده نگری قرار بگیرند.همچنین برنامه ریزی بر روی جمعیت شکل گرفته امری نامطلوب و غیر علمی است، در حالی که برنامه ریزی همیشه باید قبل از شکل گیری یک جمعیت انجام شود.

وی با اشاره به این که برنامه ریزی های جمعیتی باید با تکیه بر پیش بینی های آینده تدوین شوند، عنوان می‌کند که با توجه به میزان توسعه سرزمینی، تنوع آب و هوایی و منابع زیرزمینی کشور جمعیت حال حاضر موجود ایران جواب گوی نیازهای مختلف توسعه انسانی نیست.

 عباسی که در یک برنامه رادیویی سخن می گفت، بااشاره به روند پیشرفت جمعیت ایران به سمت سالمندی اضافه می کند که ازدیاد جمعیت در جامعه همانند کاهش آن باید بر اساس برنامه ریزی های دقیق و مدون انجام شود.

عدم ثبت دقیق مهاجرت مشکل‌ساز در برنامه‌ریزی‌های بازتوزیع جمعیت کشور 

حسین جعفری- مدیر یک مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی نیز با اشاره به این که نظام ثبت مهاجرت در کشور عملکرد دقیقی ندارد، می گوید: بر اساس قانون تمامی مردم در صورت تغییر نشانی خود باید جزییات این تغییر را از نظر آدرس قدیم و جدید در اختیار دولت بگذارد اما در حال حاضر به دلیل عدم ثبت دقیق مهاجرت در کشور برنامه ریزی‌های باز توزیع جمعیت کشور با مشکلات متعددی مواجه شده است.

وی می افزاید: مقام معظم رهبری در بند ۹ سیاست‌های کلی جمعیتی کشور می فرمایند که بازتوزیع فضایی و جغرافیایی جمعیت متناسب با ظرفیت زیستی با تاکید بر تامین منابع آب با هدف توزیع متعادل و کاهش فشار جمعیتی باید انجام شود.

به گفته وی، سرمایه‌گذاری بر روی برخی از پروژه‌ها به عنوان محرک توسعه کشور سبب جذب جمعیت می‌شوند، برای مثال بسیاری از پروژه های منطقه عسلویه به عنوان محرک توسعه سبب جذب جمعیت نیز شده‌اند.

جعفری با اشاره به این که سیاست‌های کلی جمیعت در کشور مظلوم واقع شده و مهجور ماند، معتقد است: سیاست‌های کلی جمعیت عنوان‌هایی هستند که در راستای بازاندیشی به جمعیت کشور کارکرد می یابند.

 اهمیت آمار در سیاست‌های جمعیتی انکارناپذیر است

علی اکبر محزون - مدیر دفتر جمعیت سرشماری مرکز آمار ایران نیز در این خصوص می‌گوید: نقش آمار در نظام برنامه‌ریزی ما غیرقابل انکار است و بندهایی از سیاست ابلاغی جمعیت به رصد مقوله های آماری اختصاص دارد و به دلیل اهمیتی که آمار در بحث سیاست‌های ابلاغی جمعیت داشته است، بند ۱۴ این سیاست به رصد مستمر این سیاست ها از جنبه های آماری و پژوهشی اختصاص یافته است.

وی با بیان اینکه نقش آمار در نظام برنامه‌ریزی ما غیرقابل انکار است، می‌افزاید: پس از اینکه سیاست‌ها ابلاغ شد به تناسب نشریه ای تحت عنوان رصد آماری این سیاست منتشر کردیم و به مرور بخش های مختلف از قبیل نرخ باروری، جمعیت در سن کار و امید به زندگی رصد می شود و دست ما از این آمارها خالی نیست. ضمن اینکه سرشماری ها نیز پنج ساله شده و ما به سمت ثبتی مبنا کردن این مقوله نیز گام برداشته ایم که بی نیاز از مراجعه به درب منازل باشیم که این امر موجب می شود اطلاعات به صورت دقیق تر و صحیح تر در اختیار باشند و کوچکترین تحولات جمعیتی را بلافاصله رصد و متناسب با آن تصمیمات را اتخاذ کنیم.

