ايجاد بستر مناسب براي بهبود فضاي کسبوکار در ايران مهم‌ترين خواسته فعالان اقتصادي از دولت است. به گفته دستاندرکاران، سال‌هاست فضاي کسبوکار در ايران در فضاي بيم و اميد قرار دارد؛ هم در مشکلات غوطه‌ور است و هم از طرفي، مسئولان وعده بهبود اين فضا را به فعالان اقتصادي داده‌اند.
آن‌طور که کارشناسان مي‌گويند فراهم شدن رشد و توسعه اقتصادي، افزايش سطح اشتغال و توليد، گسترش مالکيت عمومي، ارتقای کارايي، افزايش رقابت‌پذيري، کاهش بار مالي دولت، تشويق مردم به پس‌انداز و سرمايه‌گذاري و رفع موانع کسبوکار از جمله عوامل تأثير‌گذار بر بهبود فضاي کسبوکار در ايران است،
اين درحالي است که به گفته دستاندرکاران اقتصادي همه اين موارد در ايران نيازمند اصلاح است. نتايج پايش ملي محيط کسبوکار که از سوي اتاق ايران انجام شده، نشان مي‌دهد که شاخص ملي کسبوکار در زمستان سال گذشته تنها اندکي بهتر از اين شاخص در فصل پاييز ۹۵ بوده است. نتايج پايش ملي محيط کسبوکار ايران که طبق ماده ۴ قانون بهبود مستمر محيط کسبوکار، از سوي اتاق ايران انجام مي‌شود، نشان مي‌دهد که در زمستان ۱۳۹۵ عدد شاخص ملي کسبوکار در اين فصل ۵,۸۳ بوده که اندکي بهتر از فصل پاييز همان سال است.
در اين پايش، نمره ۱۰ بدترين ارزيابي است و هرچه رقم پايين‌تر باشد، نشان‌دهنده بهبود محيط کسبوکار است. عدد ۵,۸۳ که براي وضعيت شاخص ملي کسبوکار در فصل چهارم سال گذشته محاسبه شده، اندکي بهتر از وضعيت اين شاخص در ارزيابي مرکز آمار واطلاعات اقتصادي اتاق ايران در پاييز ۱۳۹۵ (با ميانگين ۵,۸۶) بوده است. همچنين اين شاخص در مقايسه با ارزيابي مرکز پژوهش‌هاي مجلس در فصل مشابه سال قبل يعني زمستان ۱۳۹۴ (با ميانگين ۶,۰۰) نيز کمي مساعدتر شده است.
در اين گزارش، داده‌هاي پيمايشي حاصل از ادراک سنجي از وضعيت مؤلفه‌هاي محيط کسبوکار کشور در زمستان ۱۳۹۵، از ۱۳۸۲ فعال اقتصادي زيرمجموعه سه اتاق و با استفاده از پرسشنامه الکترونيکي جمع‌آوري‌شده و داده‌هاي آماري نيز از منابع آماري رسمي کشور تهيه و مورد استفاده قرارگرفته‌اند.
موانع اصلي کسبوکار
بر اساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات اقتصادي اتاق ايران، اين ارزيابي بيانگر آن است که از نظر فعالان اقتصادي مشارکت‌کننده در اين پايش، دشواري تأمين مالي از بانک‌ها، کماکان مهم‌ترين مانع در محيط کسبوکار کشور بوده است. همچنين استان‌هاي گلستان، اردبيل و قم به ترتيب داراي بدترين وضعيت محيط کسبوکار و استان‌هاي همدان، آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي به ترتيب داراي بهترين وضعيت محيط کسبوکار نسبت به ساير استان‌ها در اين فصل ارزيابي شده‌اند.
وضعيت کسبوکار در بخش‌هاي اقتصادي
آن‌طور که در گزارش تحليلي و آماري اتاق بازرگاني ايران آمده است، در فصل زمستان، وضعيت محيط کسبوکار در بخش کشاورزي در مقايسه با دو بخش صنعت و خدمات نامناسب‌تر ارزيابي شده و در بين رشته فعاليت‌هاي اقتصادي نيز رشته فعاليت «املاک و مستغلات» و رشته فعاليت «آب‌رساني، مديريت پسماند، فاضلاب و فعاليت‌هاي تصفيه» نيز به ترتيب بدترين و بهترين محيط کسبوکار را در مقايسه با ساير رشته فعاليت‌هاي اقتصادي در کشور داشته‌اند.
واژه کسبوکار در دهه‌هاي اخير به‌عنوان يکي از کليد واژه‌هاي اقتصاد کلان مطرح است که مورد توجه اقتصاددانان و صاحب‌نظران است. محيط کسبوکار شامل کليه عواملي است که بر عملکرد بنگاه مؤثر بوده اما مدير نمي‌تواند آنها را تغيير دهد. به عبارتي عوامل مؤثر بر عملکرد واحدهاي اقتصادي مانند کيفيت دستگاه‌هاي حاکميت، ثبات قوانين و مقررات، کيفيت زيرساخت‌ها و... است که تغيير دادن آنها فراتر از اختيارات و قدرت مديران بنگاه‌هاي اقتصادي است.
بر‌اساس تجربيات و مطالعات انجام شده در سطح جهاني، به منظور راه‌اندازي هرگونه کسبوکار جديد بايد مطالعات گسترده و بر‌اساس نياز بازار کار هر منطقه براي هر نوع محصول توليدي انجام پذيرفته و تأمين منابع لازم جهت سرمايه اوليه لحاظ شود، بنابر اين در قدم اول کليه متقاضيان کسبوکار جديد پس از ثبت شرکت در مراجع رسمي و استخدام نيروي کار جديد براي فعاليت، مقدمات لازم جهت آغاز فعاليت رسمي شرکت و توليد محصول نهايي را آغاز کنند.
شرکت‌هاي توليدي به منظور تداوم و پايداري هر کالاي توليدي و افزايش امکان رقابت‌پذيري شرکت در بازارکار مجبور خواهند شد افزايش کيفيت توليدات را از طريق اخذ استانداردها و کسب مجوز عرضه محصول به بازار را در سرلوحه اهداف و وظايف خود قرار دهند. افزايش سرمايه شرکت و کسب سود توسط شرکت‌هاي توليدي نيز باعث خواهد شد درآمدهاي دولت‌ها از طريق افزايش ماليات و عوارض، ا‌فزون شود.
- 13
- 3
