به گزارش دنیای اقتصاد، سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما Iridium NEXT آماده بهره‌برداری است. مجموعه‌ای گسترده از سیستم ماهواره‌ای آماده رهگیری هزاران پرواز روزانه هواپیماها در جهان است. این سیستم پوشش جهانی پروازها پتانسیل تاثیرگذاری مهمی بر مدیریت ترافیک هوایی در سراسر جهان دارد. این سیستم ماهواره‌ای که مشابه یک صورت فلکی است Iridium NEXT نام دارد. مجموعه‌ای که شامل ۷۵ ماهواره است.
موشک شرکت اسپیس ایکس – فالکون ۹ – تنها در ۱۱ ژانویه امسال ۱۰ ماهواره از این سیستم را یکجا به فضا فرستاد. حالا این شرکت می‌گوید سیستمش تکمیل شده است. در جلسه مطبوعاتی که شرکت Iridium در واشنگتن برگزار کرد اعلام شد که حالا زمان پول‌سازی از این پروژه گران‌قیمت است. تا همین جا این پروژه چیزی حدود ۳ میلیارد دلار هزینه به بار آورده است. رویای این پروژه که از دهه ۹۰ میلادی ایده آن شکل گرفت یک چیز بود: ایجاد بزرگ‌ترین زیرساخت ارتباطی ماهواره‌ای در جهان.
سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما، عصر جدید تکنولوژی هوایی
گم شدن هواپیمای مالزیایی یک واقعیت را روشن کرد. تکنولوژی ردیابی هواپیماها کهنه است. اما با این زیرساخت جدید انتظار سرویس‌های جدیدی را داریم. با توجه به اینکه هر ماهواره این سیستم دارای یک گیرنده مخصوص هم هست حالا می‌توان هر هواپیمایی را در سراسر جهان ردیابی کرد. این گیرنده مخصوص برنامه نظارت وابسته خودکار یا به اختصار ADS-B نامیده می‌شود. این گیرنده به شکلی طراحی شده که اطلاعات حیاتی از محل هواپیماها، سرعت و ارتفاعشان را به لحظه ردیابی کند. ماهواره این اطلاعات را به مرکز کنترل ترافیک هوایی ارسال می‌کند. به این ترتیب کشورها و خطوط هوایی می‌توانند به لحظه اطلاعات مربوط به هواپیماهایشان را در اختیار داشته باشند.
این به‌روزرسانی بزرگی نسبت به سیستم موجود است. خطوط هوایی از تکنولوژی ADS-B حداقل حدود یک دهه است استفاده می‌کنند. اما بدون هیچ گیرنده‌ای در فضا.در واقع تنها راه مطلع شدن مراکز کنترل ترافیک هوایی از محل هواپیماها استفاده از برج‌های راداری زمینی بوده است.
حدود ۶۰۰ برج راداری در سراسر کره زمین وجود دارد ولی قادر به دریافت اطلاعات همه هواپیماها نیستند. به خصوص هواپیماهایی که بر فراز اقیانوس پرواز می‌کنند یا قاره‌هایی که تعداد برج‌های گیرنده کمی دارند. دان توما (Don Thoma) مدیرعامل شرکت Aireon که صاحب و کنترل‌کننده ماهواره‌های Iridium NEXT است درباره سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما می‌گوید: «وقتی در حال پرواز بر اروپا یا آسیا هستید و روی صندلی‌تان نقشه پرواز هواپیما را روی صفحه نمایش جلویتان می‌بینید، تصور می‌کنید همه می‌دانند شما کجا هستید. اما این تصور نادرست است.
شما می‌دانید کجا هستید. خلبان می‌داند هواپیما کجاست. اما مرکز کنترل ترافیک هوایی مرتبا باید مکان شما را به دست بیاورد.» اما ماهواره‌های پروژه Iridium NEXT کاملا دور کره زمین مستقر شده و حالا می‌توانند از طریق تکنولوژی ADS-B مکان هواپیماها را ردیابی کنند. دان توما می‌گوید: حالا به لطف حضور ماهواره‌ها در بالای هواپیماها مزیت‌های بسیار بیشتری نسبت به برج‌های کنترل زمینی به دست آمده است. ماهواره در هر سطحی می‌تواند اطلاعات مربوط به هواپیماها را دریافت و به زمین مخابره کند.
تعیین استاندارد برای همه هواپیماها
تکمیل این سیستم ماهواره‌ای با استانداردهای جدید مقررات‌گذاری صنعت هوایی همزمان شده است. اداره هوانوردی فدرال در سال ۲۰۱۰ استفاده از تکنولوژی ADS-B را در تمام خطوط هوایی این کشور اجباری کرد. استرالیا و اروپا هم اخیرا مقررات مشابهی را برای خطوط هوایی وضع کرده‌اند. این اجبار و استاندارد حالا باعث می‌شود که مراکز کنترل ترافیک هوایی اطلاعات بسیار بیشتری از هواپیماها در اختیار داشته باشند. این چیزی است که باعث امنیت بیشتر پروازها خواهد شد. آدام مویا یک متخصص امور امنیت پرواز می‌گوید اطلاعات بیشتر باعث افزایش آگاهی ما نسبت به مکان هواپیماها می‌شود.
