فیلمنامه های کودک در حال حاضر مثل سابق نیستند/ برای «لازانیا» کمکی از آموزش و پرورش ندیدم

حسین قناعت سابقه خوبی در ساخت فیلم های کودک و نوجوان دارد و بارها از طرف جشنواره های کودک مورد تقدیر قرار گرفته و فیلم هایش جوایز زیادی را به خود اختصاص داده اند.حسین قناعت از دهه ۸۰ به بعد جزو کارگردانان تأثیرگذار در حوزه فیلم های کودکانه شناخته شد. وی در این سال ها جزو سینماگران وفادار به سینمای کودک بوده است که در این دو دهه به رغم چالش هایی که در سینمای کودک با آن روبه رو بوده است، هیچگاه ژانر محبوبش را ترک نکرده است. در کارنامه فیلمسازی او همکاری با بزرگانی نظیر رسول ملاقلی پور، محمدعلی طالبی و شهرام اسدی دیده می شود.

او کارگردانی فیلم های کودکانه ای نظیر «من و نگین دات کام»، «ماجراهای اینترنتی»، «زخم شانه حوا»، «دزد و پری» و… را به عهده داشته است. با حسین قناعت به بهانه اکران فیلم «لازانیا» درباره ساختار فیلمش گفت و گویی انجام داده ایم.

یادآور می شود «لازانیا» تا لحظه تنظیم مطلب حاضر در عصر روز گذشته بیش از دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان فروخته است.

مهمترین نکته در فیلم «لازانیا» آن است که همزمان به دو مخاطب بزرگسال و کودک توجه داشته؛ این مسئله در فیلمنامه لحاظ شده بود یا در اجرا به آن رسیدید تا گیشه را از دست ندهید؟

– فیلمنامه های کودک در حال حاضر مثل سابق نیستند. بخصوص فیلمنامه هایی که برای نوجوانان ساخته می شوند. الان به دلیل امکاناتی که پشت سر هم در دسترس نوجوانان قرار می گیرد، موجب شده تا باهوش تر از نسل های قبل باشند و احساس می کنم شرایطی فراهم آورده که فاصله نوجوانان با بزرگسالان خیلی از نظر فکری کم شده است.

فیلمنامه اولیه «لازانیا» یک خط قصه مناسب رده سنی کودک و نوجوان داشت که در بازنویسی، به اتفاق آقای احمد احمدی، سعی کردیم اتفاقاتی را در آن بگنجانیم که مورد توجه بزرگسال هم قرار بگیرد. من «لازانیا» را بیشتر یک فیلم کمدی بزرگسال می دانم تا فیلم مخصوص نوجوانان. در نمایش های عمومی ای که داشته ایم، شاهد بودم که هم نوجوانان از دیدن فیلم خوششان آمده و هم والدینشان. در واقع لازانیا فیلمی مخصوص همه اعضای خانواده است.

 به نظر می رسد «لازانیا» با توجه به ملتهب بودن داستان در قضیه زن پوشی ارژنگ امیرفضلی و نوع مناسبات او با کاراکتر ناظم با بازی جواد رضویان، پتانسیل ایجاد حساسیت و تبعات منفی در اکران را داشته که خوشبختانه این طور نشد. در این باره چطور عمل کردید و چه تمهیداتی را اندیشیدید تا کار به سرانجام برسد؟

– سعی کردیم قصه گوتر عمل کرده و ریتم فیلم را تند کنیم. اگر دقت کرده باشید، در فیلم هر چند دقیقه یک اتفاق تازه می افتد. اتفاق که عرض می کنم نه به معنی اتفاق داستانی، بلکه چیزی که سینمارو را خسته نکند و تا آخر قصه بکشاند. تلاش کردیم این کار را انجام بدهیم و خوشبختانه در نمایش های عمومی وقتی فیلم را با سینماروها دیده ام، شاهد استقبالشان بوده ام. استقبالی که به جرأت می توانم بگویم، به نوعی فراتر از چیزی بود که فکرش را می کردیم. خوشبختانه بینندگان به کوچکترین شوخی های فیلم عکس العمل مثبت نشان دادند و بسیار خوشحال شدم که در شرایط فعلی توانسته ایم لبخندی بر لب بینندگان بنشانیم.

