تاکنون عکس های گوناگونی را از سنگ های مریخ دیده ایم و خبرهایی را در مورد آن ها خوانده ایم اما نامگذاری این سنگ ها روند جالبی دارد که آگاه شدن از آن خالی از لطف نیست.
به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، مریخ نوردهای «کنجکاوی» (Curiosity) و «استقامت» (Perseverance) ناسا در حال کاوش در یک قلمروی ناشناخته هستند. این کار بدان معناست که گروه مأموریت آن ها باید نام های زيادي را برای پر کردن نقشه های جدیدی که در حال جمع آوری شدن هستند، پیدا کنند.
برای هزاران ویژگی زمین شناسی قابل توجه در مریخ مانند تپه ها، کوه ها، بستر رودخانه های خشک و دهانه ها، نام هایی عرضه شده اند اما دانشمندان ناسا ویژگی های بسیار کوچک تری، از تخته سنگ های بزرگ گرفته تا سنگ ریزه ها را نیز نام گذاری می کنند. نام گذاری یک سنگ ریزه روی زمین بعنوان یک رفتار بسیار عجیب و غریب تلقی می شود. پس چرا دانشمندان این کار را در مورد مریخ انجام می دهند؟ این نام ها چگونه انتخاب می شوند؟
«تینا سیگر» (Tina Seeger)، زمین شناس «موسسه فناوری کالیفرنیا» (Caltech) در یک مصاحبه جدید که توسط ناسا منتشر شده، فرآیند نام گذاری سنگ های مریخ، اهداف حفاری و سایر مکان هایی را که مأموریت های آژانس روی سطح سیاره سرخ کشف می کنند، توضیح داده است.
سیگر که در ماموریت های مریخ نورد کنجکاوی و استقامت با ناسا همکاری می کند، گفت: درست مانند روی زمین، زمین شناسان در مریخ (Mars) نیز برای درک منظره و برقراری تعامل با یکدیگر در مورد سنگ هایی که توسط مریخ نوردها مشاهده می شوند ، به نام های آشنا روی نقشه تکیه می کنند. «کنجکاوی» و «استقامت» در دهانه های متفاوت، در فاصله بیش از ۳۲۰۰ کیلومتر از یکدیگر قرار دارند و سنگها را در آن دهانه ها به نام مکان های روی زمین نامگذاری می کنند.
نمونه هایی از نام های مریخی
دو دسته اصلی از نام ها برای اجرام روی مریخ وجود دارد. به برخی از اجرام مریخی، نام رسمی داده می شود اما برخی دیگر نام مستعار دریافت می کنند. به عنوان مثال ، مریخ نورد استقامت در حال حاضر به بررسی رخنمون های سنگ در کنار لبه «دهانه بلوا» (Belva Crater) می پردازد که یک دهانه برخوردی بزرگ در دهانه بزرگتر «جیزرو» (Jezero Crater) است.
نام بلوا برگرفته از نام شهری در ویرجینیای غربی است که به نوبه خود از نام «بلوا آن لاکوود» (Belva Ann Lockwood) وکیل آمریکایی گرفته شده است. لاکوود یکی از اولین زنان در آمریکا بود که برای ریاست جمهوری نامزد شد. جیزرو در بسياري از زبان های اسلاوی به معنای دریاچه است.
مریخ نورد کنجکاوی اخیرا یک نمونه سنگ را از حفاری محلی به نام «یوباجارا» (Ubajara) به دست آورده که نام آن از یک پارک ملی در برزیل گرفته شده است. در حالیکه جیزرو و بلوا نام های رسمی هستند، یوباجارا یک نام مستعار و غیر رسمی است.
سیگر ادامه داد: نام های رسمی توسط« اتحادیه بین المللی نجوم»( IAU) انتخاب می شوند که دستورالعمل های دقیقی را برای ویژگی های کل منظومه شمسی (Solar System) دارد. دهانه های کوچک مریخ باید به نام شهرهای کوچک نام گذاری شوند. نام ویژگی های کوچک تر مانند سنگ ها، پرتگاه ها و شهاب سنگ ها توسط گروه های کنترل کننده مریخ نورد انتخاب می شود که رسمی نیستند اما باقی می مانند.
اگرچه این کار ممکن است خودسرانه به نظر برسد اما سیگر گفت که این یک پیشرفت نسبت به نحوه انتخاب اسامی در گذشته محسوب می شود. وی افزود:در دهه ۹۰ نام های احمقانه ای مانند «بارناکل بیل» (Barnacle Bill) و «ایندیانا جونز» (Indiana Jones) انتخاب شدند. در زمان ماموریت «رهیاب مریخ» (Mars Pathfinder) که در سال ۱۹۹۷ روی مریخ فرود آمد، سنگی شبیه به چهره «خرس یوگی» (Yogi Bear) پیدا شد که« یوگی راک» (Yogi Rock) نام گرفت.
سیگر افزود: ولی اکنون فهرستی از نام ها را پیش از موعد براساس زمینه های متفاوت تهیه می کنیم. ما یک شبکه را روی نقشه ترسیم می کنیم که در آن هر مربع، یک ربع متفاوت است و یک ویژگی متفاوت را نشان می دهد.
در حالی که گروه ماموریت کنجکاوی نام هایی را از آمریکای جنوبی و اسکاتلند انتخاب کرده اند، اعضای گروه ماموریت «استقامت» نامها را از پارک های ملی سراسر جهان انتخاب می کنند.
سیگر گفت: سنگ های حاصل از حفاری مریخ نورد استقامت، نام هایی مانند «بیروالو» (Bearwallow) دارند که از یک مسیر پیاده روی در «پارک ملی شناندوا» (Shenandoah National Park) در آمریکا گرفته شده است. یکی از اهداف مورد علاقه من در ماموریت کنجکاوی، «بونانزا کینگ» (Bonanza King) نام دارد که از یک سازند سنگی به همین نام در نزدیکی «دره مرگ» (Death Valley) گرفته شده است.
به نظر سیگر، زمین هایی که توسط مریخ نورد استقامت بازدید شده اند، هنگام مشاهده از فضا شبیه به یک نوار بیکن هستند. بنابراین به شوخی لقب «نوار بیکن» را به آن ها داد. همچنین، سیگر ایده هایی دارد که اگر فرصت نام گذاری یک سنگ مریخی را پیدا کند، چه نامی روی آن می گذارد.
او افزود: من هفت تابستان را به عنوان محیط بان آسمان شب در «پارک ملی کوه رینیر» (Mount Rainier National Park) گذراندم. بنابراین، احتمالا چیزی به نام کوه رینیر یا مکان دیگری در این پارک را که برای من ویژه است، انتخاب می کنم. خوشبختانه، من توانستم از یک چهارم کوه رینیر در دهانه جیزرو نقشه برداری کنم. بنابراین، اگر از آن عبور کنیم، رویای من امکان دارد به واقعیت تبدیل شود.
- 17
- 1
