به گزارش همشهری آنلاین، از سال ۱۶۰۰ تا به امروز ۲۷۸ هزار و ۸۸۰ انسان به واسطه فعاليت‌هاي آتشفشاني جان خود را از دست داده‌اند، و بسياري از اين مرگ و ميرها به واسطه فوران اصلي آتشفشان رخ داده‌است.
براي مثال در پي فوران آتشفشان تامبورا در اندونزي در سال ۱۸۱۵ جان بيش از ۹۲ هزار نفر در اثر گرسنگي از دست رفت و سونامي ناشي از فوران آتشفشاني در فوران سال ۱۸۸۳ كوه كراكاتوآ جان ۳۶ هزار نفر را گرفت.
از دهه ۱۹۸۰ تاكنون مرگ و ميرهاي ناشي از فوران‌هاي آتشفشاني محدود‌تر شده‌اند، اما اين به دليل افزايش آمادگي در برابر فوران‌هاي آتشفشاني يا افزايش سرمايه‌گذاري در بخش مديريت بحران نيست، بلكه تنها عامل دخيل در اين كاهش آماري، شانس است.
مطالعات نشان داده‌اند فعاليت‌هاي آتشفشاني از آغاز قرن بيست و يكم تاكنون به‌هيچ‌وجه كاهش نيافته‌اند، تنها در اطراف مناطق پرجمهيت رخ نداده‌اند و درحال حاضر تنها چند آتشفشان در جهان وجود دارند كه فوران آنها مي‌تواند براي انسان‌ها مرگبار و ويرانگر باشد.
آتشفشان وزوو،ايتاليا
اين آتشفشان كه مشهورترين فوران آن به سال ۷۹ پس از ميلاد باز مي‌گردد، فوراني كه منجر به ويراني شهر پمپي و هركولانيوم شد، هنوز خطري بالقوه به شمار مي‌رود كه سايه آن برسر شهر ناپل ايتاليا و مناطق اطراف اين شهر افتاده‌است،مناطقي كه جمعيت كلي آنها بيش از سه ميليون نفر است. فوران‌هاي اين آتشفشان معمولا بسيار شديد و با پرتاب توده‌هايي بزرگ از گاز و خاكستر به ارتفاعي بيش از ارتفاع پرواز هواپيماهاي تجاري همراه بوده‌است.
اگر وزوو در عصر كنوني فوارن كند، قاعدتا جمعيتي كه در اطراف آن زندگي مي‌كنند بايد مدتها پيش به واسطه زلزله‌هاي اخطار‌دهنده پيش از فوران اين منطقه را تخليه كرده باشند، اما افرادي كه باقي مانده‌اند به سرعت در زير باراني از تكه‌هاي سنگ مدفون خواهند شد. ابرهاي خفه كننده از گاز و غبار از شيارهاي كوه به پايين جاري خواهند شد و هرچه در سر راه آنها باشد را نابود خواهند كرد. چنين جرياني از گاز-غبار مي‌تواند ده‌ها كيلومتر مسافت را طي كرده و احتمالا ناپل را به پمپي مدرن تبديل خواهد كرد.
آتشفشان نيراگونگو، جمهوري دموكرات كنگو
اين آتشفشان مركز آفريقا طي دهه‌هاي گذشته چندين‌بار فوران كرده‌است و اگرچه فوران‌هاي اين كوه لزوما انفجاري نبوده‌است، اما شكلي روان و خطرناك از جريان گدازه را ايجاد كرده‌است. اين گدازه‌ها پس از بيرون آمدن از دهانه آتشفشان به سرعت روان شده و مي‌توانند بدون كوچكترين اخطاري، مناطق سر راه خود را نابود كنند. در سال ۲۰۰۲ درياچه گدازه اين آتشفشان دچار نشت شد و رودي از گدازه‌ها با سرعت ۶۰ كيلومتر بر ساعت به سمت شهر گوما جاري شد و بخش‌هايي از آن را تا عمق دو متر در خود فروبرد. خوشبختانه پيش از آغاز اين روند به شهروندان اخطار داده شده‌بود و ۳۰۰ هزار نفر از جمعيت اين منطقه تخليه شده‌بودند.