 در بیشتر نقشهای فرعی تلاش کرده اید از هنرمندان پیشکسوت و حتی چهره ای مثل رضا رویگری که اخیراً به دلیل شرایط جسمی کمتر امکان فعالیت دارد، استفاده کنید. این ایده برای افزایش تعداد بازیگران شناخته شده بود یا تمهیدی برای کمک به آنان؟

– البته آقای رضا رویگری لطف کردند و تشریف آوردند. همین طور آقای اصغر سمسارزاده که به نوعی از بازیگران پیشکسوت و از شخصیتهای فیلمهای محبوب کودکی ام بودند. خیلی خوشحالم که در خدمت این عزیزان بودم؛ ولی از آنجا که برای اکران فیلم و فروش خوب، تعداد بازیگران متناسب با فضای اثر و محبوب در گیشه، زیاد نیستند، به همین دلیل تلاش کردیم- البته با همفکری تهیه کننده آقای احمدی- این را لحاظ کنیم و خوشبختانه توانسته ایم با بازیگران خوبی کار کنیم و در خدمت شان باشیم.

 فیلم به نظر با توجه به اینکه در ژانر کودک هم قابل طبقه بندی است، اما از ظرفیت سایر هنرمندان کودک فیلم -که در قالب دانش آموزان مدرسه دیده می شوند- هیچ استفاده ای نبرده و فیلمنامه از آنان بیشتر به عنوان ابزار صحنه استفاده کرده. بهتر نبود از این پتانسیل استفاده بهتری می شد؟

– اگر فکر می کنید از تنها بازیگر کودک فیلم، پارسیا شکوری، استفاده کمی در فیلمنامه شده است، واقعاً حرفی برای گفتن ندارم! اما احساس می کنم که پارسیا به نوعی در محوریت است و حداقل جزو سه تا شخصیت اصلی فیلم محسوب می شود و قصه را به پیش می برد. در این قصه بیشتر از این نمی توانستیم از کودکان استفاده کنیم، چون همانطور که عرض کردم، قصه، مخصوص خانواده است و بیشتر از این نمی شد از کاراکتر کودک در آن استفاده کرد.

 آموزش و پرورش با توجه به قصه فیلم روی آن دیدگاه و نظری نداشت و اصلاً برای بهتر دیده شدن فیلم کمکی کرد؟

– برای این فیلم کمکی از آموزش و پرورش ندیده ام و خبری در این باره ندارم. در واقع نمی دانم تهیه کننده در این مورد خاص پیگیر شده است یا خیر، ولی شاهد بوده ام احمد احمدی ،تهیه کننده فیلم، بیشتر از ۸ ماه است که برای اکران فیلم پیگیری می کند. اگر الان این فیلم دیده شده، بخش زیادی از آن به دلیل زحمات شبانه روزی تهیه کننده فیلم بوده است. در کل اما بعید می دانم با آموزش و پرورش وارد مذاکره شده باشند برای اینکه دانش آموزان را به سالن سینما بیاورند.

 جواد رضویان گویا در این فیلم بازی کنترل شده ای را ارائه می دهد و در مقایسه با کمدین دیگر فیلم یعنی یوسف تیموری که البته حضوری کمرنگ تر دارد، کمتر امکان بازی بداهه و دیالوگ گویی خارج از فیلمنامه داشته. این مسئله تا چه حد صحت دارد؟

– جواد رضویان بازیگر بسیار خوب و باهوشی است و تمام تلاشش را برای به تصویر کشیدن بهتر شخصیتی که در فیلمنامه نوشته شده بود به کار گرفت و اتفاقا بداهه گویی هم در جاهایی داشت. این اولین همکاری مشترک من با ایشان و یوسف تیموری بود. البته در فیلم بعدی ام «تپلی و من» نیز با یوسف تیموری همکاری خوبی داشتیم. او خیلی انسان دوست داشتنی و غریبی است و طنزش را خیلی دوست دارم.

امیدوارم باز هم شرایطی فراهم شود تا بتوانم با هر دونفرشان کار کنم. البته از همکاری با تمام بازیگران فیلم «لازانیا» و اینکه در خدمت شان بودم خوشحالم. همه بازیگران نقش شان را خیلی ایده آل ایفا کردند. تعدادی از دوستان، مثل ارژنگ امیرفضلی، عباس محبوب، نفیسه روشن و پارسیا شکوری برای چندمین بار در خدمت شان بوده ام و تعدادی از دوستان هم برای اولین بار. از نتیجه کار بسیار راضی هستم و امیدوارم که این همکاری بار دیگر تکرار شود..

 در پایان از فعالیت های جدیدتان بگویید.

– الان بیشتر تلاشمان این است که با تهیه کننده فیلم «دزد و پری» ،آقای بهروز مفید، به بی مهری و بی عدالتی دو ساله ای که نسبت به اکران فیلم «دزد و پری۲» شده پایان بدهیم و بزودی آن را اکران کنیم. فیلم «تپلی و من» هم که باز هم فیلمی کمدی مخصوص خانواده است، هفته گذشته پروانه نمایش گرفته و امیدوارم در هفته آینده با پخش کننده خوبی به نتیجه برسیم، قرارداد ببندیم و نوروز آن را اکران کنیم.

حسین قناعت

نصیبه کریمی