برخی از وزرا به دلایل استعفا یا استیضاح از این قطار جدا و برخی نیز از وزارتخانه‌ای به وزارتخانه دیگر منتقل شدند. اما این جابه‌جایی‌ها نتوانست کاستی دوران قبل را بپوشاند و به‌ویژه به نظر می‌رسد محمد شریعتمداری، ضعف‌ها و خطاهای وزارت صمت را به وزارت کار منتقل کرده است.
وزارتخانه‌ای که به سبب مالکیت بزرگترین هلدینگ کشور، سرمایه عظیمی را در اختیار دارد. اکنون که بیش از ۱۳۰ روز از ورود او به این وزارتخانه می‌گذرد، از میان وعده‌های مطرح‌شده توسط شریعتمداری در جلسه رأی اعتماد، تنها وعده افشای نام مدیران عامل شستا اجرایی شده است. اگرچه از این میان، چهار وعده در حال پیگیری اعلام شده است اما نمی‌توان وزنه این پنج وعده را با ۱۰ مورد محقق‌نشده برابر کرد.پس از آنکه علی ربیعی در مجلس شورای اسلامی، استیضاح شد و نتوانست نظر مجدد نمایندگان را برای ابقا در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جلب کند، نام محمد شریعتمداری که در آن زمان، وزیر صنعت، معدن و تجارت بود برای تصدی این مقام، مطرح شد.
در همان زمان، این جابه‌جایی میان دو وزارتخانه در حالی که شریعتمداری در وزارت صمت نیز، کارنامه روشن و قابل دفاعی نداشت، به یک طنز تلخ شبیه بود. پس از روشن شدن تخلفات سازمان‌یافته در موضوع ثبت‌سفارش‌ها در سازمان توسعه تجارت (زیر نظر وزارت صمت) و بالا گرفتن اخبار سوءاستفاده‌ها از ارزهای دولتی در زمینه کالاهای غیرضروری، شریعتمداری با وعده اصلاحات در وزارت کار، از صمت خداحافظی کرد تا آب‌‌ها از آسیاب بیفتد.
بالاخره شریعتمداری توانست با طرح ۱۵ وعده، رای نمایندگان مجلس را به دست بیاورد و بر منصب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تکیه زند.اگر بتوان وزارت کار را بزرگترین حامی و متولی کارگران دانست، می‌توان ضعف این وزارتخانه را در حوزه کارگری به خوبی مشاهده کرد. احیای سه‌جانبه‌گرایی در روابط کار از نخستین شعارهای شریعتمداری بعد از تصدی وزارت کار بوده است؛ شریعتمداری در نخستین روز کاری خود در وزارت کار نشستی با تشکل‌های کارگری، کارفرمایی و بازنشستگان تامین اجتماعی برگزار کرد تا مشکلات حوزه روابط کار را با نگاه سه‌جانبه بررسی کند.
او در این نشست بر ضرورت تحقق عملی سه‌جانبه گرایی در حوزه روابط کار تاکید کرد و گفت: توجه به رونق تولید و خدمات تنها راه نجات کشور از گرفتاری‌هایی است که امروز به آن دچار شده‌ایم. با آمدن شریعتمداری و وعده‌ای که در نخستین روز وزارتش داده شد، نمایندگان کارگری امیدوار بودند تا شاید گشایشی در زمینه معیشت کارگران ایجاد شود. اما نگاه به همین یک وعده نشان داده است وزیری که از یک وزارتخانه کارفرمایی به وزارت کارگری کوچ کرده است، نتوانسته نگاه خود را تغییر دهد.
خلف وعده‌های شریعتمداری تا جایی ادامه یافته است که اکنون و در روزهای پایانی سال، کارگران چشم به راه تعیین دستمزد سال آینده، بسته‌های حمایتی اعلامی و برنامه‌هایی برای بهبود معیشت هستند. به نظر می‌رسد وزیر کار هنوز خود را در این منصب نیافته است و نسبت به مسئولیت خود که حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد کشور است بی‌اعتناست. این انفعال را می‌توان در حوزه اشتغال، رفاه عمومی، تسویه‌حساب با وزارت بهداشت، اصلاح و پاکسازی صندوق‌های بازنشستگی تامین اجتماعی و موارد کلان دیگر به خوبی مشاهده کرد.
شریعتمداری دنباله‌رو ربیعی
حمید حاج اسماعیلی کارشناس حوزه کار در ارزیابی عملکرد وزیر کار در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: محمد شریعتمداری جایگزین مناسبی برای وزیر قبلی نبود. انتقاداتی که متوجه وزیر پیشین بود، عمدتا به دلیل کارنامه منفی و انتظارات اجتماعی و اقتصادی از وزارت کار می‌شد که درنتیجه مجلسی‌ها و کارشناسان انتقاداتی را وارد کردند که به استیضاح آقای ربیعی منتهی شد.
