کیوان کثیریان منتقد سینما در گفت‌وگو با برنا، اظهار داشت: برای بررسی عوامل موفقیت اصغر فرهادی در جشنواره‌های جهانی به یک فرمول خاص و مشخص نمی‌رسیم. او برای سینمای خود استانداردهایی تعریف کرده که امروز با توجه معتبر بودن نام این کارگردان جشنواره‌ها برای کسب اعتبار خودشان از آثارش استقبال می‌کنند.
کثیریان خاطرنشان کرد: اصغر فرهادی طی سال‌های اخیر استانداردهای سینمایی خود را ارتقا داده و با دو جایزه اسکاری که برنده شده به یک نام معتبر در سینمای جهان تبدیل شده که حضورش در کن دور از ذهن نبود و اتفاق تازه‌ای به حساب نمی‌آید چرا که پس از فیلم «گذشته» همه فیلم‌های او در بخش اصلی جشنواره فیلم کن حضور داشته‌اند.
او افزود: فیلم‌های سیاه و منفی ایرانی برخی مواقع می‌توانند نظر جشنواره‌های معتبر جهانی را به خود جلب کنند اما این فرمول را همیشگی نمی‌توان دانست. فرمول مشخصی برای موفقیت فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌ها وجود ندارد و موارد بسیاری وجود دارد که می‌تواند در موفقیت یا عدم موفقیت فیلم‌ها تأثیرگذار باشد. هر جشنواره سیاست‌ها و ملاحظات خود را دارد و برخی مواقع ملاحظات سیاسی در مورد توجه قرار گرفتن یک فیلم تأثیرگذار است و برخی مواقع اینگونه نیست. به هر حال سینمای دنیا معادلات خود را دارد و چندان قابل پیش‌بینی نیست که به عنوان مثال بگوییم فیلم‌هایی با ویژگی‌هایی اینچنین مورد توجه قرار می‌گیرند.
این منتقد در ادامه درباره محدود بودن سینمای ایران برای موفقیت در جشنواره‌های جهانی به فیلمسازان معدودی چون اصغر فرهادی گفت: ظهور یا عدم ظهور فیلمسازانی چون اصغر فرهادی تا حد زیادی به سیاست‌های مدیریتی سینمای ما در داخل کشور برمی‌گردد. فضای فیلمسازی ما به لحاظ مضمونی محدود است. پروسه صدور پروانه ساخت و پروانه نمایش و در واقع ورود سلیقه‌ها و دخالت زیاد سلایق مدیریتی در ممیزی‌ها باعث میشود که فیلم‌های ما به لحاظ مضمونی تنوع کافی نداشته باشند و از این منظر کم جان و کم رمق باشند. ورود به بسیاری از موضوعات باعث میشود تا ممیزی فعال شود و به همین دلیل فیلمسازان از پرداختن به بسیاری از موضوعات پرهیز می‌کنند و به نوعی خودسانسوری هم مسئله‌ای است که فیلمسازان ما به آن دچار هستند. این وضعیت و این دردسرها باعث میشود که ما به لحاظ مضمونی در محدودیتی قرار بگیریم که موضوعات فیلم‌هایمان بسیار محدود و تکراری شوند.
کثیریان تأکید کرد: به هر حال در هر دوره یک فیلمساز ظهور می‌کند که به چهره‌ای شاخص و نامی معتبر تبدیل میشود ولی ما فیلمسازان جوان دیگری هم داریم که پتانسیل موفقیت در جشنواره‌های مهم جهانی را دارند. فیلمسازانی چون شهرام مکری و مجید برزگر از این دست فیلمسازان هستند و از طرفی جوانانی هستند که از راه می‌رسند و نگاه‌های تازه را به سینمای ما تزریق خواهند کرد. کاوه مظاهری، سعید روستایی، نرگس آبیار و بسیاری دیگر از فیلمسازان جوان هستند که می‌توان به آنها در ادامه راه امیدوار بود و البته تا امروز هم جوایزی از جشنواره‌ها دریافت کرده‌اند.
