داوری در ایران کار دشوار و طاقت فرسايي است. تیم‌های بازنده همواره داوری را دلیل شکست تیم‌شان می‌دانند. این موضوع در انحصار فوتبال نیست و در سایر ورزش‌ها نیز به چالش بزرگ داوران تبدیل شده؛ اما موضوع مهم‌تر دستمزد پایین قضاوت در ورزش ایران است. داوران با وجود فشارهای روانی فراوانی که تحمل می کنند، دستمزد مناسبی نمی گیرند و همان دستمزد کم نیز ماه‌ها باتاخیر پرداخت می‌شود. در بسکتبال، داوران کشورمان مدت هاست حقوقی دریافت نکرده‌اند
این در حالی‌است که شنیده می‌شود فدراسیون بسکتبال بودجه دستمزد داوران را دریافت کرده است. اميرحسين صفرزاده، نخستین داور ایرانی NBA است که این روزها عنوان مدير تيم باشگاه شيميدر نیز فعاليت مي كند. او در گفت وگو با «قانون» از از مسائل داوري فراتر رفت و در مورد مشكلات بخش خصوصي در بسكتبال نيز صحبت كرد كه شرح آن را در زير خواهيد خواند.
داور بين المللي و پيشين بسكتبال ايران در مورد اينكه اوضاع داوري را چگونه مي‌بيند، گفت: «داوري بسكتبال كه در حال حاضر شرايط مشخصي دارد. ۵-۶ سال سير نزولي داشتيم و ناخودآگاه يك سري دلايل وجود داشته كه باعث شده ضعفي در داوران از نظر فني به وجود بيايد و تاثير آن در مسابقات ديده مي‌شود؛ البته من در مورد صد در صد داوران صحبت نمي‌كنم. داوراني نيز داريم كه به طور کامل ايده آل و استاندارد هستند اما به صورت كلي داوري بسكتبال ضعيف شده است».
مشکلات مالی دلیل ضعف داوری
صفرزاده در مورد دستمزد داوران گفت: «اگر از زاويه ديد داوران نگاه كنيم، اين مساله روي تضعیف سطح داوری به طور کامل تاثير گذار است. بدون شك اگر خودمان سعي نكنيم كيفيت داوران را بالا ببريم و به آن ها اهميت ندهيم، اين‌گونه شاهد افت خواهيم بود. وقتي داور چندماه دستمزد نگرفته باشد، نمي تواند با تمركز لازم داوري كند. بخش زيادي از اين تمركز به زندگي شخصي يك داور مربوط مي‌شود.
وقتي مشكلاتي در زندگي داشته باشد و ما به آن ها توجه نكنيم، نمي توانيم از یک قاضی بخواهيم حركت رو به جلو داشته باشد. نمي‌توانيم از او بخواهيم كه در طول هفته فقط تمرين كند تا در روز مسابقه با آمادگي صد در صد حاضر شود. يك داور بايد در طول هفته تمرينات آمادگي جسماني را منظم پيگيري كند، مطالعه داشته باشد، فيلم ببيند و براي كارش وقت بگذارد اما وقتي به عنوان يك كار و يك بيزينس به داوري نگاه نمي شود، بدون شك پيشرفتي نخواهيم داشت. درواقع اگر با داور و حتي ورزشكار حرفه اي رفتار نشود، او نيز حرفه اي نخواهد شد؛
چراكه ذهنش درگير مسائل ديگري است».وي در خصوص اينكه گفته مي شود فدراسيون بودجه‌اي را از وزارت ورزش دريافت كرده اما براي داوران پولي ندارد، گفت: «بحث پول داوري به بودجه وزارت ورزش مربوط نمي‌شود. هر فدراسيون دو حساب دارد. يك حساب مردمي و يك حساب نيز دولتي است. حساب مردمي حسابي است كه پرداخت‌هايي مانند وروديهاي ليگ به آنجا واريز مي‌شوند و از همان جا نیز برداشت مي‌شوند. اين‌طور نيست كه شما بودجه دولتي را به براي مثال به پول داوري‌ها اختصاص بدهيد. شما وقتي ليگ را برگزار مي كنيد، در ابتداي مسابقات از تمام تيم ها ورودي مي‌گيريد.
در همان ابتدا نيز تيم‌ها موظفند تمام ورودي را به صورت تمام و كمال پرداخت كنند. ليگ بسكتبال ما نيز كه متاسفانه هيچ هزينه‌اي ندارد. يعني ما فقط هزينه داوري و برگزاري مسابقات را داريم. نه برنامه‌اي براي بحث فرهنگي داريم، نه برنامه اي براي جذب تماشاگر و نه خيلي مسائل ديگر را داريم كه بگوييم هزينه اي را به آن اختصاص داده‌ايم. بنابراين بيشترين هزينه فدراسيون پرداخت پول داوران خواهد بود كه منبع آن در ابتداي مسابقات تامين مي شود». صفرزاده اضافه كرد:
«مشكل اينجاست كه فدراسيون پولي كه از وروديه تيم‌ها جمع شده است را به لحاظ مشكلات مالي كه دارد، در جاهاي ديگر هزينه مي‌كند وگرنه مقدار وروديهاي كه جمع مي شود، بسیار بيشتر از حق‌الزحمه داوران است. به عنوان مثال امسال ۹ تيم داشتيم كه سواي نيروي زميني كه يك تيم نظامي است و به هیچ عنوان گردش مالي ندارد، هشت تيم ديگر بايد مبلغ ۸۵ ميليون تومان را به صورت كامل پرداخت كنند كه در مجموع به عدد ۶۸۰ ميليون تومان مي‌رسيم. اين مبلغ از پول دستمزد داوران بالاتر است.
