پنجشنبه ۲۹ شهریور ۱۴۰۳
۰۹:۳۰ - ۲۳ شهریور ۱۳۹۶ کد خبر: ۹۶۰۶۰۵۴۳۹
اقتصاد کلان

عبدی تحليل کرد؛

تفاوت رانت و فساد

عباس عبدی,اخبار اقتصادی,خبرهای اقتصادی,اقتصاد کلان

عباس عبدي در گفت‌وگويي که با سايت جماران داشت به مسئله رانت و فساد و استفاده از موقعيت‌هاي ويژه براساس رانت پرداخته است. به گفته عبدي پذيرفتني نيست همه فرزندان يک مقام سياسي در موقعيت‌هاي ويژه قرار گرفته باشند.

 

‌فساد در ايران فقط محدود به وابسته‌هاي سياسي نيست بلکه مردم عادي و کارکنان دولت نيز با اين مسئله درگير هستند. ميان فساد و رانت تفاوت است فساد يک امر غيرقانوني است که جرم محسوب مي‌شود، مجازات دارد، اما رانت مسئله‌اي است که به‌ظاهر غيرقانوني نيست اما ظالمانه است. درباره دانشگاه‌ها نيز مي‌بينيم که فرزندان هيئت‌هاي علمي از رانت و امتيازات ويژه‌اي استفاده مي‌کنند؛ اين امکان وجود دارد که رانت در بلندمدت توجيه‌گر فساد باشد.

 

‌عدم شفافيت و رانت از علل بروز فساد هستند. ديگر علتي که مي‌توان به آن اشاره کرد، ضعف نهادهاي نظارتي است؛ اعم از نهادهاي رسمي مثل دادگاه و بازرسي‌ها و نهادهاي نظارتي غيررسمي که مطبوعات، احزاب و سمن‌ها هستند؛ اينها مي‌توانند بهترين وجه نظارت را داشته باشند و جلوي فساد و رانت را بگيرند. مقررات فسادزا يکي از عوامل فساد است. وقتي قوانين به‌گونه‌اي تنظيم مي‌شوند که به‌راحتي مي‌توان از آنها سوءاستفاده کرد و مرتکب قانون‌گريزي شد، مظاهر فساد را شاهد خواهيم بود.

 

‌ نبايد به ادعاي جريان‌هاي سياسي مانند شايسته‌سالاري و... توجه کنيم. جريان سياسي که مدعي شايسته‌سالاري است بايد در سياست خود، از استقلال دستگاه قضائي دفاع کند در راستاي تقويت نهادهاي مدني حرکت کرده و فقط به شعار اکتفا نکند، بلکه بايد مقدماتي را که به تحقق شعارها منجر مي‌شود، فراهم كند. هر حزب و گروه و شخصيت سياسي که خود را طرفدار آزادي، عدالت يا شايسته‌سالاري مي‌داند، بايد با مقدمات آن موافقت کند. موافقت با مقدمات به اين معناست که با ايجاد موازنه قوا بين دولت و ملت و گروه‌هاي مختلف، تقويت نهادهاي مدني، آزادي رسانه‌ها و مطبوعات و...

 

درنهايت به شايسته‌سالاري و عدم فساد منجر شود. نگاه سلبي به اين مقدمات از سوي اشخاص، احزاب و جريان‌هاي سياسي، هم فرد و هم جامعه را به سمت فساد حرکت مي‌دهد.

 

‌ جامعه‌اي که در آن عدم اعتماد وجود دارد به هرچيزي با سوء‌ظن نگاه مي‌کند. شايد واقعا فرزند يک شخصيت سياسي توانايي‌ها و صلاحيت‌هاي لازم را داشته باشد که در موقعيتي قرار گيرد، اما چون در جامعه ‌بي‌اعتمادي را شاهد هستيم و مصاديقي وجود داشته است که افراد بدون داشتن شايستگي و به صرف وابستگي به يک شخص يا جريان به موقعيت خوب و مناسبي دست يافته‌اند، در نتيجه مواردي هم که شايستگي دارند، مورد ترديد قرار مي‌گيرند. پذيرفتني نيست که يک مقام سياسي يا دولتي چند فرزند داشته باشد و همه آنها در موقعيت‌هاي ويژه قرار گرفته باشند؛ وجود چنين مواردي گوياي اين است که از موقعيت و منصب سياسي سوءاستفاده شده است.