مدیر دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری مرکز آمار ایران در خصوص موضوع "یک ساعت کار در هفته به عنوان داشتن شغل" نیز می‌گوید: گزارش مفصلی در این رابطه در سایت مرکز آمار موجود است و اگر نظام برنامه ریزی ما می خواهد میزان شاغلان و بیکاران در کشور را بداند می تواند با مراجعه با این طرح نتایج به دست آمده را مورد استفاده قرار دهد.

 سرمایه انسانی از الزامات مهم جمعیت کارآمد است

 ولی الله رستم علیزاده عضو هیات علمی موسسه مطالعات جمعیت ملی کشور معتقد  است یکی از الزامات مهم جمعیت کارآمد برخورداری از سرمایه انسانی مطلوب بوده که از این امر می توان در بستر توسعه اقتصادی استفاده کرد.

وی همچنین می‌افزاید:در سیاست های کلی جمعیتی توسط مقام معظم رهبری در سال ۹۳ ابلاغ شد به همه زمینه های کمی و کیفی توجه شده است.همچنین بحث سرمایه نیروی انسانی یکی از مهمترین موضوعاتی است که این سند به آن توجه زیادی دارد، به این معنا که یک نیروی کارآمد و توانمند باید داشته باشیم که بتواند موجب توسعه و پیشرفت کشور شود.

عضو هیات علمی موسسه مطالعات و مدیریت جامعه و تخصصی جمعیت ملی کشور بیان می‌کند: یکی از الزامات مهم جمعیت کارآمد برخورداری از سرمایه انسانی مطلوب است که این مقوله اشاره به سرمایه های کیفی از جمله دانش، مهارت و قابلیت های افراد دارد که از این امر می توان در بستر توسعه اقتصادی استفاده کرد. در حال حاضر نیروی جوان بسیار زیادی در سن کار داریم، در حدود ۳۰ درصد از جمعیت کشور در سن بین ۱۵ تا ۳۰ سال و ۷۰ درصد از جمعیت بین ۱۵ تا ۶۵ سال قرار دارد، لذا ما نیروی انسانی جوانی داریم که باید در راستای توسعه از آنها بهره ببریم و این در صورتی است که بتوانیم این جمعیت را به قابلیت های مورد نیازشان از جمله تجهیزات، مهارت و بهداشت مجهز کنیم.

وی در خصوص آمایش جمعیتی نیز می‌گوید: اما پایش آمارهای جمعیتی به شکلی که بتوانیم از طریق آنها استنباط سیاست و برنامه ریزی انجام دهیم را نداریم و همچنین آمایش سرزمینی هم در برنامه ریزی های ما جایگاهی ندارد کمااینکه قوانین آمایش اخیرا در کشور ابلاغ شده و در خصوص جمعیت و مهاجرت که از پایه های اصلی آمایش سرزمینی هستند قانونی نداشته ایم. از طرفی تاکنون آمارهای مختلفی داشته‌ایم اما اینکه تا چه اندازه این آمارها درست و با استانداردهای بین المللی تنظیم شده و ما تا چه میزان توانسته ایم از این آمارها در برنامه ریزی ها استفاده کنیم نکته قابل توجهی است، زیرا ما در مقام برنامه ریزی از آمارها به درستی بهره نبرده ایم که بتوانیم از طریق آن آمایش سرزمینی مناسبی داشته باشیم.

رستم علیزاده  معتقد است باید کیفیت جمعیت موجود از قبیل تحصیلات، بهداشت و استانداردهای زندگی را افزایش دهیم و بتوانیم زندگی آبرومندی را برای جمعیت فعلی فراهم کنیم در این صورت مردم تشویق به افزایش جمعیت خواهند شد.