علاوه براين تيم‌ها بايد هفت درصد قراردادهاي‌شان را به حساب فدراسيون واريز كنند كه خود اين واريزي‌ها نيز مبلغ زيادي خواهد شد. پس با اين حساب ما پول داوري‌ها را در ابتداي مسابقات داريم و نبايد اين‌طور به تعويق بيفتد. خداراشكر پول داوري‌ها نيز آن‌قدر ناچيز است كه نمي‌شود اسم درآمد را روي آن گذاشت! ما اگر كيفيت استاندارد از داوران مي‌خواهيم، بايد در ابتدا دغدغه‌هاي مالي آنها را رفع كنيم و پس از آن روي بحث‌هاي فني، شخصیتي، تمركزي و... كار كنيم تا داوري به پيشرفت برسد».
مدير تيم شيميدر در خصوص مشكلي كه براي اين تيم در ليگ برتر به وجود آمد و نتوانستند در مسابقات شرکت کنند، گفت: «ما امسال به لطف مشحون و مشكلات زيادي كه فدراسيون براي ما به وجود آورد نتوانستيم در مسابقات شركت كنيم. در ابتداي فصل بحث سالن ما مطرح شد. ما هزينه زيادي براي تجهيز سالن اختصاصي خودمان كرديم و در ابتدا اين سالن تاييد شد اما وقتي رییس فدراسیون از آمريكا برگشت، این مجوز را وتو كردند و به همين دليل بسياري از برنامه هاي ما به هم ريخت. بسياري از قراردادهاي‌مان لغو شد و خسارت هاي زيادي را متحمل شديم».
در بسکتبال ثبات نداریم
صفرزاده در ادامه افزود: «يكي از نقاط ضعف ليگ بسكتبال اين است كه قوانين آن مدام در حال تغييرند و شما هيچ ثباتي را نمي توانيد ببينيد. براي مثال در فوتبال ما ساختار مشخصي در مورد تعداد تيم‌هاي حاضر در ليگ وجود دارد. اين‌طور نيست كه شما امسال بگوييد ۱۶ تيم، سال بعد بگوييد ۱۲ تيم يا در مورد تقويم اجرايي مسابقات مي دانم كه تقويم ليگ بعدي نوشته شده است.
چارچوب ثابتي وجود دارد اما اين موارد در بسكتبال نيست. به همين دليل است كه در اين سال ها تيم هاي زيادي آمده اند و عدم ثبات را ديده و رفته اند».
وي در مورد انتظارات بخش خصوص اظهار داشت: «بخش خصوصي كه با برنامه‌ريزي دقيق هزينه مي كند و روي موارد مختلف مانند پخش زنده، زمان شروع و پايان ليگ و ... حساب مي‌كند، سيستم بي برنامه برايش قابل هضم نيست. برخورد خوبي با آنها صورت نمي‌گيرد. به عنوان مثال ما در فصل ۹۴-۹۵ كه سال اول‌مان بود، توانستيم مقام سوم كشور را كسب كنيم اما هنوز جام و مدال آن مقام سومي را نگرفته‌ايم!
بنابراين نبايد توقع داشته باشيم بخش خصوصي بيايد و پولش را در بسكتبال سرمايه گذاري و هزينه كند. يك بخش خصوصي كه قرار است پولش را به صورت يك طرفه هزينه كند، چه توقعي دارد به غير از اينكه حداقل احترامش حفظ شود؟!
توقع مالي كه ندارد. شما ببينيد يك تيم دريك سال دو الي سه ميليارد هزينه مي‌كند و در اولين سال حضورش در ليگ برتر، سوم كشور مي‌شود، در رده هاي پايه اين همه هزينه مي‌كند، جوانان و نوجوانانش قهرمان ايران مي‌شوند، بازيكنان زيادي را به تيم هاي ملي در دره‌هاي مختلف معرفي مي‌كند، با اين‌گونه برخوردها مواجه مي شود كه سوم شده اما جام سومي را نیز هنوز نگرفته است!».
صفرزاده در پايان و در مورد اينكه آيا باشگاه شيميدر قصد ندارد در مسابقات فصل جديد دوباره در ليگ برتر حاضر شود، گفت: «اين موضوع به نظر هيات مديره شركت بستگي دارد. بايد مديران شركت فدراسيون جديد و برنامه هاي جديد را بررسي كنند تا در مورد آن تصميم گيري شود».
- 17
- 4