او افزود: فرهادی امروز یکی از بزرگ‌ترین فیلمسازان سینمای ایران به حساب می‌آید او در عرصه بین‌الملل وجهه قابل قبولی دارد و اعتباری کسب کرده که دستش در پرداختن به قصه‌ها و موضوعات مختلف بازتر است و مزاحمت‌های کمتری از سوی عوامل ممیزی و سانسور متوجهش میشود و می‌تواند به موضوعات تازه‌تر مراجعه کند. به هر صورت باید برای ظهور فیلمسازان نامدار و موفق در عرصه بین‌الملل به نسل جوان فرصت داد، من فکر میکنم نسل جوان ما راه خود را بالاخره پیدا می‌کند و ما در آینده فیلمسازان موفق بیشتری خواهیم داشت.
این منتقد درباره احتمال موفقیت اصغر فرهادی در جشنواره فیلم کن گفت: باید دیگر رقبای اصغر فرهادی در جشنواره کن را هم مورد ارزیابی قرار دهیم و فیلم‌های آنها را هم ببینیم اما به نظر من فرهادی همیشه شانس برنده شدن جایزه مهم نخل طلای کن را دارد. شاید مثل فیلم قبلی‌اش «همه می‌دانند» نتواند نظر منتقدان و جشنواره را به خود جلب کند که البته ایرادی ندارد و یک فیلمساز همیشه در کارنامه‌اش فراز و فرودهایی دارد ولی مطمئناً او امروز یکی از سینماگران مهمی است که در جشنواره کن حضور دارد و سینمایش به استانداردی رسیده که می‌توان به موفقیت او در این جشنواره امیدوار بود.
کثیریان در پاسخ به این پرسش که در سینمای ایران علاوه بر حضور جشنواره‌ای برای اکران جهانی چه عملکردی داشته و در چه کشورهایی می‌توان به موفقیت فیلم‌های ایرانی امیدوار بود، گفت: متأسفانه مدیریت سینمای ما توجه چندانی به اکران جهانی نداشته و ما حتی برای اکران منطقه‌ای هم برنامه‌ای نداشته‌ایم. فیلم‌های ما حداقل در کشورهای منطقه می‌توانند اکران شوند و موفق باشند اما هیچ برنامه‌ای برای اکران خارج از کشور نداشته‌ایم و از این امکان فوق‌العاده به هیچ‌وجه استفاده نکرده‌ایم. به هر حال سینمای ما جزو ۱۰ سینمای برتر دنیا است و اکران جهانی امکان بازاریابی و فروش فیلم را به قدری بالا می‌برد که به هیچ‌وجه با شرایطی که سینمای ما امروز دارد و فیلم‌ها تنها در کشور خودمان اکران می‌شوند قابل قیاس نیست. متأسفانه در این زمینه نه پخش‌کننده‌ها کاری کرده‌اند و نه مدیریت سینمایی کشور برنامه و عملکرد مفیدی داشته است.
او در پایان افزود: دلیل این اتفاق را نابلدی و سوء مدیریت در سینمای کشور می‌دانیم. عدم ارتباط‌های بین‌المللی و پخش‌کننده‌های محدودی که داریم باعث شده تا هیچ‌گاه اکران جهانی فیلم‌های ایرانی به یک جریان تبدیل نشود و ما برای حضور در عرصه‌های بین‌المللی به جشنواره‌ها محدود شویم. سینمای ما در دنیا یک سینمای استاندارد با آثاری کنجکاوی‌برانگیز است که اگر بتوانیم اکران جهانی را در دستور کار قرار دهیم قطعاً توسط مخاطبان جهانی بسیاری از آثار ما مورد توجه و استقبال قرار می‌گیرد. بهتر است مسئولان و کسانی که امکان فراهم کردن این شرایط را دارند به جای مقصر دانستن دیگران به فکر فراهم شدن این شرایط باشند تا ما از این دور باطل که فیلم‌هایمان فقط در داخل کشورمان اکران می‌شوند و مخاطبان جهانی ندارند خارج شود.
- 9
- 1