البته هنوز هر هواپیمایی که به سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما مجهز نباشد قادر به ردیابی از طریق این سیستم نیست. بدون این سیستم هنوز آن هواپیما برای ردیابی شدن باید از سیستم رادار کنترل شود. اما سیستم ADS-B بسیار دقیق‌تر از رادار است. هر هواپیمایی که مجهز به ترنسپوندر ADS-B باشد به‌طور خودکار اطلاعات مکان را برای ماهواره می‌فرستد. در واقع به کمک سیستم جی‌پی‌اس نقطه دقیق هواپیما تعیین می‌شود. سیستم ADS-B با محدودیت‌های زمانی قادر به پوشش اقیانوس‌ها نبود. در واقع هر برج گیرنده در این سیستم قادر به دریافت سیگنال تا ۲۵۰ مایلی است. در واقع این سیستم ۷۰ درصد کره زمین را پوشش نمی‌دهد.
افزایش انعطاف دالان‌های هوایی با سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما
هواپیماها در زمانی که از پوشش سیستم راداری و زمینی خارج می‌شوند تلاش می‌کنند مسیر تعیین شده قبلی را دنبال کنند تا پوشش مراقبت بهتری به دست آورند. این باعث می‌شود فضای کمی برای انعطاف‌پذیری باقی بماند. به همین دلیل می‌توانید ببینید هواپیماها مثلا هنگام عبور از اقیانوس آتلانتیک روی یک خط پشت هم قرار دارند. در واقع فضای کافی برای صعود به سطح کارآمدتر برای این هواپیماها وجود ندارد چراکه ترافیک مسیر بسیار زیاد است.
حالا به لطف سیستم ماهواره Iridium NEXT شرکت Aireon فضای بیشتری برای انعطاف در مسیرهواپیماها به وجود آمده است. همچنین ۶۶ ماهواره به همراه ۹ ماهواره یدکی در یک چیدمان مشخص کل کره زمین را پوشش می‌دهند. همچنین به دلیل آنکه ماهواره‌ها در حدود۵۰۰ مایلی زمین هستند تکنولوژی ADS-B می‌تواند سیگنال دورتری را به ماهواره بفرستد. در واقع یک ماهواره می‌تواند اطلاعاتی را از هواپیماها تا ۲۱۷۴ مایل دورتر از خود دریافت و ثبت کند.
همکاری با اسپیس ایکس
Iridium و Aireon تلاش داشتند که سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما را زودتر از این راه‌اندازی کنند. به دلیل راه‌اندازی نشدن کل پروژه هنوز آنها قادر به درآمدزایی از آن نشده‌اند و این موضوع از نظر مالی این شرکت را بسیار تحت فشار قرار داد. تاخیرهای متعدد باعث شد که اولین پرتاب ماهواره به سال ۲۰۱۷ موکول شود. اما طی دو سال اخیر اسپیس ایکس ماهواره‌های Iridum NEXT را به‌صورت ده‌تا ده‌تا به فضا فرستاده است. همزمان Aireon سیستم ADS-B را آرام آرام تست کرده است. با تکمیل ۱۰ ماهواره نهایی حالا این شرکت منتظر نهایی شدن تست‌هاست.
چیزی که احتمالا چند هفته‌ای به طول می‌انجامد. هدف این شرکت راه‌اندازی این سیستم در بهار ۲۰۱۹ است (چیزی حدود دوماه آینده). بر اساس تست‌های صورت گرفته ماهواره‌های Iridium موفق به دریافت سیگنال‌های هواپیماها شده‌اند.
انتقال اطلاعات به دیتاسنتر Aireon در ویرجینیا صورت گرفته است. در این مرکز پیام‌های مشابه از هم تفکیک و پیام‌های اضافه حذف می‌شود. چراکه ممکن است چند ماهواره اطلاعات را از یک هواپیما دریافت کنند. سپس شرکت تعیین می‌کند اطلاعات دریافت شده مربوط به کدام خطوط هوایی است. سپس آن را به کنترل ترافیک هوایی مربوطه ارسال می‌کند. کل فرآیند دریافت و ارسال پیام از سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما ۲ ثانیه طول می‌کشد. پس از آنکه این سیستم به‌طور کامل تست شد این شرکت قادر به ارائه اطلاعات به مشتریانش خواهد بود. نخستین مشتریان این شرکت سازمان کنترل هوایی کانادا (Nav Canada) و کنترل هوایی بریتانیا (NATS) خواهند بود که از سرمایه‌گذاران Aireon به شمار می‌آیند. آژانس سیستم امنیت هوایی اروپایی و FAA هم مشغول تست این سیستم هستند.
یافتن سریع هواپیماهای سانحه دیده
با این حال استفاده کامل از این سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما زمان خواهد برد. مسوولان کنترل هوایی باید پرسنل خود را در مورد نحوه استفاده و پردازش این اطلاعات جدید آموزش دهند. مسیرهایی که به صرفه‌جویی در سوخت و البته کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای منجر شود. دانستن اینکه هواپیماها الان کجا هستند هم می‌تواند آسمان‌ها و پرواز با هواپیما را امن‌تر کند.
با این حال سیستم ماهواره‌ای ردیابی هواپیما هنوز وابسته به این است که خود هواپیماها موقعیت‌شان را اعلام کنند. در ماجرای گم شدن هواپیمای مالزیایی Flight ۳۷۰ خاموش شدن سیستم ترنسپوندر باعث عدم ردیابی شد.ماجرایی عجیب که هنوز لاینحل باقی مانده است.با این حال سیستم ماهواره Iridium NEXT مبتنی بر ADS-B یک مزیت هم در این زمینه دارد. تعیین دقیق نقطه هواپیما در لحظه توقف سیگنال. این سیستم به خصوص هنگام بروز حادثه برای هواپیما بسیار مهم است.
- 16
- 4
