مطالبات باقیمانده کشاورزان و وعده‌های سر خرمن دولت!

روزنامه توسعه ایرانی نوشت: دیروز سه‌شنبه ۴ مهر، آیین آغاز سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ و چهارمین سال جهش تولید در دیمزارها در وزارت جهاد کشاورزی آغاز شد و به صورت حضوری و برخط در محل وزارت در حال برگزاری است.  اما باید دید با توجه به سیاست اعطای تسهیلات به کشاورزان و باقیمانده بدهی دولت به این قشر، این سال چگونه آغاز می‌شود.

بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهادکشاورزی، محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور در این مراسم از کشاورزان نمونه تجلیل کرد. همچنین از خود مخبر  برای کمک به پیشبرد اهداف و برنامه‌های وزارت جهادکشاورزی تجلیل شد.

اعطای وام ۴ درصدی به کشاورزان

معاون وزیر جهاد کشاورزی در این آیین اعلام کرد: بیشتر از هزار میلیارد تومان تسهیلات با یارانه ۴ درصد در سال زراعی جدید در اختیار بخش کشاورزی قرار می‌گیرد که امیدواریم در مکانیزاسیون نیز شاهد توسعه باشیم.

علیرضا مهاجر گفت: میزان خرید تضمینی گندم از سال زراعی گذشته  با عبور از ۱۰ میلیون و ۳۴۰ هزار تن جهش قابل ملاحظه‌ای را در این سال تجربه کرد. در سال ۱۴۰۰، ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن خرید تضمینی گندم در کشور صورت گرفت که این رقم در سال جاری از ۱۰ میلیون و ۳۴۰ هزار تن تا به امروز عبور کرده است. او همچنین از به زیر کشت رفتن هفت میلیون هکتار زمین کشاورزی در سال جاری  با اولویت کشت گندم خبر داد.

معاون اول وزیر جهاد کشاورزی به دلایل افزایش خرید تضمینی گندم اشاره کرد و گفت: استفاده از بذر مناسب، مصرف بهینه کود و استفاده از کودهای متناسب، جهش تولید در دیم‌زارها، مبارزه به موقع با بیماری‌ها و آفت‌ها و استفاده از دستورالعمل‌های فنی و مهندسی در بخش کشاورزی از جمله این دلایل است.

پرداخت مطالبات و قیمت خرید در هاله‌ای از ابهام

مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی مدعی شد: از ابتدای خرید تضمینی تاکنون ارزش گندم‌های خریداری شده ۱۵۵ هزار میلیارد تومان است که ۱۱۰ هزار میلیارد تومان از این مقدار پرداخت شده و مابقی تا نیمه مهرماه پرداخت می‌شود. سهراب سهرابی به تلاش‌های سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد برای پرداخت این مطالبات اشاره کرد.

او افزود: براساس آخرین گزارشی که ریاست محترم سازمان برنامه و بودجه کشور در مصاحبه‌ با سیما اعلام کردند تا پایان شهریور ماه پرداخت می‌شود، ما امروز هم از طرف وزارت جهاد کشاورزی پیگیری کردیم گفتند که ظرف یکی دو هفته آینده مطالبات کشاورزان پرداخت خواهد شد. مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی  سازمان برنامه و بودجه را مسئول پاسخگویی برای این دیرکرد دانست.

این در حالی است که رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در مراسم سال زراعی ۱۴۰۲ اظهار داشت:ا مسال در پرداخت به موقع این مطالبات با چالش‌هایی مواجه شده‌ایم. مکاتبات بسیاری نیز در این زمینه داشتیم تا پرداخت پول گندمکاران تسریع شود. تولیدکنندگان امسال سنگ تمام گذاشتند و ما مسئولین نتوانسته‌ایم پاسخ خوبی به خدمات آنها بدهیم. محمد جواد عسکری تاکید کرد: دستگاه‌های متولی باید نسبت به پرداخت مطالبات و همچنین خسارت گندمکاران اقدام کنند.

با تمام این وعده‌ها و باید و نباید کردن‌ها امسال هنوز نرخ خرید تضمینی اعلام نشده و اعلام همین نرخ هم زیر سایه وعده‌ها رفته. طبق آخرین وعده‌ها رئیس بنیاد ملی گندمکاران خبر داد: با توجه به تصویب نرخ خرید تضمینی گندم در شورای قیمت‌گذاری، وزیر جهاد به زودی نرخ را اعلام می‌کند. عطاالله هاشمی افزود: آخرین مهلت اعلام نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی توسط وزیر جهاد کشاورزی چهارشنبه (۲۹ شهریور) بود.

