به گزارش خبرآنلاین، تامین اشتغال، به‌ویژه برای جوانان همواره یکی از دغدغه‌های جامعه و سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است. در حال حاضر، با توجه به رشد جمعیت در دهه‌های قبل و جذب ناکافی نیروی کار در مشاغل و نیز ترکیب نیروی کار که بخش بزرگی از آن را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند، اشتغال به چالشی مهم برای دولت تبدیل شده است.
برآوردها نشان می‌دهد که در پنج سال آینده به‌طور متوسط سالیانه ۲.۵ درصد به افراد متقاضی کار در جامعه ایران اضافه خواهد شد. این موضوع توجه جدی به اشتغال‌زایی فعالیت‌های اقتصادی به‌منظور جذب نیروی کار به‌خصوص جوانان جویای کار را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
تصویر کلان بازار کار ایران نیز نشان می‌دهد که اشتغال‌زایی، به‌ویژه برای افراد دارای تحصیلات دانشگاهی در سال‌های آینده یکی از چالش‌های اساسی برای سیاست‌گذاران کشور خواهد بود.
روند نرخ بیکاری براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حاکی از آن است که بعد از سال ۱۳۸۷ نرخ بیکاری کل و نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله که عمدتا شامل جوانان فارغ‌التحصیل دانشگاهی هستند، افزوده شده است، ضمن اینکه نرخ بیکاری تقریبا هیچ‌گاه به کمتر از ۱۰ درصد نرسیده است که این موضوع به نوعی حاکی از پایداری بیکاری ساختاری به ویژه برای جوانان در کشور است.
به‌نظر می‌رسد که از مهمترین دلایل تداوم نرخ بالای بیکاری درکشور، به عدم تعادل در بازار کار و پیشی گرفتن عرضه بر تقاضای نیروی کار مربوط می‌شود که خود ناشی از تغییرات بلندمدت جمعیتی در دهه‌های گذشته و جوان بودن جمعیت است و ازسوی دیگر مشکلات اقتصادی و عدم تداوم نرخ رشد اقتصادی مورد نیاز برای جذب این افراد در بازار کار بوده است.
علاوه بر بالا بودن نرخ بیکاری برای جوانان و عدم کاهش آن به نرخ‌های تك‌رقمی، واقعیت دیگر درباره بازار کار در ایران این است که ترکیب بیکاری نیز طی سال‌های گذشته دستخوش تغییر شده است، بهگونهای که سهم افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از کل بیکاران رو به افزایش بوده است، به‌طوری که این سهم از حدود ۱۰ درصد در سال ۱۳۸۰ به بیش از ۴۰ درصد در سال ۱۳۹۴ افزایش یافته است. این وضعیت نشان می‌دهد که ماهیت بازار کار درحال تغییر است و بنابراین سیاست‌های اشتغال‌زایی در کشور نیز باید بهگونهای تدوین و اجرا شود که این بخش از افراد تحصیل‌کرده جویای کار را تحت پوشش قرار دهد.
در این میان، بخش صنعت به‌طور بالقوه نقش مهمی در جذب نیروی کار دارد. براساس آمارهای رسمی، ۱۶.۸ درصد از شاغلان کشور در بخش صنعت (ساخت) مشغول به فعالیت هستند. با این‌حال، بررسی‌ها نشان می‌دهند که با وجود اینکه رشد صنعتی در گذشته رخ داده است، این رشد به میزان قابل توجهی امکان جذب بیکاران و کاهش نرخ بیکاری را فراهم نکرده است.
براساس آمارهای مرکز آمار ایران، متوسط تعداد کارکنان در هر بنگاه صنعتی افزایش یافته است که این
افزایش به بیش از ۳۱ درصد می‌رسد. این در حالی است که در همین مدت کمتر از ۱۹ درصد به تعداد شاغلان کارگاه‌های صنعتی افزوده شده است.
در نگاه اولیه، این نوعی تناقض محسوب می‌شود، اما با توجه به کاهش تعداد بنگاه‌ها و تعطیلی واحدهای صنعتی طی سال‌های اخیر، امری قابل پذیرش خواهد بود. مساله اساسی این است که بخش صنعت چه بخشی از نیروی کار را جذب کرده است و آیا این الگو با نیاز بازار کار کشور تناسب داشته است یا خیر. با توجه به عرضه نیروی کار جوان که بخش بزرگی از آنها تحصیلات دانشگاهی دارند و نیاز به ایجاد مشاغل مناسب برای این افراد کاملا محسوس است. بنابراین باید شاخصه‌های اصلی اشتغال در بخش صنعت بررسی و تحلیل شوند تا شناخت مناسبی از الگوی تقاضای نیروی کار در بخش صنعت به‌دست آید.
- 17
- 2