پوپوكاتپل،مكزيك
اين آتشفشان در ۷۰ كيلومتري جنوب غرب يكي از بزرگترين شهر‌هاي جهان،مكزيكو سيتي واقع شده‌است كه ۲۰ ميليون انسان در آن سكونت دارند. آتشفشان پوپو معمولا فعال است و جديد‌ترين فعاليت آن نيز در سال ۲۰۱۶ رخ داد كه توده‌اي از خاكستر را تا ارتفاع پنج كيلومتري به هوا فرستاد. در دوران اخير فعاليت‌هاي اين آتشفشان به پرتاب توده‌اي خاكستر به آسمان محدود بوده‌است اما اين توده‌ها سرتاسر كوهستان‌هاي اطراف را مي‌پوشانند و اين به آن معني است كه تركيب آنها با آب جرياني بزرگ از گل را به وجود مي‌آورد كه با سرعتي بالا جاري شده و تا كيلومترها مسير را مي‌پيمايند.
اين پديده كه به گل‌رود شهرت دارد، مي‌تواند به شدت مرگبار باشد،چنانچه در فاجعه نوادا دل روز در سال ۱۹۸۵ اين پديده در شهر آرمروي كلمبيا جان ۲۶ هزار نفر را گرفت. اين گل‌رود توسط آتشفشاني ايجاد شده‌بود كه با شهر ۶۰ كيلومتر فاصله داشت.
كراكاتوآ،اندونزي
يكي از بدنام‌ترين آتشفشان‌هاي تاريخ كه به صورت غير مستقيم منجر به مرگ ۳۶ هزار انسان شده‌است. فوران سال ۱۸۸۶ اين آتشفشان سونامي وسيعي ايجاد كرد كه منجر به اين فاجعه طبيعي شد،انرژي آزاد شده از اين فوران ۱۳ هزار برابر بيشتر از انرژي بمب‌هاي اتمي هيروشيما بوده‌است. اين انفجار كل جزيره آتشفشاني را تخريب كرد اما طي ۵۰ سال بعد به جاي آن جزيره‌اي جديد شكل‌گرفت.
اين جزيره جديد آناك كراكاتائو نام دارد و از دهه ۱۹۲۰ تاكنون رشد قابل توجهي كرده و امروزه ارتفاع آن به ۳۰۰ متر رسيده‌است. جديد‌ترين فعاليت اين آتشفشان در مارس سال ۲۰۱۷ گزارش شده‌است. هنوز كسي نمي‌داند آيا رشد قابل توجه اين جزيره به معني وقوع فاجعه‌اي ديگر در اين منطقه‌خواهد بود يا خير، اما در هر صورت موقعيت اين جزيره آتشفشاني كه در ميان جاوه و سوماترا واقع شده مي‌تواند براي زندگي ساكنان اين دو جزيره خطرساز باشد.
گانگ‌باي‌شان،چين
اسم اين آتشفشان دورافتاده را كه در منطقه‌اي كمترشناخته شده از آسيا واقع شده، افراد كمي شنيده‌اند. آخرين فوران اين آتشفشان در سال ۱۹۰۳ رخ داده‌است،با اين‌همه داستان‌هاي ترسناك‌تري از سوابق فوران آن وجود دارد. در سال ۹۶۹ پس از ميلاد، اين آتشفشان يكي از بزرگترين فوران‌هاي ۱۰ هزار سال پيش از خود را ايجاد كرد و سه برابر موادي كه در سال ۱۸۸۶ از كراكاتوآ خارج شد را به آسمان فرستاد. درياچه حفره‌اي بالاي اين آتشفشان يكي از اصلي‌ترين خطرهايي است كه متوجه ساكنان اطراف آن است زيرا در صورت نشت پيدا كردن اين درياچه، گل‌رود‌هايي خطرناك ايجاد خواهند شد كه جان ۱۰ هزار انسان را تهديد خواهند كرد.
از دهه ۲۰۰۰ به بعد دانشمندان فعاليت اين آتشفشان را تحت نظر گرفته و دريافتند فعاليت آن رو به افزايش گذاشته‌است و احتمال دادند اين افزايش خطري جدي را در چند دهه آينده به دنبال داشته‌باشد. نكته خطرناك ديگر موقعيت اين آتشفشان است كه در مرز كره شمالي و چين واقع شده‌است،موقعيت حساس جغرافيايي سياسي كه مي‌تواند مديريت بحران را پس از وقوع فوران بسيار دشوار سازد.
- 10
- 6
