زمین لرزه های سالهای پیش، این هشدار را می‌دهد که باید زلزله در تهران و تبریز و مشهد و کرج را جدی گرفت

مهدی زارع پژوهشگر زلزله در روزنامه اعتماد نوشت: اتفاقات مثبتی را که پس از زلزله بم در جاهای مختلف مملکت رخ داده، نادیده نمی‌گیریم. کارهایی که برای بهسازی و مقاوم‌سازی لرزه‌ای انجام شده و دقت‌هایی که در زمینه بازنگری و به‌روزرسانی آیین‌نامه زلزله شده، در ایران بسیار با ارزش است.

ولی یادمان باشد که اگر زلزله‌ای شبیه و هم اندازه با زلزله ۱۳۸۲ بم در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۸۹ در محمدآباد ریگان با بزرگای ۶.۵ در هشتاد کیلومتری بم و مجددا همانجا در ۷ بهمن ۱۳۸۹ با بزرگای ۶.۲ رخ داد، ولی فقط چهار نفر کشته شدند، دلیلش این بود که در کانون زلزله‌های یاد شده و در نزدیکی فهرج کسی زندگی نمی‌کرد، یعنی در آنجا معرضیت نزدیک به صفر بود. در واقع می‌توانیم بپرسیم چرا اصلا آن چهار نفر در جایی کشته شده‌اند که فقط چند باب خانه روستایی وجود داشت؟

در ۲۳ آبان ۱۴۰۰ دو زلزله‌ نزدیک به بزرگای بم، در فاصله یک دقیقا در ۵۰ کیلومتری شمال بندرعباس به ترتیب با بزرگاهای ۶.۳ و ۶.۲ در نزدیکی فین رخ دادند و فقط یک نفر کشته شد، چون این زلزله‌ها نیز در محدوده خالی از سکنه رخ داده بود. همه خوشحال می‌شویم که این زلزله‌ها در جاهایی اتفاق می‌افتد که کسی زندگی نمی‌کند، اما نباید خودمان را فریب دهیم و اگر در زلزله‌های ورزقان و سرپل‌ذهاب و بندرعباس تلفات کمتر بود، همه دلایل را به پیشرفت در مقاوم‌سازی معطوف کنیم.

در ترکیه و در جریان زمین‌لرزه‌های ۶ فوریه ۲۰۲۳، ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ که اولین سالگرد آن رخدادها در هفته‌های بعد است، می‌توانیم بگوییم که سناریوی کمتر بد برای‌شان رخ داده است، چراکه با اینکه یازده استان‌شان در معرض جدی آسیب قرار گرفت و حدود ۷۰ درصد از شهر هاتای -انتاکیه - به‌طور کامل از بین رفت، ولی کانون زلزله مثلا در استانبول نبود که ۱۵.۸ میلیون نفر در آن در هنگام زلزله‌های بهمن ۱۴۰۱ زندگی می‌کرده‌اند. در کشورهایی مانند ترکیه و ایران که توسعه‌ای ناپایدار دارند، اگر در معرض فجایع بزرگ قرار بگیرند، تبعات بسیار بدی خواهد داشت. در عمرم دو بار پس از دیدن یک منطقه زلزله‌زده دچار افسردگی شده‌ام. یکی در شهر بم، پس از بازدید از آسیب‌های زمین‌لرزه در روز بعد از زلزله ۵ دی‌ماه ۱۳۸۲ بود دچار حالتی شدم که بعدا فهمیدم افسردگی بوده است. تا مدت‌ها بعد هر اتفاق کوچکی من را به گریه می‌انداخت. دومی هم که البته به ‌شدت اولی نبود در همین شهر هاتای ترکیه و در اسفند ماه ۱۴۰۱ و در حین بازدید از آسیب‌های زمین‌لرزه ۶ فوریه ۲۰۲۳ بود. به هر طرف که نگاه می‌کردیم، ویرانی بود. آن روز خود را در یک استیصال عجیب و غریب حس می‌کردم. ۷۰ درصد یکی از تاریخی‌ترین شهرهای دنیا از بین رفته بود.

اینها همه پیام‌هایی برای ماست که آسیب زمین‌لرزه‌ای محتمل در کانون‌های مهم جمعیتی مانند تهران، تبریز، کرج و مشهد را جدی بگیریم.