رئیس بنیاد ملی گندمکاران نرخ پایه خرید تضمینی هرکیلو گندم را ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: به انضمام تبصره‌ای که اگر نرخ تورم در لایحه بودجه سال آینده ۳۰ درصد هدفگذاری شود، در نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی اعمال شود.

اهمیت تسویه با کشاورزان برای تهیه محصول استراتژیک

استاندار سابق گلستان درباره اهمیت گندم تصریح کرد: برخی محصولات مانند گندم به حالت استراتژیک درآمده. این اتفاق به این دلیل است که مورد تحریم واقع شده‌ایم و در برخی مواقع کالاهای اساسی به ایران تحویل داده نشده. در این کالاهای راهبردی و استراتژیک هزینه تولید مطرح نیست. 

هادی حق‌شناس درباره نقش پرداخت مطالبات به گندمکاران گفت: تسویه خریدهای تضمینی قبل از دوران داشت، کاشت و برداشت بر کشاورزی تاثیرگذار است زیرا کشاورزان را قادر به خرید  بذر، کود و مواد اولیه برای کاشت می‌کند و باعث برداشت بیشتر محصولات خواهد شد. یکی از فلسفه‌های خرید تضمینی این است که کشاورزان با اطمینان کامل فرایند کاشت محصولاتی را آغاز کنند که کشور به آن نیاز دارد. او یکی از دلایل افزایش برداشت گندم و تحویل آن به دولت را در سال جاری افزایش قیمت تضمینی خرید گندم دانست.

نماینده پیشین مجلس در پایان درباره سیاست اعطای تسهیلات بیان کرد: پرداخت مطالبات و پرداخت تسهیلات کم بهره اگر در راستای مکانیزه کردن یا افزایش بهره‌وری و ... باشد طبیعتاً تاثیرگذار است.

اولویت تهیه نهاده‌های اولیه

پرداخت مطالبات کشاورزان برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز آنها برای کشت از اهمیت فراوان برخوردار است. در واقع کشاورزان از طریق منابع حاصل از فروش محصولات سال پیش اقدام به خرید بذر و کود و مواد اولیه برای کاشت محصولات جدید می‌کنند و با این کار در زنجیره تولید ارزش نقش مهمی دارند. با عدم پرداخت مطالبات آنها وضعیت کشاورزی در بحران فرو می‌رود و به زنجیره تولید ارزش خسارت‌های جدی وارد می‌شود. همچنین زیر سایه این عدم پرداخت وام‌های اعطایی به کشاورزان بی‌اثر می‌شود. زیرا عمده درآمد این طبقه از طریف فروش محصولات است و وقتی عمده سرمایه مورد نیاز آنها تامین نشده باشد وام‌های کمکی ولو با درصد بهره پایین نیز کمکی به حال آنان نخواهد کرد. یکی از اهداف خرید تضمینی دولت باید قطع کردن دست دلالان از بخش کشاورزی باشد. با عدم پرداخت به موقع مطالبات اعتماد کشاورزان به دولت قطع می‌شود و دست دلالان و سوداگران را در این محصول اساسی کشور باز می‌کند. نتیجه تعلل دولت در سیاست‌های حمایتی در دیگر بخش‌ها نیز چنین بوده. با کوتاهی دولت در تامین مواد اولیه کشاورزان نظیر بذر اصلاح شده یا کود شیمیایی یا ... کشاورزان این محصولات را به قیمت چندبرابر در بازار آزاد تهیه می‌کنند که در اقتصاد ایران نقش دلالان در بازار آزاد مشهود است.

با تمام این تفاسیر دولتمردان بر خودکفایی کامل در این محصولات شعارگونه تأکید می‌کنند. در همین آغاز سال زراعی جدید وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: در تامین غذای سالم برای مردم و ایجاد امنیت غذایی باید مسیر را به گونه‌ای انتخاب کنیم که در محصولات اساسی استراتژیک  مانند گندم، برنج، جو، پنبه و شکر به خودکفایی صددرصد برسیم. محمدعلی نیکبخت همچنین تاکید کرد: در خرید تضمینی گندم باید برای سال بعد رکورد جدیدی بر جای بگذاریم.

احتمالا منظور آقای وزیر از رکورد زدن در پرداخت مطالبات مانند تمام رکوردهای دولت، رکود بیشتر در بخش کشاورزی و منفی‌تر شدن آن  در محاسبات رشد اقتصادی است.

رامتین موثق