او ادامه می‌دهد: انتظار می‌رفت جایگزین ربیعی، فرد کارآمدی باشد که با برنامه وارد وزارتخانه شود و بتواند حداقل در مدت کوتاهی با اقدامات مناسب شرایط را متحول کند تا اولا شاهد ثبات و رونق در بازار کار باشیم و دوما یک حمایت جدی از کارگران و کارفرمایان در کشور صورت گیرد. متاسفانه وزیر فعلی نه تنها انتظارات را برآورده نکرده است، بلکه هیچ برنامه‌ای برای وزارتخانه ندارد. او با بیان اینکه متاسفانه روزمرگی در کادر وزارتخانه کار کاملا مشهود است، می‌افزاید: در بهترین شرایط وزیر فعلی کار تابع ادامه همان سیاست‌هایی است که در خانه کارگر و از سوی وزیر پیشین دنبال می‌شد.
عدم تحول در ترکیب مدیران
حاج‌اسماعیلی می‌گوید: آقای شریعتمداری نه تنها تحولی در ترکیب مدیران و افراد موثر در وزارتخانه ایجاد نکرد، بلکه جدی‌تر و بدتر از دوران آقای ربیعی با آنها کار می‌کند. به همین دلیل انتظار نمی‌رود که ما در این حوزه شاهد تحولات مثبت باشیم. من فکر می‌کنم اگر این روند ادامه پیدا کند، تا پایان دولت آقای روحانی شرایط بازار کار بدتر و حتی ممکن است خسارت‌های جدی‌تری را در بخش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شاهد باشیم که بحران سازمان تامین اجتماعی یکی از آنهاست و دیگری بحث ویرانی بیشتر بازار کار خواهد بود.
خاموشی بنگاه‌های اقتصادی
او تاکید می‌کند: به هرحال بعد از خروج آمریکایی‌ها از برجام، محدودیت‌هایی در بازار کار ایجاد شده که به خاموشی بنگاه‌های اقتصادی منجر شده است. طی دو سه ماه اخیر بخش زیادی از بنگاه‌های کوچک بسته شده‌اند. این درحالی است که هیچ کار خاصی در این زمینه اتفاق نیفتاده است. این تحلیلگر بازار کار با تاکید بر اینکه وزیر کار باید برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت ارائه کند، می‌افزاید: این برنامه‌ها می‌تواند به ثبات و رونق بازار کار بیانجامد. اما تا الان دیده نشده که وزیر برنامه‌ای را ارائه کند. به نظر می‌رسد وزیر روزمرگی را در پیش گرفته و اگر قرار باشد این شرایط ادامه پیدا کند، رئیس‌جمهور باید یک فکر جدی برای وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی کند.
سرنوشت تامین اجتماعی
حاج‌اسماعیلی در ارزیابی عملکرد وزیر کار درمورد وضعیت صندوق‌های بازنشستگی هم به «آرمان» می‌گوید: تعدادی از صندوق‌های بازنشستگی ورشکسته هستند و بدون کمک دولت امکان ادامه حیات برای آنها وجود ندارد. اما دغدغه جدی به وضعیت صندوق تامین اجتماعی مربوط می‌شود. او می‌افزاید: متاسفانه وزیر تا به امروز نتوانسته اقدامات مثبتی در این زمینه انجام دهد یا دستورات رئیس‌جمهور را عملیاتی کند. اولا ترکیب مدیران تامین اجتماعی که از گذشته تعیین شده و وابسته به یک جریان سیاسی خاص است، کماکان باقی است.
در ضمن افراد بازنشسته در قالب مشاور و مسئول همچنان فعالیت می‌کنند. مدیریت هزینه‌ای که از سوی رئیس‌جمهور تاکید شد، به‌هیچ‌وجه پیگیری نشده است و درعین حال، وزیر به دستورات اخیر آقای روحانی درمورد بنگاهداری سازمان تامین اجتماعی که تحت عنوان شرکت‌های شستا مطرح است، بی‌اعتناست.
جای خالی اصلاحات پارامتریک
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: وزیر مرعوب گروه سیاسی قبلی در سازمان تامین اجتماعی است. حتی از اصلاحات پارامتریک که می‌تواند تا حدودی از ورشکستگی سازمان تامین اجتماعی جلوگیری کند، حمایت نمی‌شود. درواقع وزیر تا حدی منفعلانه برخورد می‌کند، به همین دلیل مجلس طرحی را تهیه کرده تا اصلاحاتی را در سازمان تامین اجتماعی برای جلوگیری از ورشکستگی انجام دهد. حاج‌اسماعیلی تاکید می‌کند: شریعتمداری در حوزه‌های تامین اجتماعی، تعاون و روابط کار و حمایت از بنگاه‌ها به شدت ضعیف عمل کرده است.
- 12
- 1
