خوراندن تریاک به مرغ‌ها در برخی مرغداری‌ها؛ راست و دروغ مرغ‌های تریاکی

طیور و محصولات آن در سبد کالاهای خوراکی ما ایرانی ها از جایگاه ویژه ای بهره مند است و مرغ یکی از موردهای پرطرفدار و پرمصرف صنعت غذایی کشور به حساب می آید. چند وقت پیش بود که خبر مرغ های تریاکی در رسانه ها حسابی سر و صدا کرد و توجه ها را تا چند وقتی به طرف خود جلب کرد. مسئله از این قرار بود که از طرف یکی از تشکل های بخش خصوصی موضوع خوراندن تریاک به مرغ ها در مرغداری ها به خاطر از بین رفتن بیماری مرغ ها عنوان شد که بعد از آن رسانه های متعددی با مسئولان گفتگو کرده تا از درستی و سقم این خبر آگاهی یابند. در این بین بعضی مسئولین آنرا تائید و بعضی دیگر هم تکذیب کردند.

واقعیت یا دروغ؟

علیرضا رفیعی پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور یکی از افرادی بود که خبر مرغ های تریاکی را تکذیب نکرده و در این زمینه به ایلنا اظهار کرد:« در صورتیکه کسی این کار را بکند اشتباه مدیریتی انجام داده چراکه استفاده از تریاک جز این که بیماری را مزمن می کند نتیجه دیگری ندارد. بهتر است به جای استفاده از اینگونه موادی، از روش مصرف داروها و پروبیوتیک به طرف درمان طیور برویم».

رفیعی پور در ادامه گفت:« امیدوارم افرادی که این کار را می کنند دست بردارند، چون این ماده صرفا به مزمن شدن بیماری، فزونی زمان درمان بیماری، فزونی چرک و زیاد شدن عفونت کمک می کند و مرگ پرنده و دام را به دنبال دارد». ولی رفیعی پور در امتداد هم بیان کرد که اصلاً گزارش رسمی مبنی بر استفاده تریاک در مرغداری ها تابحال به دستش نرسیده است.

محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی موقع پخش شدن خبر مرغ های تریاکی این مسئله را تکذیب نموده و اظهار‌کرد:« این خبر هیچگونه سندیتی ندارد و کاملاً از سوی انجمن ما تکذیب می شود. احتمالا در ۲۰ سال پیش مرغداران از سر بی اطلاعی و پیشرفت نکردن طب طیور مبادرت به این کار می کردند تا جلوی مریض شدن مرغ ها را بگیرند که البته تریاک چنین خاصیتی هم ندارد، ولی درحال حاضر با ارتقا تجهیزات پزشکی و جلوگیری از شیوع بیماری های گوناگون اصلاً نیازی به استفاده موادمخدر وجود ندارد». گرچه یوسفی در امتداد احتمال این قضیه را هم به کلی رد نکرده و ادامه داد:« این امکان هم وجود دارد که از حدود ۲۵ هزار مرغ داری که درکشور داریم، بعضی باشند که از سر بی اطلاعی و نداشتن سواد لازم به مرغ هایشان تریاک بدهند که این اشخاص قطعاً از مسائل بهداشتی بی خبر و از علم روز بی اطلاع هستند، و‌اگر نه هر شخص عاقلی می داند که استفاده تریاک هیچ تاثیری روی بیماری و پیشگیری از آن ندارد».

خیلی دیگر از مسئولین این حوزه تمام شایعات در این خصوص را تکذیب نموده و خوراندن تریاک به مرغ را یکی از روش های قدیمی و غلطی دانستند که احتمالا پیش ترها صورت می گرفته است ولی امروزه با ارتقا علم و روی کار آمدن داروهای توسعه یافته دیگر از این شیوه در مرغداری های کشور استفاده نمی شود. شایعات دیگری هم در پس پرده خوراندن تریاک به مرغ ها مطرح شده است. بعضی بر این باورند که استفاده از تریاک در مرغ داری ها صرفا جنبه سوددهی داشته و به خاطر افزایش وزن مرغ ها استفاده می شود. از آنجایی که تریاک باعث یبوست در مرغ ها می شود، میتواند وزن آن ها را تا چند صد گرم نیز افزایش دهد.

بی خبری نمایندگان مجلس

گرچه بعد از پخش این خبر مسئولین از روش رسانه ها به مردم اطمینان لازم را در مورد بهداشت مرغ های عرضه شده به بازار را دادند، ولی برای بررسی هر چه بیشتر این موضوع بر آن شدیم تا از مسئولین پیگیری آن شویم که پس از تلاش های بسیار برای داشتن گفت و گویی ساده با نمایندگان کمیسیون بهداشت و کمیسیون کشاورزی تقریباً اغلب آنهایی که موفق به صحبت با آن ها شدیم یا از موضوع به کلی بی خبر بوده یا در صورتیکه هم اطلاعاتی داشتند صرفا در حد شایعاتی بود که در فضای رسانه در این خصوص قابل دسترسی است.

علی اکبری، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی، به« همدلی» خاطرنشان کرد:« در این خصوص در حد شایعات شنیده ام که به مرغ ها برای فزونی وزن تریاک داده می شود ولی هیچ خبر رسمی از آن ندیده ام». اکبری در خصوصی درستی این شایعه ادامه داد:« نمی دانم این خبر تا چه حد میتواند صحت داشته باشد ولی به کلی خلاف مسائل اخلاقی است و به بهداشت جامعه آسیب می رساند». این نماینده شیراز در خصوص پیگیری این مسئله گفت:« دستگاه های مسئول از جمله وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت باید این موضوع را دنبال کنند و بر مرغداری های کشور کنترل های الزامی را اعمال کنند».

اکبری در امتداد به« همدلی» گفت:« خبر اگر صحت داشته باشد، خبر خطرناکی است و بهداشت جامعه را تهدید می کند. بطور دقیق نمی دانم از نظر شیمیایی این مواد چه تاثیری بر بدن مرغ ها دارد ولی اینگونه شنیده ام که باعث انقباضاتی در معده مرغ شده که از دفع مواد از بدنش جلوگیری می کند و باعث فزونی وزن مرغ ها می شود. به اعتقاد من این مسئله از نظر بهداشتی به جامعه ضربه وارد خواهد کرد. در این بین احتمالا کسانی باشند که در پی سودجویی و منفعت طلبی خویش باشند که این کارشان باعث آسیب به مسأله بهداشت در کشور می شود».

با نورمحمد تربتی نژاد، عضو دیگری از کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی هم گفت وگویی شد که در این گفتگو تربتی نژاد به« همدلی» اظهار کرد:« در پرورش طیور علاوه بر مواد خوراکی طبیعی از ماده های افزودنی هم برای تغذیه طیور استفاده می شود. افزودنی ها هم با اهداف خاصی مانند رشد یا جلوگیری از برخی بیماریها به طیور داده می شود».

تربتی نژاد در خصوص پیگیری های انجام شده از طرف مسئولات اظهار بی خبری کرد و در مورد خوراندن تریاک به مرغ ها در مرغ داری ها ادامه داد:« این که تریاک را بعنوان ماده ای افزودنی در مرغداری های کشور استفاده می کنند یا خیر اطلاعی ندارم. با اینکه داده های متعددی در این زمینه ندارم ولی تریاک ماده ای تدخینی و مخدر است و در صورتیکه هم در مرغداری ها مورد استفاده قرار گیرد امکان دارد هیچ اثر منفی بر انسان نداشته باشد. برخی از مواد افزودنی صرفا بر حیوان تاثیرگذار است و بر مصرف کنندگان  محصولات این حیوانات تاثیری نخواهد گذاشت».

این طور بنظر می رسد که این خبر که هنوز مدت زیادی هم از مطرح شدن آن نمی گذرد، به سادگی بدست فراموشی سپرده شده و پرونده آن به پستوهای بایگانی پیگیری های مسئولین ارسال شده است.

با این که امکان دارد این خبر تنها در حد شایعه ای بیش نبوده باشد و بنا به گفته مسئولین این روشها منسوخ شده و گزارش رسمی از انجام این چنین اقدامات در دست نباشد، ولی از آنجایی که امکان دارد به مسئله بهداشت و سلامت مردم جامعه آسیب بزند و از طرفی بازار منفعت طلبی را در حوزه پرورش طیور داغ کند، انتظار می رفت مسئولین با جدیت بیشتری به این قضیه رسیدگی کرده و درستی یا کذب آنرا بطور دقیق معلوم کنند و با متخلفان احتمالی باشدت عمل لازم برخورد شود.

نیلوفر شریف زاده