 

‌ نبود احزاب يک وجه قضيه در مسئله سوءاستفاده از مقام و جايگاه‌هاي سياسي است. خلأ ساختارهايي که موازنه قوا را ايجاد کند، يکي ديگر از مسائل است. از طرفي مردم بايد از طريق نهادهاي مدني متشکل شده باشند، دستگاه قضائي و بازرسي مستقل عمل کند، در غياب اينها؛ اگر فقط احزاب مسئول باشند چه بسا آنها نيز از واقعيت خود فاصله گيرند و با سازش با يکديگر به چپاول سرمايه‌هاي مردم اقدام کنند. احزاب در کنار ساير نهادهاست که مي‌توانند نقش شايسته خود را ايفا کنند.

 

‌ مبارزه با فساد به موارد قانوني محدود نمي‌شود؛ زيرا سيستمي که براي مبارزه با فساد اراده کند، به يک شيوه بسنده نمي‌کند. بايد تغيير مقررات و نظارت‌هاي مدني صورت گيرد، مثلا درباره امتيازات و واگذاري‌هاي غير‌قانوني، افشاگري رسانه‌ها و مطبوعات بسيار مؤثرتر و کارسازتر است. در دادگاه‌ها شفافيت رعايت نمي‌شود. اگر امکان دسترسي به اطلاعات به‌ويژه براي رسانه‌ها فراهم باشد، از وقوع بسياري از مفاسد در جامعه جلوگيري مي‌شود. اگر فقط به دستگاه قضائي بسنده کنيم، نتيجه نمي‌گيريم.

 

‌مسائل موجود در جريان‌هاي سياسي با مسائلي که از آنها به فساد، رانت و... در دستگاه‌ها و سازمان‌هاي دولتي صورت مي‌گيرد، هيچ تفاوتي ندارد؛ زيرا فساد يک بيماري است که جامعه به آن دچار شده است و براي مبارزه با آن نيز بايد به صورت ساختاري عمل کرد؛ بنابراين تمام شيوه‌هايي که براي مباره با فساد، رانت و... درون نظام و دولت و به صورت قانوني وجود دارد، اگر به صورت کامل اجرا شود، زمينه را براي برطرف‌کردن اين مسئله در سطح جامعه و در فضاي سياسي احزاب و جريان‌هاي سياسي کشور نيز فراهم مي‌آورد.‌براي رفع اين مشکل بايد از طريق رسانه‌ها، احزاب، گروه‌ها و حتي گروه‌هايي مسئول مبارزه با مظاهر رانت و فساد در جامعه هستند،

 

بايد اقدام کرد زماني که اين زمینه‌ها مهيا نشود، امکان ندارد که مبارزه با فساد به سرانجام برسد. از طرفي نظارت‌هاي رسمي همان‌طور که اشاره شد، بايد مستقل و قدرتمند باشند. شفافيت و دسترسي به اطلاعات، رکن اصلي مبارزه با فساد است. فساد بيش از هر چيز در جاهايي شکل مي‌گيرد که از دسترسي آزاد به اطلاعات جلوگيري مي‌شود. قوانين و مقررات فساد‌زا بايد از ميان رود و به جاي آن قوانين و مقررات مناسب و با ضمانت اجرائي بالا بايد براي مبارزه با فساد تدوين شود. بايد زمينه‌هاي رانت با به‌حداقل‌رساندن ارائه مجوزها و از‌ميان‌برداشتن امضاهاي طلايي برچيده شود تا زمينه‌هاي سلامت فعاليت‌هاي سياسي و دوري از مظاهر فساد در ساختار کشور اعم از رسمي- غيررسمي و سياسي- اقتصادي و... برچيده شود.

 

 

 

 

sharghdaily.ir
  • 16
  • 5
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش